Глобаллашувнинг фалсафий муаммолари

– уларнинг сифати, ва муҳим хусусиятлар нуқтаи
назаридан тавсифловчи қўшимча
мезонлар қўлланилади.
Глобал муаммоларнинг таснифи.
Глобал муаммоларнинг келтирилган мезонлари ва ўзига хос хусусиятлари
асосан мазкур соҳадаги аксарият тадқиқотчиларнинг қарашларини акс этти-
ради ва глобал муаммоларни бошқа барча муаммолардан фарқлаб, аниқ
айтиш имконини беради. Бунда у ёки бу муаммонинг кескинлик ва муҳимлик
даражасини белгилаш, унинг бошқа муаммолар билан ўзаро нисбатини
аниқлаш учун одатда турли таснифлашлар амалга оширилади, улар алоҳида
гуруҳларга ажратилади.
Таснифлаш бирдан-бир мақсад ҳисобланмайди, балки ҳозирги даврнинг ўта
кескин зиддиятларини комплекс ўрганишнинг муҳим элементи сифатида
амал қилади ва мазкур муаммоларни уларнинг ўзаро алоқаси ва бир-бирини
тақозо этиши нуқтаи назаридан ўрганиш имконини беради. У муҳим алоқа-
ларни фарқлаш, устуворликларни ва объектив мавжуд глобал муаммолар-
нинг кескинлашув даражасини аниқлаш имконини беради. Бундан ташқари,
таснифлаш глобал муаммоларнинг тизимли ўзаро алоқасини янада теранроқ
тушунишга кўмаклашади ва амалий қарорлар қабул қилиш кетма-кетлигини
белгилашга ёрдам беради.
Асосий глобал
муаммолар тизими.
Демографик тизим.
Таълим муаммоси.
Соғлиқни сақлаш
Иқтисодий
ривожланишнинг
нотекислиги.
Энергетика ва
хом ашё
ресурслари.
Уруш ва
тинчлик муаммоси.
Ҳозирги вақтда инсониятнинг энг муҳим муаммолари орасида,
Аксарият давлатлар ва минтақаларда аҳоли ҳаддан ташқари
кўпайишига сабаб бўлаётган аҳолининг
назоратсиз ўсиши қайд этилади.
Демографик тизим.
ХХ асрда ер курраси аҳолисининг «демографик портлаш» деб номланган
мислсиз даражада ўсиши биологик қонунларнинг эмас, балки стихияли,
нотекис ижтимоий ривожланиш ва инсоният катта машаққатлар билан
бартараф этишга ҳаракат қилаётган чуқур ижтимоий зиддиятлар
маҳсули бўлди.
Демографик муаммолар жуда мураккаб ва ўта турғун бўлиб, уларни тез
бартараф этиш мумкин эмас. Айни вақтда уларни ечиш кечга сурилгани сари,
улар янада мураккаброқ ва чигалроқ тус олади. Шу сабабли ривожланаётган
мамлакатларда барча ҳукуматлар туғилиш даражасини пасайтиришга қара-
тилган демографик сиёсатни амалга оширишга ҳаракат қилмоқда.
Ҳозирги даврда жамият ва табиатда аҳолини жойлаштириш муаммоси энг асосий муаммолардан биридир. У келгусида кундан кунга актуаллашиб инсониятнинг асосий муаммоларидан бирига айланди.
Аҳолининг ўсиши
Муаммолар йўналиши