Грунтлар механикасы пәнинен

Керекли әсбап-үскенелер

Одометр	Бюкслар
Индикатор	Эксикатор
Кептириўши шкаф	Пышақ
Техник тәрези	Фильтрлеўши қағаз.

Улыўма ҳалда буны төмендеги формула бойынша көрсетиў мүмкин.

e = f ( σ ) (7.1)

Әмелде σ ҳәм e арасындағы байланыс ийрек сызығын қысқа аралықта туўры сызық пенен алмастырады ҳәм тығызланыў коэффициенти ( m₀ ) төмендегише көрсетиледи:
m ₀ = e₁ – e₂ / σ₂ – σ₁ (7.2)

5-сүўрет. σ ҳәм e арасындағы байланыс ийрек сызығы.

Бунда : е₁, е₂ - σ₂ ҳәм σ₁ басымға сәйкес геўеклик коэффициенти көплиги.
Тығызланыў коэффициентин билген халда грунттың шөгиўин анықлаў мүмкин, бирақ шөгиўди есаплаўда оң тығызланыў коэффициенти ( m_ν ) қолланыў қолайлы болады.
m_ν = m₀ / 1+ e₀ (7.3)

Бунда : e₀ - басланғыш геўеклик коэффициенти.

Тығызланыў коэффициентиниң дәрежесине қарап грунтлар шәртли түрде төмендегилерге бөлинеди:
m₀ < 0.01 MПa ^-1 - кем қысылыўшы
m₀ = 0.1+0.5 MПa^-1 -орташа қысылыўшы
m₀ ≥ 1MПa^-1 -көп қысылыўшы
Соңғы жағдайда грунты тәбиий тийкар сыпатында қолланыў мүмкин емес.
Грунттың тығызлығын белгилеўши өлшемлериниң бири деформацияланыў модули есапланады. Ол төмендегише анықланады.