Guliston davlat universiteti
Download 441.53 Kb. Pdf ko'rish
|
ozbek dialektologiyasi
- Bu sahifa navigatsiya:
- «O`zbek dialektologiyasi»
- “Tasdiqlayman” kaf.mudiri________ J.Abdullayev “_______” _________________ 2007 yil
- (2007-2008 – o`quv yili uchun) № MAVZU NOMI Maruza O`tilish vaqti Izoh
- Fanni o`qitishdan maqsad va vazifalar
- 1.2. Amaliy mashg`ulotlar mavzulari, bajariladigan ish mazmuni va vaqti
- 1.3. Seminar mashg`ulotlar mavzulari, bajariladigan ish mazmuni va vaqti
- 1.4. Mustaqil ish topshiriqlari.
- II.Fanning reyting ishlanmasi va baholash mezoni 2.1. Reyting ishlanmasi
|
O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O`RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI GULISTON DAVLAT UNIVERSITETI SH Xudoyqulova «O`zbek dialektologiyasi» fanidan
O`QUV - USLUBIY MAJMUA GULISTON - 2008 2 Xudoyqulova SH. – «O`zbek dialektologiyasi» fanidan 5 220 100- yo`nalishi bo`yicha bakalavrlar uchun o`quv uslubiy majmua. Ushbu o`quv-uslubiy majmua amaldagi dasturlar asosida tayyorlangan bo`lib, 5 220 100-yo`nalishi bo`yicha bakalavriatlar uchun mo`ljallangan. Uslubiy majmuada
fani mavzulari bo`yicha ma'ruzalar va har bir ma'ruza mavzusi uchun amaliy mashg`ulot, mustaqil ish topshiriqlarini o`z ichiga olgan. Majmuada mavzuga oid ilmiy muammolar, nazorat topshiriqlari va yakuniy xulosalar o`rin olgan. Majmua Guliston davlat universiteti o`quv-metodik Kengashi tomonidan (28.08.2007 yildagi №2 sonli bayonnomasi qaroriga asosan) nashrga tavsiya etilgan Taqrizchilar: filologiya fanlari nomzodi, dotsentlar: B.To`ychiboyev, I.Pardayeva
3 “Tasdiqlayman” kaf.mudiri________ J.Abdullayev “_______” _________________ 2007 yil “Dialektologiya” fanidan dastur bajarilishining mavzu- sana rejasi Filologiya (O`zbek filologiyasi) fakul’teti, 2-bosqich , 1-26, 1-27 guruh (2007-2008 – o`quv yili uchun) № MAVZU NOMI Maruza O`tilish vaqti Izoh 1. Dialektologiya fanining predmeti, maqsadi va vazifalari. 2 2. Lingvistik geografiya metodi. 2 3. O`zbek shevalarining o`rganilishi.O`zbek tilining turkiy tillarga bo`lgan munosabati. 2 4. Turkiy tillar: o`zbek xalq shevalarining fonetik xususiyatlari. 2 5. Fonetik hodisalar. Singarmonizm. 2 6. O`zbek shevalarining konsonantizmi. Turkiy tillar tasnifi. 2 7. O`zbek shevalarining leksik xususiyatlari. 2 8. O`zbek shevalarining leksik qatlamlari: keng va tor qatlam. 2 9. Milliy istiqlol va o`zbek xalq shevalarining ravnaqi masalalari. 2 10. O`z va o`zlashgan qatlam. 2 11.
O`zbek dialektologiyasining XX asrning 60- yillaridan so`nggi yutuqlari. 2 12. Dialektologiya fanining ahamiyati. 2 Jami:
24 Tuzuvchi: Sh.Xudoyqulova “Tasdiqlayman” kaf.mudiri________ J.Abdullayev “_______” _________________ 2007 yil “Dialektologiya” fanidan dastur bajarilishining mavzu- sana rejasi Filologiya (O`zbek filologiyasi) fakul’teti, 2-bosqich , 1-26, 1-27 guruh (2007- 2008 – o`quv yili uchun) № MAVZU NOMI Amaliy Semin ar O`tilish vaqti Izoh 1. Dialektologiya fanining predmeti, maqsadi va vazifalari. 2 2. Lingvistik geografiya metodi. 2 3. O`zbek shevalarining o`rganilishi.O`zbek tilining turkiy tillarga bo`lgan munosabati. 2 4. Turkiy tillar: o`zbek xalq shevalarining fonetik xususiyatlari. 2
4 5. Fonetik hodisalar. Singarmonizm. 2 6. O`zbek shevalarining konsonantizmi. Turkiy tillar tasnifi. 2 2 7. O`zbek shevalarining leksik xususiyatlari. 2 8. O`zbek shevalarining leksik qatlamlari: keng va tor qatlam. 2 9. Milliy istiqlol va o`zbek xalq shevalarining ravnaqi masalalari. 2 10. O`z va o`zlashgan qatlam. 2 11.
O`zbek dialektologiyasining XX asrning 60- yillaridan so`nggi yutuqlari. 2 12. Qipchoq lahjasi haqida ma’lumot 2 13. Qarluq lahjasi haqida ma’lumot 2 14. O`g`uz lahjasi 2 15. Assimilyatsiya, dissimilyatsiya va metateza hodisasi haqida ma’lumot. 2 16. Dialektologiya fanining ahamiyati. 2 Jami: 16 18
“ O`zbek dialektologiyasi “ fanidan mustaqil ish topshiriqlari to`plami (O`zbek filologiyasi 2-bosqich talabalari uchun)
uchun “O`zbek dialektologiyasi” fanidan mustaqil ish topshiriqlari to`plami. Guliston, 2007 yil To`plam o`zbek filologiyasi yo`nalishi «O`quv reja”siga muvofiq 2-kurs 3-semestrida o`tiladigan “O`zbek dialektologiyasiyasi “ faniga mo`ljallangan mustaqil ish topshiriqlarini o`z ichiga olgan. Unda ma’ruza, amaliy va seminar mashg`ulotlarda talaba mustaqil o`zlashtirishi va mustahkamlashi lozim bo`lgan mavzular yuzasidan tashkil etiladigan amaliy va seminar mashg`ulotlarining bajarilish shakli bo`yicha ko`rsatmalar va bu mavzular materiallarining o`zlashtirilishini osonlashtiruvchi hamda tartibli bo`lishini ta’minlovchi savol-topshiriqlar, axborot ta’minoti va adabiyotlar kiritilgan. Mustaqil ish topshiriqlaridan tarkib topgan mazkur o`quv-uslubiy to`plam Guliston davlat universiteti O`MKning 28.08.2007 dagi 1-bayonnomasi bilan nashrga tavsiya etilgan. Muharrir: dots.J.Abdullayev Taqrizchilar: dots.B.To`ychiboyev
1.1.Fanning maqsadi: Mazkur kursning maqsadi va vazifasi o`zbek dialektologiyasi fanining shakllanish tarixi, asosiy muammolari, tasniflari va metodlari haqida bilim berishdir. Talabalarga o`zbek tili dialektlari xilma-xil va murakkab ekanligini, oliy o`quv yurtini tugatgan ona tili o`qituvchisi o`zining ish faoliyatida turli dialekt vakillari bilan uchrashishini, shuning uchun ham o`qituvchi darslarni o`zbek tilining adabiy normasida olib borishi bilan birga turli shevalarning asosiy xususiyatlarini yaxshi bilishi, o`quvchilarga adabiy til va sheva o`rtasidagi farqni tushuntira olishi lozim. Dialektologiyaning maqsad va vazifalari uning ona tili fanini o`qitishdagi ahamiyatini talabalar ongiga singdirish. 1.2.Fanning vazifalari talabalarga dialektologiyaning o`rganish ob’ektlari, o`zbek lahjalarining tasnifi, metodlari, dialektologiyaning xalq va til tarixi bilan uzviy aloqada ekanligini, transkriptsiya haqida ma’lumotlarni o`rgatishdan iborat. 1.3.Talaba bilimiga qo`yiladigan talablar: Kurs qamrab olgan masalalar doirasida talabalar quyidagilarni bilishlari kerak:1)o`zbek dialektologiyasining tarixi; 2) sheva faktini 5 transkriptsiyalash usullari; 3) o`zbek shevalarining tasniflari; 4) shevalarni tadqiq qilish metodlari;5)o`zbek shevashunosligining asosiy muammolari. Dialektologiyani o`rgangan talabalar transkriptsiyada o`zlashtirishlari lozim. Undan tashqari turli shevalar, ularning o`zaro farqlarini ajrata olishlari kerak. Adabiy til va shevaning farqli tomonlarini bilishlari lozim. Talabalar o`z fikrni har xil usul va shakllarda ifodalash ko`nikmasiga ega bo`lishi lozim. 1.4.Fanni o`rganishda talabalar dialektologiyaning boshqa fanlar bilan aloqasini , ularning o`zaro munosabatini o`rganishlari lozim. “O`zbek dialektologiyasi” kursi o`quv rejasidagi “Tilshunoslikka kirish”, “Umumiy tilshunoslik”,”O`zbek tili tarixi” kurslari bilan aloqador Bu hol transkriptsiya, dialektologiya nazariyasi, shevalarning tarixiy taraqqiyoti kabi mavzularni yoritilishida ko`zga tashlanadi. Masalalar ana shu jihatlar hisobga olingan holda bayon qilinadi. I.Fanning mazmuni 1.1. Ma`ruza mavzulari, mazmuni va vaqt. № Mavzu Ko`riladigan masalalar mazmuni Vaqt,
soat 1 . Dialektologiya fanining
predmeti, maqsadi va vazifalari Dialektologiya fani haqida umumiy ma’lumot. Dialekt, sheva, lahja, shevalarning tarqalish chegarasi, transkriptsiya, spirantizatsiya, konvergentsiya, reduktsiya, palatalizatsiya. 2 2
Lingvistik geografiya metodi. Lingvistik geografiya usuli: izoglassa, izofonema, izomorfema, regional atlas, zonal atlas, lingvo- geografiyaning asoschilari, monografik usul, lingvogeografik usul haqida ma’lumot beriladi. 2 3 . O`zbek
shevalarining o`rganilishi. O`zbek tilining boshqa turkiy tillarga munosabati. O`zbek shevalarini lingvo-geografik usulda o`rganish XX asrning 40- yillarida professor A.K.Borovkov tomonidan olg`a surilganligi, bu sohadagi ishlar xususida talabalarga ma’lumot berish. O`zbek shevalarini kartalashtirish. 2 4 . Turkiy tillar:O`zbek xalq shevalarining fonetik xususiyatlari. Fonetik hodisalar. Fonetik o`zgarishlar. Kombinator o`zgarishlar. Pozitsion o`zgarishlar.Assimilyatsiya, metateza, dissimilyatsiya, reduktsiya va boshqa fonetik hodisalar.Turkiy tillar tasnifi: akademik V.V.Radlov, A.N.Samoylovich,F.E.Korsh va boshqalar tomonidan qilingan ishlar bilan talabalarni tanishtirish. 2 5 . Fonetik
hodisalar. Singarmonizm. Fonetik hodisalar bilan talabalarni tanishtirish. Singarmonizm hodisasi haqida ma’lumot berish. 2 6
O`zbek shevalarining konsonantizmi. Turkiy tillar tasnifi
Lahjalarda uchraydigan undoshlar tizimini izohlash.Lab undoshlari, til oldi undoshlari, til orqa, chuqur til orqa bo`g`iz undoshlari haqida ma’lumot berish.
2 7 . O`zbek shevalarining leksik xususiyatlari O`zbek shevalarining leksik xususiyatlari haqida talabalarga ma’lumot berish. 2 8
O`zbek shevalaridagi leksik qatlamlar:keng va tor qatlam. Tilimizda uchraydigan leksik qatlamlar haqida ma’lumot berish. O`zbek shevalaridagi keng va tor qatlamni talabalarga tushuntirish. 2 9 . Milliy istiqlol va O`zbek xalq shevalari ravnaqi masalasi.O`zbek shevalarining morfologik xususiyatlari. Mustaqillik, milliy istiqlol barcha soha qatori o`zbek
dialektologiyasiga, o`zbek
xalq shevalarining ravnaqiga ta’siri haqida ma’lumot berish.O`zbek shevalariga xos bo`lgan morfologik xususiyatlar haqida tushuncha hosil qilish. 2
6 1 0 . Egalik, ko`plik,turlanish va tuslanish kategoriyasi. Shevalarda uchraydigan egalik, ko`plik, turlanish va tuslanish kategoriyalari haqida ma’lumot berish. Ularning o`ziga xos xususiyatlari haqida talabalarda tushuncha hosil qilish. 2 1 1 . O`z va o`zlashgan qatlam. O`zbek tilining lug`at sostavida uchraydigan o`z va o`zlashgan qatlam haqida talabalarga ma’lumot berish. O`zlashgan qatlam nafaqat adabiy tilda balki lahjada ham anchagina ekanligi, ularning o`ziga xos xususiyatlari haqida ma’lumot berish. 2 1 2 . Dialektologiya fanining ahamiyati. O`zbek dialektologiyasi fani ona tili o`qituvchisi uchun zarur ekanligi, ona tili o`qituvchisi o`zbek adabiy tili me’yorlarini yaxshi bilishi zarur ekanligi, bu fanning ahamiyati haqida talabalarda tushuncha hosil qilish. 2 Jami 24 1.2. Amaliy mashg`ulotlar mavzulari, bajariladigan ish mazmuni va vaqti № Mavzu Ko`riladigan masalalar mazmuni Vaqt,
soat 1 . Turkiy tillar:O`zbek xalq shevalarini fonetik xususiyatlari. Fonetik hodisalar. Fonetik o`zgarishlar. Kombinator o`zgarishlar. Pozitsion o`zgarishlar.Assimilyatsiya, metateza, dissimilyatsiya, reduktsiya va boshqa fonetik hodisalar.Turkiy tillar tasnifi: akademik V.V.Radlov, A.N.Samoylovich, F.E.Korsh va boshqalar tomonidan qilingan ishlar bilan talabalarni tanishtirish. 2 2 . Fonetik
hodisalar. Singarmonizm. Fonetik hodisalar bilan talabalarni tanishtirish. Singarmonizm hodisasi haqida ma’lumot berish. 2 3
O`zbek shevalarining konsonantizmi.Turkiy tillar tasnifi.
Lahjalarda uchraydigin undoshlar tizimini izohlash. Lab undoshlari, til oldi undoshlari, til orqa, chuqur til orqa bo`g`iz undoshlari haqida ma’lumot berish. 2 4 . O`zbek shevalaridagi leksik qatlamlar:keng va tor qatlam. Tilimizda uchraydigan leksik qatlamlar haqida ma’lumot berish.O`zbek shevalaridagi keng va tor qatlamni talabalarga tushuntirish. 2 5
O`z va o`zlashgan qatlam. O`zbek tilining lug`at sostavida uchraydigan o`z va o`zlashgan qatlam haqida talabalarga ma’lumot berish. O`zlashgan qatlam nafaqat adabiy tilda balki lahjada ham anchagina ekanligi, ularning o`ziga xos xususiyatlari haqida ma’lumot berish. 2 6
Qipchoq lahjasi haqida ma’lumot
Qipchoq lahjasi va uning tarqalish chegaralarini va bu lahjaga xos xususiyatlarni tushuntirib berish. 2 7
O`g`uz lahjasi O`g`uz lahjasiga xos bo`lgan asosiy xususiyatlar haqida ma’lumot berish. 2 1 2 . Dialektologiya fanining ahamiyati. O`zbek dialektologiyasi fani ona tili o`qituvchisi uchun zarur ekanligi, ona tili o`qituvchisi o`zbek adabiy tili me’yorlarini yaxshi bilishi zarur ekanligi, bu fanning ahamiyati haqida talabalarda tushuncha hosil qilish. 2 Jami 16 7 1.3. Seminar mashg`ulotlar mavzulari, bajariladigan ish mazmuni va vaqti № Mavzu Ko`riladigan masalalar mazmuni Vaqt,
soat 1 . Dialektologiya fanining
predmeti, maqsadi va vazifalari Dialektologiya fani haqida umumiy ma’lumot. Dialekt, sheva, lahja, shevalarning tarqalish chegarasi, transkriptsiya, spirantizatsiya, konvergentsiya, reduktsiya, palatalizatsiya. 2 2
Lingvistik geografiya metodi. Lingvistik geografiya usuli: izoglassa, izofonema, izomorfema, regional atlas, zonal atlas, lingvo- geografiyaning asoschilari, monografik usul, lingvogeografik usul haqida ma’lumot beriladi. 2 3 . O`zbek
shevalarining o`rganilishi. O`zbek tilining boshqa turkiy tillarga munosabati. O`zbek shevalarini lingvo-geografik usulda o`rganish XX asrning 40- yillarida professor A.K.Borovkov tomonidan olg`a surilganligi, bu sohadagi ishlar xususida talabalarga ma’lumot berish. O`zbek shevalarini kartalashtirish. 2 4 . O`zbek
shevalarining konsonantizmi.Turkiy tillar tasnifi Lahjalarda uchraydigin undoshlar tizimini izohlash. Lab undoshlari, til oldi undoshlari, til orqa, chuqur til orqa bo`g`iz undoshlari haqida ma’lumot berish. 2 5
O`zbek shevalarining leksik xususiyatlari O`zbek shevalarining leksik xususiyatlari haqida talabalarga ma’lumot berish. 2 6
Milliy istiqlol va O`zbek xalq shevalari ravnaqi masalasi.O`zbek shevalarining morfologik xususiyatlari. Mustaqillik, milliy istiqlol barcha soha qatori o`zbek dialektologiyasiga, o`zbek xalq
shevalarining ravnaqiga ta’siri haqida ma’lumot berish.O`zbek shevalariga xos bo`lgan morfologik xususiyatlar haqida tushuncha hosil qilish. 2 7 . O`zbek dialektologiyasining XX asrning 60- yillaridan so`nggi yutuqlari O`zbek dialektologiyasi fani XX asrning 60- yillaridan keyin erishgan yutuqlari haqida ma’lumot berish 2 8 . Qarluq lahjasi haqida ma’lumot Qarluq lahjasi va uning tarqalish chegaralarini va bu lahjaga xos xususiyatlarni tushuntirib berish.Qorluq lahjasining fonetik xususiyatlari, uning leksikasi va morfologik xususiyatlari haqida ma’lumot. Qorluq lahjasidagi so`zlarning o`z lahjangizga munosabati. 2 1 2 . Dialektologiya fanining ahamiyati. O`zbek dialektologiyasi fanini o`rganish ona tili o`qituvchisi uchun zarur ekanligi, ona tili o`qituvchisi o`zbek adabiy tili me’yorlarini yaxshi bilishi kerakligi va bu fanning ahamiyati haqida talabalarda tushuncha hosil qilish. 2 Jami 18 1.4. Mustaqil ish topshiriqlari. № Mavzu Mustaqil bajariladigan ish mazmuni Adabiyotlar 1 Dialektolo giya
fanining predmeti, maqsadi va
1.1.Dialektologiya so`zi qanday ma’no anglatadi? 1.2.Sheva, lahja, dialekt atamalarini misollar asosida ajratib bering. 1.3.Dialektologiya va boshqa fanlarning aloqasini tushuntiring. 1.V.V.Reshetov,Sh.Shoabd urahmonov. O`zbek dialektologiyasi, Toshkent 1978. 2.O`zbek
dialektologiyasi.B.Hasanov 8 vazifalari. 1.4.Sheva, lahja va dialekt atamalarini misollar asosida ajratib bering va shevaga xos so`zlar lug`atini tuzing. , B.To`ychiboyev.Toshkent, 2002 yil 2 Lingvistik geografiya metodi.
2.1.Lingvo-geografiya nima? 2.2.Uning boshqa usullardan afzalligi nimada? 2.3.Lingvo-geografiyaning jahon tilshunosligida paydo bo`lishi. 2.4.Monografik usul bilan lingvo-geografik usulining farq qiluvchi tomonlarini aniqlang. 2.5.Dehqonchilikka xos atamalarning shevada aytilishiga misollar to`plang va adabiy til bilan solishtiring. 1.V.V.Reshetov,Sh.Shoabd urahmonov. O`zbek dialektologiyasi, Toshkent 1978. 2.O`zbek
dialektologiyasi.B.Hasanov ,B.To`ychiboyev.Toshkent, 2002 yil 3 O`zbek
shevalarin ing
o`rganilish i.O`zbek
tilining boshqa
turkiy tillarga
munosabat i. 3.1.O`zbek tili va boshqa turkiy tillar.Ularning o`zaro munosabati. 3.2.O`zbek shevalarini o`rgangan olimlar. 3.3.A.Shermatovning Qashqadaryo viloyatidagi “O`zbek
xalq shevalari” kitobidan lingvogeografiyaga aloqador bo`limini o`rganish, ko`rgazmali qurol tayyorlash. 3.4.Chorvochilikka xos atamalarning shevada aytilishiga misollar to`plang va adabiy til bilan solishtiring. 1.O`zbek dialektologiyasi. B.Hasanov,B.To`ychiboye v.Toshkent,2002 yil 2.V.V.Reshetov,Sh.Shoabd urahmonov. O`zbek dialektologiyasi, Toshkent 1978. 4 Fonetik hodisalar. Singarmo
nizm. 4.1.Fonetik hodisalarga misollar to`plang. 4.2.Transkriptsiyada matn tuzing. 4.3.Turkiy tillar ichida o`zbek tilining nufuzi haqida nima deya olasiz. 4.4.Turkiy tillar tasnifi bilan shug`ullangan olimlardan kimlarni bilasiz? 4.5.Qilingan tasniflar yuzasidan tarqatma materiallar tayyorlang va 1 ta ko`rgazmali qurol tayyorlang. 1.O`zbek dialektologiyasi.B.Hasanov ,B.To`ychiboyev.Toshkent, 2002 yil
2.V.V.Reshetov, Sh.Shoabdurahmonov. O`zbek dialektologiyasi, Toshkent 1978. II.Fanning reyting ishlanmasi va baholash mezoni 2.1. Reyting ishlanmasi Nazorat turlari Nazorat soni Ajratilgan ball Jami 1. JB
11 5 55 2. OB 6 5 30 3. Yab
1 15 15 2.2. Baholash mezoni
1.JB bo`yicha amaliy mashg`ulotda faol qatnashib, undagi savollarga og`zaki shaklda to`liq javob bergan talabaga, savolning murakkablik darajasiga qarab, 4-5 ball beriladi, javob to`liq bo`lmasa, kamchiliklarning darajasi, turi va miqdoriga qarab 2 baldan 4 balgacha beriladi. 2.Uy vazifasiga berilgan topshiriqning hajmi va bajarilish sifatiga qarab 1 baldan 5 balgacha beriladi. Topshiriqlarni to`liq bajargan va 2-3 ta juz’iy xatoga yo`l qo`ygan talabaga 5 ball, 4-5ta juz’iy xatoga yo`l qo`ygan bo`lsa-da, vazifalarni to`liq bajargan talabaga ishning sifatiga qarab 3,5 baldan-4,5 balgacha, ayrim topshiriqlarni to`liq bajarmagan, 8 tagacha imloviy kamchilikka yo`l qo`ygan talabaga 2 baldan - 3,5 balgacha qo`yiladi. Topshiriqlarni chala bajargan, 10 dan 15 tagacha har xil kamchilikka yo`l qo`ygan talabaga 1,5 baldan 2 balgacha qo`yiladi.
9 Topshiriqlarning ko`pchiligini bajarmagan yoki uni bajarishda yuqorida ko`rsatilgan me’yorlardan ortiq kamchiliklarga yo`l qo`ygan talabaga ball qo`yilmaydi va ish qoniqarsiz hisoblanadi. 3.Yozma tahlilda berilgan topshiriqning hajmi va bajarilish sifatiga qarab 2 baldan 5 balgacha beriladi. Topshiriqlarni to`liq bajargan va 2-3ta juz’iy xatoga yo`l qO`ygan talabaga 5 ball, 4-5ta juz’iy xatoga yo`l qo`ygan bo`lsa-da, vazifalarni to`liq bajargan talabaga ishning sifatiga qarab 3,5 baldan - 4,5 balgacha, ayrim topshiriqlarni to`liq bajarmagan, 10 tagacha imloviy kamchilikka yo`l qo`ygan talabaga 2 baldan-3,5 balgacha qo`yiladi. 4.Fan bo`yicha (2 ta oraliq uchun 2 ta) OB yozma va og`zaki o`tkazilib, unda har birida 5 ta savolga javob berish talab qilinadi. 4.1. Har bir savolga javoblarning sifati va savodxonlik darajasiga qarab, 1 baldan 3 balgacha qo`yiladi. a) javoblar to`liq bo`lsa, xato, kamchiliklari juz’iy bo`lsa, talaba savollar mohiyatini tushunib javob bersa 2,6 - 3 balgacha; b) savollar mohiyati ochilgan, asosiy materiallar to`g`ri bayon qilingan bo`lsa 2 – 2,5 balgacha; v) savolga javob berilgan, lekin kamchiliklari bor bo`lsa, 1,5 – 2 balgacha beriladi. g) savolga chala javob berilgan bo`lsa va kamchiliklari 6 tadan 10tagacha bO`lsa, 1 –1,4 balgacha qo`yiladi. 4.2. Referatga mavzular tanlanib, har bir referatga: a) mavzu to`liq yoritilgan va to`g`ri xulosa chiqarilgan hamda amaliy takliflari bo`lsa, imloviy xato yo`q bo`lsa yoki juda juz’iy bo`lsa ( 3 tadan ortib ketmasa) – 5 ball; b) mavzu mohiyati ochilgan va xulosasi bor bo`lsa, ayrim imloviy xatolarga yo`l qo`yilgan bo`lsa, 4 ball; v) mavzu mohiyati yoritilgan, 5tadan 8 tagacha imloviy kamchiligi bo`lsa, 2,5 – 3 ball beriladi. g) mavzu mohiyati to`la ochilmagan bo`lsa-da, 10 tadan ortiq imloviy kamchilikka yo`l qo`ymagan bo`lsa, 1,5dan 2,4 balgacha qo`yiladi. 4.3. MI hajmi va bajarilish sifatiga qarab 5 ballik tizimda baholanadi. -Mavzu to`liq o`rganilgan, savollarga to`g`ri javoblar berilgan, tayanch tushuncha va iboralar yoritilgan, mavzu tanqidiy tahlil qilingan bo`lsa, 4-5 ball beriladi. -Mavzu to`liq ochilgan, savollar yoritilgan, tayanch tushuncha va iboralarni izohlashda kamchiliklari bo`lsa, 3-4 ball qo`yiladi. -Mavzu ochilgan, savollar umumiy yoritilgan, ayrim kamchiliklari bo`lsa, 2,6 - 3 ball bilan baholanadi. Mavzu ochilgan, savollar umumiy yoritilgan bo`lsa, imlo xatolar 10tadan oshib ketsa, lekin 15taga yetmasa, 1,5 baldan 2,5 balgacha beriladi. 5. YaBda fan mavzulari bo`yicha tuzilgan 3 ta savolga talaba og`zaki (yoki yozma) javob beradi va har bir savolga 5 baldan – jami 15 ball qo`yiladi. a) savollarga to`liq va atroflicha hamda yuqori savodxonlik bilan javob berilgan bo`lsa, yoki xatolar bo`lsa-da, ular juz’iy bo`lsa (miqdori 3tadan oshmasa), biroq javob to`liq bo`lsa, talaba savollar mohiyatini tushunib to`liq javob bersa, 4-5 balgacha; b) savollar mohiyati ochilgan, asosiy materiallar to`g`ri bayon qilingan bo`lsa, xatolar 8 tadan oshmasa, 3– 4 balgacha; v) savollarga javob berilgan, kamchiliklari 10 tadan ortib ketmasa, 2 – 3 balgacha beriladi. g) savolning mazmuni to`liq ochilmagan yoki chala javob berilgan bo`lsa, imloviy kamchiliklari 15 tadan ortib ketmasa, 1,5 –2 balgacha beriladi.
10 Download 441.53 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|