Guliston davlat universiteti xidiraliev k. E. Aholi geografiyasi va demografiya asoslari

Aralash irqiy shakllar. Qadimgi aralash irqiy shakl yoki tiplarga “efiop” tipi 
kiradi. Ularning ko‘p belgilari Arablarga o‘xshamaydi. Ammo ular negroidlar singari 
qora tanli. Shuningdek, G‘arbiy Afrika (Senegal, Gvineya) da yashovchi fulbe 
xalqlari ham aralash tiplarni tashkil qiladi. Mongoloid bilan Evropoid o‘rtasidagi 
qadimgi aralash shakllar G‘arbiy sibirning janubiy qismida yashaydi. Aralash irqiy 
shakllarning ikkinchi katta guruhi-o‘rta asrlar va yangi davr aralash shakllaridir. 
Bunday aralsh shakllari tarqalgan hududdan biri Markaziy Osiyo respublikalaridir. 

---

71 
Aralash shakllar o‘z navbatida ikki tipga bo‘linadi:
Birinchi tipi turon tipi yoki Janubiy Sibir tipi-bu tipga asosan mongoloid irqi 
belgilari ko‘proq bo‘lgan, qozoqlar, qirg’izlar, qoraqolpoqlar  kiradi. Ikkinchi tipi-
O‘rta Osiyo tipi (o‘zbeklar, turkmanlar va b.). Bularda Evropoid irqining janubiy 
avlodiga xos belgilar saqlangan bo‘ladi. Umuman dunyodagi uchta asosiy katta irq 
orasida juda ko‘plab boshqa aralash shakl va tiplar vujudga kelgan va vujudga 
kelmoqda.
Masalan, Afrikada Sahroi Kabirdan janubda, ayniqsa arablar bosib olgan 
hududlarda shunday aralash irqiy guruhlar tarkib topgan. Nil daryosining yuqori 
oqimida Sudan aralash shakllari bunga misol bo‘la oladi. Janubiy Afrikada ham 
golland mustamlakachilari bilan gattentot ayollarining aralashuvidan vujudga kelgan 
yangi davr aralash tiplari bor. Madagaskar orolida bu erga Indoneziyadan ko‘chib 
kelgan janubiy mongoloidlar bilan mahalliy negroidlarning aralashuvidan malgash 
antropologik tipi paydo bo‘lgan. 
Amerikada turli irq vakillarining aralashuvidan bir necha aralash guruhlar-
tiplar vujudga kelgan. Masalan, evropaliklar bilan indeetslar aralashuvidan metislar 
(Latin Amerikasi mamlakatlarida), bu erga keltirilgan negrlar bilan evropaliklarning 
aralashuvidan mulatlar vujudga kelgan. Mulatlar ko‘proq Braziliyada, Karib dengizi 
havzasidagi davlatlarda yashashadi. Amerika qit‘asining ayrim rayonlarida mahalliy 
indeyslar bilan negrlar aralashuvidan alohida tip-sambolar paydo bo‘lgan.