Guruchga bo’lgan taklif egri chizig’ini tasavvur qiling. Quyidagi hodisalar unga qanday ta’sir etadi?
Download 86.04 Kb. Pdf ko'rish
|
3-JN (2)
|
Narx (ming
so’m) Talab miqdori (biznesmenlar) Talab miqdori (talabalar) 150 2 200 1 000 180 2 000 600 220 1 900 400 300 350 1 800 1 500 200 80 a. Agar narx $220dan $300ga oshsa, talabning (biznesmenlar va talabalar uchun alohida) narxga bog’liq bo’lgan elastikligini hisoblang (o’rta qiymat usulidan foydalaning) b. Nima uchun talabalar va biznesmenlarda ikki xil elastiklik chiqmoqda? A. Talabning narx egiluvchanligini hisoblash Talabning narx egiluvchanligi (E_d) narxning bir foizga o'zgarishi natijasida talab miqdorining foiz o'zgarishi sifatida aniqlanadi. U quyidagi formula bo'yicha hisoblanadi: E_d = (talab miqdorining% o'zgarishi)/(narxning% o'zgarishi) Tadbirkorlar uchun: Dastlabki talab = 1900 chipta Narx o'zgarishi = 300 - 220 = 80 ming so'm Nisbiy narx o'zgarishi = (80/260) * 100 = 30,77% Talab qilingan miqdorning o'zgarishi = 1900 - 1800 = 100 chipta Talab miqdorining nisbiy o'zgarishi = (100 / 1900) * 100 = 5,26% E_d = (5,26 / 30,77) = 0,17 Shunday qilib, tadbirkorlar uchun talabning narx egiluvchanligi 0,17 ni tashkil qiladi. Bu shuni anglatadiki, Toshkent-Samarqand yo‘nalishidagi “Afrosiyob” poyezdi chiptalariga ishbilarmonlar tomonidan talab egiluvchan emas, chunki narxning 30,77 foizga o‘zgarishi talab hajmining 5,26 foizga o‘zgarishiga olib keldi. Talabalar uchun: Dastlabki talab = 400 chipta Narx o'zgarishi = 300 - 220 = 80 ming so'm Nisbiy narx o'zgarishi = (80/280) * 100 = 28,57% Talab qilingan miqdorning o'zgarishi = 400 - 200 = 200 chipta Talab miqdorining nisbiy o'zgarishi = (200/400) * 100 = 50% E_d = (50 / 28,57) = 17,57 Shunday qilib, talabalar uchun talabning narx egiluvchanligi 17,57 ni tashkil qiladi. Bu shuni anglatadiki, Toshkent-Samarqand yo‘nalishida qatnovchi “Afrosiyob” poyezdiga talaba-yoshlar tomonidan chiptalarga bo‘lgan talab elastik, chunki narxning 28,57 foizga o‘zgarishi talab miqdorining 50 foizga o‘zgarishiga olib keldi. b. Talabning egiluvchanligidagi farqlarni tushuntirish Ishbilarmonlar va talabalar o'rtasidagi talab egiluvchanligidagi farqlarni bir necha omillar bilan izohlash mumkin, jumladan: Daromad: Ishbilarmonlar odatda talabalarga qaraganda yuqori daromadga ega va shuning uchun narxlarning o'zgarishiga kamroq sezgir. O'zgartirish: Ishbilarmonlar odatda Afrosiyob poezd chiptalarini boshqa sayohat vositalariga, masalan, avtomobil yoki samolyot bilan almashtirish uchun ko'proq imkoniyatlarga ega. Ma'lumotlarning mavjudligi: Talabalar Afrosiyob poyezdi chiptalari narxlari haqida ishbilarmonlarga qaraganda kamroq ma'lumotga ega. Bunday holda, talabalarning daromadlari biznesmenlarga qaraganda past bo'lganligi sababli, ular narx o'zgarishiga sezgir. Bundan tashqari, talabalar ishbilarmonlarga qaraganda kamroq harakatchan va shuning uchun Afrosiyob poezd chiptalarini almashish imkoniyati kamroq. Va nihoyat, talabalar Afrosiyob poyezdi chiptalari narxlari haqidagi ma'lumotlarga ishbilarmonlarga qaraganda kamroq kirishadi va shuning uchun narxlar o'zgarishiga samaraliroq javob bera oladilar. Aynan shu omillar natijasida talabalarning “Afrosiyob” poyezdi chiptalariga bo‘lgan talabi tadbirkorlar talabidan ko‘ra elastikroqdir. Biznesmenlar va talabalarning Toshkentdan Samarqandga boradigan Afrosiyob poyezdi biletiga bo’lgan talablari quyidagi jadvalda aks etgan: Download 86.04 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|