Guruh talabasi  ahmadova durdonaxon

qoidalar yordamida yangi bilimlarni keltirib chiqarishdan iborat bo’lgan 
tafakkur shakliga aytiladi.Xulosa chiqarish jarayoni asoslar, xulosa va 
asoslardan xulosaga o’tishdan tashkil topadi. To’g’ri xulosa chiqarish uchun, 
avvalambor, asoslar chin mulohazalar bo’lishi, o’zaro mantiqan bog’lanishi 
kerak. 
Xulosa chiqarish - tafakkurning asosiy mantikiy shakllaridan biri. Unda 
mantiqning maʼlum qoidalari yordamida bir yoki bir necha hukmdan yangi hukm 
chiqariladi. Xulosa chiqarish chin asoslarga tayansa va toʻgʻri mantikiy 
kridalardan 
foydalansa
, u vaqtda chiqarilgan xulosa ham chin boʻladi. Bu prinsipga amal 
qilmaslik Xulosa chiqarishda xatoga olib keladi. Masalan, "hamma mustaqil 
davlatlar BMT ga aʼzo" va "Oʻzbekiston mustaqil davlat" degan chin asoslardan 
mantikiy qoidalarga rioya qilingan holda "Oʻzbekiston BMT ga aʼzo" degan toʻgʻri 
xul osa kelib chiqadi. Voqelikni bilish jarayonida yangi bilimlarni hosil qilishning — 
Xulosa chiqarishning turli usullari mavjud. Asoslarining soniga koʻra, bevosita va 
bavosita Xulosa chiqarish, xulosaning chinlik darajasiga koʻra, zaruriy va ehtimoliy 
Xulosa chiqarish, fikrning harakat yoʻnalishiga koʻra, deduktiv, induktiv va 
analogiya kabi turlarga boʻlinadi. Xulosa chiqarishni fikrning harakat yoʻnalishiga 
koʻra turlarga ajratish nisbatan mukammalroq boʻlib, u Xulosa chiqarishni boshqa 
turlari haqida ham maʼlumot berish imkonini yaratadi. Xususan, deduktiv Xulosa 
chiqarish 
zaruriy Xulosa chiqarish deb
, induktiv Xulosa chiqarish va analogiya 
ehtimoliy Xulosa chiqarish deb karalishi, bevosita Xulosa chiqarish esa deduktiv 
Xulosa chiqarishning bir turi sifatida oʻrganilishi mumkin. Xulosa chiqarish 
nazariyasining yaratilishi va uni rivojlantirishda Aristotel, Forobiy, Ibn Sino, F. 
Bekon, M.I.Karinskiy, L.V.Rutkovskiy va boshqa mantiqshunos olimlarning xizmati 
katta. 
Deduktiv xulosa chiqarishning muhim xususiyati unda umumiy bilimdan juz’iy 
bilimga o’tishning mantiqan zaruriy xususiyatga egaligidir. Uning turlaridan 
biri bevosita xulosa chiqarishdir.