Guruh talabasi Topshirdi: Aytbaeva Sh Qabul qildi: Davletova Xolisaxon Toshkent 2023 reja

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT
TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI


Fan nomi:Keyingi avlod konvergent tarmoqlari


MUSTAQIL ISHI
Mavzu: Kommutatsiyalashning usullari afzalliklari va kamchiliklari


416 19 guruh talabasi
Topshirdi: Aytbaeva Sh
Qabul qildi: Davletova Xolisaxon
Toshkent 2023
REJA:

KIRISH
I.Asosiy qism

1.Kommutatsiya maydonining qurilish tamoyillari
2.Paketli kommutatsiyalash usullari va afzalliklari,kamchiliklari
3.Paketli ma’lumotlarni logik ulanish orqali uzatish.
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati

Kirish
Kommutatsiya maydon (KM) telefon stansiyalari va tugunlarining asosiy elementlaridan bo‘lib, ulash qurilmalari majmuasidan iborat.Kommutatsiya maydoni yordamida uning kirish va chiqish liniyalari orasida aloqa trakti o‘rnatiladi.
Kommutatsiya maydoni telefon stansiyalari va tugunlari hamda ulardagi boshqarish qurilmasi tuzilishini belgilab beradi. U, N kirish vaM chiqish liniyalari (kanallari) bilan aniqlanadigan hajmi (sig‘imi), liniyalarning (kanallarning) taqsimlanish usuli, uni qurish uchun ishlatilgan kommutatsiya uskunasi, kirish va chiqish liniyalari orasidagi bo‘sh liniyalarni izlash tartibi, ichki tuzilishi (zvenolar va bosqichlar soni), o‘tkazuvchanlik qobiliyati va aloqani yo‘qotish ko‘rsatkichlari bo‘yicha tabaqalanadi. Masalan, kanallarni fazo, vaqt yoki boshqa bir yoki bir necha taqsimlash usuli bo‘yicha kommutatsiya maydonini qurish mumkin. Eng ko‘p tarqalgani fazo, vaqtva shu ikki usulning birgalikda qo‘llanishi hisoblanadi.
KMning qurilish tamoyillari
Kommutatsiya maydoni odatda bir necha alohida qismlardan tashkil topadi. 1.1 – rasmda ko‘rsatilgankommutatsiyamaydoniA,VvaSqismlardantashkiltopganbo‘lib,NkirishliniyalaribilanM ^{chiqish liniyalari V}1 ^{va V}2 ^{oraliq liniyalari orqali ulanadi. Bu liniyalar orasidagi nisbat quyidagicha} ifodalanadi:
N>V1; V1=V2;V2

Bunisbat boshqa xollarda turlicha bo‘lishi mumkin. ) oraliq liniyalariga ulanadi. Keyingi V qismida V1 kirish va V2 chiqish liniyalari soni bir xil,S qismdagi foydalanuvchi esa,V2 oraliq liniyasi orqali o‘zidan son jixatidan ko‘p bo‘lgan M chiqish liniyalariga ulanadi. A qism yuklamani yig‘ish, S qism esa yuklamani yoyish vazifasini bajaradi.

Shuni ta’kidlab o‘tish kerakki,kommutatsiya maydoni faqat yuklamani yig‘uvchi (Aqismiga o‘xshab) yoki faqat yoyuvchi (Sqismiga o‘xshab) yoki yoyuvchi (Sqismiga o‘xshab) yoki yig‘maydigan va yoymaydigan (V qismiga o‘xshab) vazifani bajaruvchi qilib qurilishi mumkin.
Kommutatsiya maydonini bir necha qismlarga bo‘linishi unga yuklangan vazifadan tashqari aloqa o‘rnatish usuliga ham bog‘liq. Agar 1.1-rasmda ko‘rsatilgan qismlarda aloqa boshqa qismlarda o‘rnatiladigan aloqaga bog‘liq bo‘lmasa, kommutatsiya maydonining bu qismi izlash bosqichi deyiladi.
Kommutatsiyatuguniturigaqarabizlashbosqichlariningsonihar xil:dastlabki (DI),guruhli (GI), chiziqli (CHI)bo‘lishi mumkin.

1.1-rasm.Kommutatsiyamaydoniningtuzilishi

Paketlar kommutatsiyasi, kompyuter trafigini uzatishga mo‘ljallangan bo‘lib, ma’lumot almashuvini samarali ravishda tashkil etishga imkon beradi.

Paketlarkommutatsiyasidafoydalanuvchilararouzatilayotganxabarlarkichik qismlar-paketlarga bo‘linadi. Ma’lumot uzatish tarmoqlarida paket asosiy uzatish birligi hisoblanadi.
Katta xajmdagi xabarlarni kichik paketlarga bo‘linishi tarmoqda ma’lumot uzatish tezligini keskin oshishiga olib keladi. Xabarlar turli uzunlikga ega bo‘lishi mumkin ya’ni bir necha baytdan o‘nlab megabaytgacha, shuningdek paketlar o‘zgaruvchan uzunlikga ega bo‘lishlari mumkin.
Har bir paket kerakli tugunga etib borishi uchun manzil ma’lumotlari belgilangan sarlavxa qismi bilan boshlanadi. Paket turli qismlardan iborat va u
Quyidagilar tarkibiga kirishi shart:
uzatuvchini(source) ifodalaydigan manba manzili;

• 
  Uzatilyotgan ma’lumotlar;
  

• 
  Qabul qiluvchining (destination)manzili;
  
• 
  Tarmoq vositalariga ma’lumot uzatilishi lozim bo‘lgan marshrut axboroti;
  
• 
  Xabarni dastlabki ko‘rinishda taqdim etish uchun axborot;
  
• 
  Uzatish aniqligini ta’minlovchi xatoliklarni tekshirish axboroti.
  

Bu qismlar uchta guruxga bo‘linib, paketning sarlavxa, ma’lumot va treyler qismlarini shakllantiradi.
Sarlavxa qismi paket uzatilishi signali, manba manzili, makon manzili, uzatishni sinxronlash kabilarni o‘z ichiga olgan.
Ma’lumot qismi xabar tarkibidagi uzatishga mo‘ljallangan ma’lumolardan iborat. Tarmoq turiga nisbatan bu qism 0,5-4 Kbit bo‘lishi mumkin.
Treyler qismi ko‘p xollarda xatoliklarni tekshirishga mo‘ljallangan (misol uchun, syclic Redundancy Check siklik kod yordamida tekshiruv). Paket shakllanishi OSI modelini qo‘llanish pog‘onasida boshlanadi. Uzatishga mo‘ljallangan axborot yuqori (qo‘llanish pog‘onasi)dan quyi pog‘onaga etkaziladi va har bir pog‘ona ma’lumot qismiga tegishli axborot qo‘shadi
Paketlar tarmoq orqali mustaqil axborotli bloklar sifatida uzatiladi. Paketli kommutatsiya asosidagi tarmoqda kommutatorlar ichki bufer xotirasiga ega bo‘lib, unda paketlar vaqtincha saqlanadi. Kommutatorning chiqish porti band bo‘lgan xolatda, paket biror vaqtnavbat kutadi va keyingi kommutatorga uzatiladi.
Paketlaruzatilishinishundayyo‘sindatashkiletishtrafikpulsatsiyasinibartaraf etishga va tarmoqning umumiy o‘tkazish qobiliyatini oshirishga imkon beradi.
Paketlar kommutatsiyasida bir vaqtda uzatilayotgan ma’lumotlar xajmi nisbatan yuqori bo‘ladi va uzatish tezligi oshadi.
Sarlavxalaruzatilishigavaqtsarflanishi,xarbirkeyingipaketniuzatishgazarur bo‘lgan vaqt, paket buferizatsiyasi va kommutatsiyasiga sarflangan vaqt-

Tarmoqdan paketni umumiy uzatish vaqtiga ta’sir ko‘rsatadi va to‘sqinliklar manbai bo‘ladi.