H. I. Shukurov, S. Q. Qanoatov jamoada hamshiralik ishi tibbiyot kollejlari uchun darslik Qayta ishlangan uchinchi nashr toshkent «Iqtisod-moliya»
Keksa kishilarni qo‘llab-quvvatlashni ta’minlash
Download 485.49 Kb.
|
Hamshiralik ishi-www.hozir.org
- Bu sahifa navigatsiya:
- Yordamga muhtoj qariyalarni aniqlash va profilaktik xizmatni tashkil qilish
|
Keksa kishilarni qo‘llab-quvvatlashni ta’minlash
O‘zini oilada va jamiyatda ortiqcha sezmasligiga imkon beradigan ijtimoiy va oilaviy rishtalar qariyalar uchun g‘oyat 89
sog‘lig‘iga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi va qariyalar uylarida yashashga muhtoj bo‘lgan kishilar sonini qisqartiradi. Keksa odamning ruhan salomatligi uning o‘zini qanday his qilishiga va oiladagi hamda jamiyatdagi roliga o‘zining qanday baho berishigabog‘liq.Sog‘lomhordiqchiqarish,ijtimоiyfaollik, yoshi ulg‘aygan sog‘lom odam turmushining ajralmas qismi hisoblanadi.Qariyalargadamolishvaijtimоiyfaollikkaimkon beradigan muassasalarni tashkil qi lish davlatning sotsial siyosati doirasida amalga oshirilishi kerak. Bu muassasalar keksa kishilarning jamoadan ajralib qolmasliklarini ta’minlaydi. Yordamga muhtoj qariyalarni aniqlash va profilaktik xizmatni tashkil qilish Katta yosh guruhlaridagi aholining ko‘payishi va, ayniqsa, 75 yoshdan ortiq umr ko‘rishning uzayganligi munosabati bilan sog‘liqni saqlash tizimi yoshi ulg‘aygan kishilarning sog‘lig‘i va ularning farovonligini qo‘llab-quvvatlab turish dasturini ishlab chiqishi ke rak. Bu surunkali kasalliklarga erta tashxis qo‘yish va mavjud bo‘lgan kasalliklarni o‘z vaqtida davolash, organizm ning umumanzaiflashibqolishigaolibkeladiganasoratlarningoldini olishnio‘zichigaoladi.Keksalikkasalliklariningprofilaktik choralarini ko‘rishga odam 65 yoshga yetishidan ancha ol din kiri shish lozim. 65 yoshdan keyin qarilikka tayyorgarlik parvarishvagigiyenanio‘ztarkibigaolishivaprofilaktikaga qaratilishi kerak. Keksaygan kishilarni doimiy tibbiy kuzatish, to‘g‘ri kelmaydigan dori vositalarini qabul qilish, mos bo‘lmagan ovqatlanish bilan sog‘liqni ushlab turish mumkin emasligini tushunmaslik,shuningdek,ijtimоiyajratibqo‘yishningba’zi bir oqibatlari sababli paydo bo‘lgan asoratlarni qisqartirish va ularga yo‘l qo‘ymaslik lozim. 90
uchunijtimоiymuloqotlarmuhimdir.Buninguchunyoshavlod jamiyatningyoshiulg‘aygana’zolariningoilaviyvaijtimоiy ehtiyojlarini tushu nishi kerak. Ijtimoiy faollik hatto eng qari va quvvatdan ketgan keksa larning ham umrini cho‘zadi, ularda o‘ziga ishonchni mustahkamlaydi. Kuniga bir mahal telefon qo‘ng‘irog‘i, zarur bo‘lib qolgan taqdirda kimgadir murojaat qilishmumkinligi,tibbiyotvaijtimоiyxodimlarbilanmuntazam uchrashib turishlar – bularning hammasi qariyaga katta foyda keltiradi. qariyalar va nogironlarga tibbiyot muassa salari va jamoat tadbirlariga qatnashishlariga, magazinlarda o‘zlari xarid qilishlariga imkoniyat yaratilishi lozim. O‘z-o‘zini boshqaruv chi avtobus kompaniyalari, ko‘pincha, qariyalarni tashish to‘g‘risida shartnomalar tuzadilar, ular faqat maxsus yo‘nalishlarni bajaribgina qolmay, balki yo‘l haqini ham pasaytiradilar, nogironlar va keksalarning oromkursili aravachalarda jamoat va o‘z-o‘zini boshqarish muassasalariga hamda savdo markazlariga qatnashlari jamoat hayotida ishtirok etishlariga imkon beradi. Ozodlik va istagan joyiga borishi mumkinligi keksa kishi hayoti ning muhim qismidir. Pensiyaga chiqish, bir tomondan, dam olish va vaqtni qiziqarli o‘tkazish imkoniyatini beradi, ikkinchi tomondan esa yolg‘iz qolishga to‘g‘ri kelib, depressi- yaga sabab bo‘lishi ehtimol. Shuning uchun hayotdagi keskin o‘zgarishga ruhiy tay yorgarlik jismoniy tayyorgarlikdan kam ahamiyatga ega emas. Yaqin kishilari ning o‘limi va judolik ala- mi hayotning ajralmas bo‘lagidir. Bunda keksa lar jamoa hamda oilaning qo‘llab-quvvatlashiga muhtoj bo‘ladilar. |
