H. I. Shukurov, S. Q. Qanoatov jamoada hamshiralik ishi tibbiyot kollejlari uchun darslik Qayta ishlangan uchinchi nashr toshkent «Iqtisod-moliya»

Maktab va maktabgacha yoshidagi bolalarda kasalliklarni 
oldini olish va dispanser nazoratiga olish, dispanser 
hisobidagi bolalar bilan ishlovchi hamshiralarning 
vazifalari.
Martabgacha bo‘lgan bolalarni asosan uchastka vrachi,
hamshirasi va ko‘cha hamshirasi yordamida dispanser hisobiga
olinadi.
dispanser hisobga somatik kasalliklar kamqonlik,
gijjalar ,o‘tkir respirator infeksiyalar, surunkali faringit, tish
karieslari,angina va h.k.
Yuqumli kasalliklar virusli gepatit tug‘ma anomal kasalliklar,
tug‘ma yurak nuqsonlari va h.k. “dispanser” hisobga olish
yuqumli kasalliklar shifokori, kardiolog, lor, vrachlari va
hamshiralar ham ishtirok etadilar.
Masalan:kamqonlik kasalliklarini bir yilda bir marta
profilaktik ko‘rik paytida mutaxassislar ko‘rigidan bolalar
yoppasiga o‘tkazilib, labarotoriya tekshirish natijalariga qarab,
kasal bolalarni ajratib olinadi. Kamqon bolalar rivojlanish tarixi
F-112 va ko‘chirmalarga analiz natijalarini yopishtirib bo‘cha
hamshirasi va shifokor tomonidan bir yil davomida davolab
ko‘zatyuv olib boriladi. F-112 daftariga qizil uchburchak
markirovka yopishtiriladi. Bog‘cha hamshirasi har 3 oyda
dispanser hisobidagi bolalar qon analizi va shifokor ko‘rigini
tavsiya etib bir yil davomida 4 marta qon analizi topshirilib
davolash ishlari olib boriladi. Shu yilning oxirida davolash
natioja berib qonda gemoglabin miqdori 110 g/l ni tashkil
etsa,bunday bolalar dispanser hisobidan chiqariladi. Maktab
hamshiralari kamqonlik kasalligini dispanser hisobidagi
bolalarda shu tariqa ish olib boradi
Kamqonlik kasalligi qon tarkibidagi gemoglabinga qarab
darajalarga bo‘linadi.

---

235
I-daraja Hb-90-110 g/l

II- daraja Hb-90-70 g/l
III- daraja Hb-70-50 g/l
Maktabgacha bo‘lgan bolalarda yuqumli kasalliklar:
qizamiq, qizilcha, suvchechak, skarlatina, ko‘kyo‘tal, virusli
gepatit A kabi kasalliklar uchraydi.
Yuqumli kasalliklar maktabgacha maktab muassalariga
qatnaydigan bolalar ichida uchrasa quyidagi ishlar amalga
oshiriladi.
1.Bolani guruhdan ajratib alohida xonaga yotqizib shifokor
bilan maslahatlashib ota-onasiga xabar qilib ularni roziligi bilan
yuqumli kasalliklar shifoxonasiga yotqiziladi.
2. SESga shoshilinch xabarnoma yuboriladi
Shoshilinch xabarnoma F-58
1.­Bemorni­ismi­sharifi
2. Yoshi
3. Turar joyi
4. Kasallik aniqlangan joy: maktab, bog‘cha
5. tashxis:______________
6. Kasallik aniqlangan kun.
7. Kasal shifoxonaga yotqizilgan kun.
8.­Shoshilinch­xabarnoma­yozgan­kishi­ismi,­sharifi,­imzo,­
sana
9.­Xabarnoma­qabul­qilgan­kishi­ismi,­sharifi,­imzo,­sana.
3.Kasallik aniqlangan guruhda nazorat varaqasi yuritilib
bolalar­har­kuni­ertalab­hamshira­filtr­xonasida­hamshira­ko‘radi:­
tana haroratini o‘lchaydi, teri va shilliq pardalarini ko‘zdan
kechiradi, umumiy ahvoliga e’tibor berib keyin guruh tarkibiga
qo‘shadi, nazorat varaqasi kasallikning yashirin davriga nisbatan
yuritiladi.

---

236