H. P. Abdulqosimov O‘zmu iqtisodiyot nazariyasi kafedrasi
-jadval Pul agregatlari
Download 5.61 Mb. Pdf ko'rish
|
1 tom Mamedov, H., Muminov, N., Umarov, A., Ismailov, A.
|
9.2-jadval
Pul agregatlari 57 , mlrd. so‘m Sana Keng ma’nod agi pul massasi (M2)* jumladan: Milliy valyuta dagi pul massas i shundan: Chet el valyutasidagi depozitlar milliy valyuta ekvivalentida Pul massasi (M1)** shundan: Milliy valyuta dagi boshqa depozit lar Muomala dagi naqd pullar (M0) Milliy valyutadagi talab qilib olinguncha depozitlar 1 2=3+8 3=4+7 4=5+6 5 6 7 8 01.03.2019 79 435 51 825 35 310 21 198 14 113 16 515 27 610 01.06.2019 87 473 59 375 40 556 23 878 16 678 18 818 28 099 01.09.2019 92 375 62 106 42 094 25 587 16 506 20 012 30 269 01.12.2019 90 145 61 221 40 983 23 976 17 007 20 237 28 924 01.01.2020 91 266 62 786 42 670 24 246 18 424 20 116 28 480 01.02.2020 89 989 60 931 39 984 22 514 17 470 20 947 29 058 01.03.2020 88 491 61 020 40 042 22 227 17 815 20 978 27 471 Naqdsiz hisob-kitoblarning shakllari turli-tuman bo‘lishi mumkin. Ular alohida mamlakatlarning tarixiy-iqtisodiy xususiyatlariga, kredit tizimining spetsifikatsiyasiga, elektron aloqa vositalari rivoji, bank ishining kompyuterlashuvi darajasiga bog‘liq bo‘ladi. Cheklar, akkredetivlar, kredit kartochkalari, elektron o‘tkazmalar, yozma buyruqlar, veksellar, sertifikatlar, O‘zbekistonda – shular bilan birga, to‘lov topshiriqlari va to‘lov talab topshiriqlari hamda yuqoridagilar eng ko‘p tarqalgandir. Naqdsiz muomalasi pul muomalasining tobora moddiylashtirilishini shartlantirib, ustun bo‘lib bormoqda. Buning sabablari quyidagilardir: 1) muomala xarajatlarini qisqartirish; 2) pul aylanishini tezlashtirish; 3) naqd pulsiz hisob-kitoblarning qulayligi. Ammo iqtisodiy hayotning ayrim sohalarida pullarning mavjudligi o‘zining muhim ahamiyatini saqlaydi. Birinchidan, bitimlarning bir tomonida aholi bo‘ladi. Masalan, O‘zbekiston Respublikasida aholining nisbatan oz qismi naqdsiz hisob- kitobdan foydalanadi, garchi rivojlangan bozor iqtisodiyoti hukm surayotgan mamlakatlar uchun vaziyat kardinal ravishda o‘zgaradi (masalan, AQShda ish xaqini band aholining 6% foizidan ortig‘rog‘i oladi). Ikkinchidan, inqirozli holatlar sharoitida iqtisodiy agentlarning ko‘pchiligi nakd pulga ega bo‘lishga intiladilar. Download 5.61 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|