H. T. Avezov, sh sh. Xudoyberdiyev

Tayanch iboralar 
Ho’llanish. Chet burchak. Ho’llanish issiqligi. Kogeziya. Adgeziya. 

Flotatsiya. Ho’llanishning miqdoriy ifodasi. Suyuqlik sirti. Kapilyar bosim.

Suyuqlik tomchisi. 


Savol va topshiriqlar 
1. Ho’llanish hodisasining mohiyati nimadan iborat? 

2. Chet burchak, ho’llanish issiqligi tushunchalari. 

3. Kogeziya va adgeziya nima? 

4. Ho’llanishning ahamiyati. Flotatsiya. 

5. Ho’llanish miqdoriy ifodasining mohiyatini tushuntirib bering. 

6. Differensial va integral ho’llanish issiqliklari haqida nima bilasiz? 

7. Kapilyar bosim nima va u qaysi vaqtda yuzaga keladi? 

8. Suyuqlik sirti kapilyar naylarda qanday ko’rinishlarda bo’ladi? 

Adabiyotlar 
1Axmedov K.S., Raximov X.R. Kolloid ximiya. – Toshkent.- O’zbekiston. – 1992. 
47-57 betlar.
2. Писаренко А.П., Поспелова К.А., Яковлев А.Г. Курс коллоидной химии. – 
М.: - Высшая школа. – 1969. – с. 62-64.
3. Воюцкий С.С. Курс коллоидной химии. –М.: - Химия. – 1964. – с.
176-182.
4. Фридрихсберг Д. А. Курс коллоидной химии. – Л.: - Химия. – 1984. – с. 
65-71.

---

---

60

X-ma’ruza 

ADSORBILANISH 
Reja

1. Adsorbilanish hodisasining umumiy tavsifi.

2. Fizikaviy va kimyoviy adsorbillanish.
3. Adsorbsion muvozanat.
4. Adsorblanish issiqligi. 
5. Qattiq jism sirtidagi adsorbillanish.

6. Freyndlix tenglamasi.

Dispers sistemalarning barchasida dispers faza zarrachalari sirtida erkin 

energiya zapasi bo’ladi. Sirt energiya o’z tabiati jihatidan potensial energiya

bo’lganligi uchun termodinamikaning ikkinchi qonuniga muvofiq har qanday jism 
o’zining sirt energiyasini kamaytirishga intiladi. Jism sirtiga erkin energiyani
kamaytiradigan jarayonlar sodir bo’ladi. Shuning uchun dispers kolloid sistemalar 
termodinamik jihatdan beqaror sistemalardir. Ularda doimo dispers faza
zarrachalari sirt energiyasini kamaytiradigan jarayonlar sodir bo’lishi mumkin.
Suyuqlik yoki qattiq jism sirtida boshqa moddalarni yig’ilish hodisalari sirt 

energiyasining kamayishiga olib boruvchi jarayonlardan biri hisoblanadi. Suyuqlik