Hamid qurbonboyev Sintaksisni qanday o’rganamiz!

TEST 
Gumonni anglatadigan kirish so’z qaysi gapda berilgan? 
A) Umuman, mening ko’nglimda qandaydir muhim bir narsani tushunmaslik, g’alati bir 
bezovtalikning xira bir tuyg’usi bor edi
B) Bu yerda ba’zi irimlarga moyil bo’lib, masalan, tushga, ko’ngil sezishga ishonadigan 
bo’lib qolar ekansan, ochig’i

---

44 
C) Afsuski, men uning otini bilmay qoldim
D) Osongina buyruqni bajaraman donolik qilib, bu yerga boshlab kelganim, balki,
ba’zilarga yoqmayotgandir
To’g’ri javob: D ) balki
Yuqoridagi va sunday testlarni ishlaganda biz gapning mazmuniga e’tibor qaratmaymiz,
Sababi gumon ma’nosini anglataigan faqatgina –gumon modal so’zi bore mas. Gumon 
olmoshi bor, Gumon yuklamasi bor.. Agar biz gapning mazmuniga qarasak –test xato –
degan o’yga boramiz. DTM dagilar esa, juda kam hollarda adashib ketadi, chunki ularning 
qiladigan ishi shu. Masalan, ona tili juda oson –kanali admini ham adashadi. Chunki, 
uning ham faqat qiladigan ishi test –emas. Hamma adashadi, beayb parvardigor! Faqat 
kimdir ko’p, kimdir kam, kimdir juda kam adashadi.
-Shu o’rinda yana bir eslatma, nomozlaringizda duo qiling. Ota-onangizning duosini oling 
–chunki ularning roziligisiz –ilmda ilgarilash –qiyin! Takror –takror o’qing, siz natijaga 
juda yaqinsiz!
Kirish so’zlarni topish qiyinchilik tug’dirmaydi.
KIRISH BIRIKMA
Bu ham KIRITMAning bir turi. Fikrning kimga qarashliligini bildiradigan kirish so’zlar 
bor: menimcha, aytishlaricha..
KIRISH BIRIKMALAR esa ikkita yoki uchta so’z bilan keladi.
Gidrametralogiya hodimlarining xabar berishicha, doktorning aytishicha, xotinlarning 
aytishicha, o’qituvchimiz aytishicha …
Latifa:
Xotinlarnining aytishicha, siz direktor bo’lar ekansiz. Er bu gapga parvo qilmabdi. Er 
haqiqatan –direktor bo’libdi. Xotinlarning aytishicha yana bir –ikki shunday karomatlar 
sodir bo’libdi. –Dadasi, siz qamalar ekanisiz –deb yig’labdi bir kun ayoli. Er yana parvo 
qilmabdi … Qamoqxonaga ko’rgani borgan xotini erini tinchlantiribdi. -
Ishxonangizdagilat aytdi, yaqinda chiqib qolar ekansiz.
-Ishxonadagilarni qo’y –xotinlar nima deydi.