3.ТМЗга тегишли харажатларни тахлил килиш.
Ишлаб чиқариш харажатлари ҳисобининг мақсади – заҳираларни баҳолаш ва фойдани аниқлаш мақсадида харажатларни алоҳида олинган муомила ёки маҳсулотга олиб бориш учун тақсимот қилишдир. Бошқарув ҳисоби эса маъмуриятга бу борада энг самарали қарор қабул қилиш учун молиявий ахборот етказиб беради.
Ишлаб чиқариш харажатлари таркиби :
- Материал харажатлар
- Меҳнат харажатлари
- Ишлаб чиқариш устама харажатлари
Материалларнинг турлари
а) Тў\ри материаллар – хом ашё ва асосий материаллар;
б) Эгри (ёрдамчи) материаллар – мойлаш материаллари, гайка, в х к.
Ишлаб чиқариш цехларига берилган материаллар тегишли ҳужжатлар билан расмийлаштирилади. Бу ҳужжатлар қуйидаги вазифаларни бажаради:
- омбор ходимларига материалларни чиқариш учун асос;
- омбор ҳисоби карточкаси ва бош китобга харажат сифатида қайд қилиш учун асос.
Материалларни сарф килишда юзага келадиган қийинчилик уларни қайси баҳода сарф қилинишини белгилашда юзага келади. Чунки бир турдаги материалнинг ўзи бир неча баҳода сотиб олинган бўлиши мумкин. Бу холда хақиқий қиймат бир неча кўринишга эга бўлиши мумкинлигидан сарф қилинаётган материаллар қийматини аниқлаш методини танлаш зарурияти ту\илади.
Харажат қилинаётган материаллар қийматини аниқлаш ва заҳиралар қолдигини баҳолаш учун бир неча усулдан фойдаланиш мумкин:
- Биринчи келди – биринчи сарф бўлди (ФИФО)
- Охирги келди – биринчи сарф бўлди (ЛИФО)
- Ўртача тортилган қиймат (AVECO)
- «НИФО» усули
- Меьёрий қиймат усули.
Заҳираларини баҳолаш усулларининг устунлик ва камчиклари
Do'stlaringiz bilan baham: |
