Harflarning sifatlari

 
Ziddi yo’q sifatlar 8ta bo’lib, ular: qalqala, sofiyr, g’unna, liyn, inhirof, 
takrir, tafashshiy, istitola. 
QALQALA 
“Qalqala” so’zi lug’atda “tebratish” degani. 
Istilohda esa – harfni sukunli holatda tebratib talaffuz qilish qalqala deyiladi. 
Qalqala harflari 5ta bo’lib, ular: ق ط د ج ب 
E’tibor bering! Qalqala sifati ba’zan kuchli, ba’zan zaif bo’ladi. Qalqalaning 
3ta darajasi bor: 
1-darajali (eng kuchli) qalqala: so’zning oxirida tashdidli bo’lib kelsa va 
o’sha so’zda to’xtalsa. Masalan: 
بَت َو
قَحَت سُم
2-darajali qalqala: so’zning oxirida sukunli bo’lib kelib, o’sha so’zda 
to’xtalsa. Masalan:
دَحَأ
قَلَخ
3-darajali (eng zaif) qalqala: ikkita harakatli harfning o’rtasida sukunli bo’lib 
kelsa. Masalan: 
ُلَم جأ
ُل َو طَأ

---

SOFIYR 
“Sofiyr” so’zi lug’atda “xushtaksimon” degani. 
Istilohda esa – harfni talaffuz qilganda tovush yo’lining torayishi sababli 
xushtaksimon tovush bilan chiqishi sofiyr deyiladi. Sofiyr harflari 3ta bo’lib, ular: 
ص س ز 
G’UNNA 
“G”unna” so’zi lug’atda “yoqimli tovush” degani. 
Istilohda esa – dimog’dan chiqadigan mayin, ohangrabo tovush g’unna 
deyiladi. G’unna harflari 2ta bo’lib, ular: ن م (tanvinda ham g’unna sifati mavjud) 
E’tibor bering! G’unna sifati “ن م” harflarida va tanvinda har doim mavjud 
bo’ladi, ammo u ba’zan kuchli, ba’zan zaif bo’ladi. G”unnaning 4ta darajasi bor: 
1. 
Akmal (100 foizli) g’unna: ikkita g’unnali harfni bir-biriga idg’om 
qilganda (kirgizganda) hosil bo’ladi. Masalan: 
نِإ
مُث
نِم
ةَم عِن
مُكَل
اَم
ل بَح
ن ِم
دَسَم
2.