Hayotning 101 qoidasi Uzbekistan 978-613-9-45185-2

84. Kamroq uxlang 
Tomas Edisonning hayoti o’qisa arziydigan hayot hikoyasidir. Uzoqni ko’ra 
biluvchiligi, donoligi, tavakkalchiligi va buyuk kashfiyotchiligi bilan sayyoramizda o’z 
zamonasining eng zo’r kishisi edi. Uning atigi olti oylik maktab darajasi bo’lishiga 
qaramay, sakkiz yoshida“Rim imperiyasining yemirilishi va qulashi” o’qib tugatadi. 
O’ttiz yoshida esa ovoz va yozuv saqlaydigan vosita - fonografni ixtiro qiladi. Ijobiy 
fikrlash bo’yicha mutaxassis bo’lgan paytida undan so’rashibdi: “ Nega so’ngi yillarda 
qulog’ingiz butunlay kar bo’lib qolayotgan bo’ls ham, eshitishga yordam beradigan 
narsani ixtiro qilmadingiz? “ U shunday javob qaytaribdi: “Siz necha marta so’ngi 24 
soat ichida “siz qila olmaysiz” degan gap eshitgansiz?” debdi-da, jilmayib davom 
ettiribdi: “ Baqirishi kerak bo’lgan odam hech qachon yolg’on gapirmaydi” .
Lekin bu odamning boshqalardan ajralib turadigan jihati u to’rt soat uxlagani uchun 
ham yana rivojlanardi, kuch to’plardi. “ Uyqu doriga o’xshaydi” u shunday derdi.
“Uyqu juda ko’p vaqtni oladi va sizni karaxt qilib qo’yadi. Siz vaqtingizni, 
imkoniyatlaringizni va serg’ayratliligingizni yo’qotasiz”.
Ko’pchiligimiz keragidan ortiq vaqt sarflab uxlaymiz. O’zimizga ertaga yaxshi 
harakat qilish uchun keraklicha sakkiz soat uxlashimiz kerak deymiz. Biz bundan kam 
uxlashni tasavvur ham qilolmaymiz va kam uxlasak ham titroq bosadi. Lekin men 
avvalgi darslarda yozganimdek, uyquning miqdori muhim emas. Hisobga olinadigan 
narsa uyquning to’yimliligidir.
Shunday paytlarda siz hayotingizdagi hamma narsani ishlayotganini eslang. Siz 
ofisingizda juda omadlisiz, barcha bilan aloqalaringiz yaxshi va shaxsiy hayotingiz 
rivojlanib boryapti. Har bir daqiqangizdan mamnunsiz va kuch-g’ayratingiz oshib 
boryapti. Agar siz xuddi boshqalar kabi bo’lsangiz, kam uyqulik haqida eslab o’tasiz. 
Ma’lumotlarga ko’ra, hayotingizda siz mashg’ul bo’ladigan, rohat oladigan ishlar

---

69
shunday ko’pki, ularni bilib, siz vaqtingizni ko’p uxlash bilan o’tkazishni xohlamaysiz. 
Endi hayotingizda o’xshamayotgan narsalarni tasvirlang. Ishingiz juda og’ir, 
hayotingizdagi insonlar ham ahmoqqa aylanishyapti va o’zingiz uchun vaqt 
ajratolmayapsiz. Bunday paytlarda, siz doimgidan ko’p uxlaysiz. Tabiiyki, shanba va 
yakshanba kunlari peshin - ikkigacha uxlaysiz ( ba’zida hammamiz uyqu barcha 
stresslarni yengadi, ulardan xalos bo’lamiz deb o’ylaymiz). Uxlab turganimizdan keyin 
nimani his qilamiz? Kuchsiz, horg’in kayfiyatda va charchoqni.
Ko’p vaqtni uxlash uchun sarflash muammolarni yechish uchun kalit emas balki, 
tanangiz qabul qiladigan uyqu miqdori oshishidir. Kamroq vaqtingizni yotoqda 
o’tkazing, ammo to’yib uxlang. Unutmang, charchoq yomon ko’rgan narsalaringizni 
bajarganingizdan hosil bo’lgan ruhiy holatdir. Genry Uadvors Longfelovning dono 
fikrlarini yodda tuting:
Buyuk odamlarning yuksak ishlari yetib keldi va saqlanib qolindi
To’satdan parvoz amalga oshirilmadi 
Lekin ular, hamrohlari uxlayotgan paytda 
Kechalari yuqoriga ko’tarilishdi.