Ha'z qq tili. Leksikologiya

Ka`siplik leksika 
Adamzat o`mirinin` ha`r bir bo`liminin` arnawlı leksikası, spetsifikalıq 
terminologiyası bar. Ol awıl xojalıg`ında, mal sharwashılıg`ında, balıqshılıqta, 
sanaat, meditsina, yuridika, ilim, ilim-texnika a`lwan tu`rli qubılıslarda o`z ornına 
iye. 
Tildegi ulıwmalıq leksika menen birge ka`siplik leksika haqqında da aytıw 
mu`mkin. Ka`siplik leksika ulıwmalıq leksikadan o`ndiris qatnasıqları ha`m 
qurallarının` konkret predmetlerdin` atamaları ha`reketlerin bildiriw arqalı 
o`zgeshelenedi. 
Mısalı: balıqshılar tilinde qır brigadası (qır brigadası) degeni bolmasa 
Ma`tekenin` de mu`shkili an`sat emes (K.Sultanov). Jılım, aw, na`rete, sholpı, 
jılım-aw, aw toqıw isine baylanıslı pryaj`, ko`n`ge, iynelik, ma`ki ha`m t.b. so`zler 
qollanıladı. 
Mısalı: Al, Sag`ıydulla bolsa tayaw, eskekti qolına uslag`an boyı o`z anasın 
maqtay berdi (O`.Aytjanov). Mine, qarap ko`r, fabrichnıy qalqıdan hesh kem emes 
g`oy (K.Sultanov). Sonlıqtan aw toqıwshılar qanday ba`skege tu`sse, «iynelik» 
salıwshılar da bir-birinen ma`rtebesinen ba`lent ko`rsetiw ushın jarısıp ıqlas penen 
isleydi (K.Sultanov). 

---

Texnikanı basqarıwshılardın` tilinde olardın` ka`sibine baylanıslı: mufta 
stsepleniya, tormoz, tezlik, val, gaz, rul`, ballon, spidometr, schetchik so`zleri 
qollanıladı. 
Mısalı: Ol mufta stsepleniya, tormoz, tezlik, gaz sıyaqlı mexanizmlerdin` 
atların biledi (A.Tajimuratov). 
Fizkul`tura ha`m sport penen shug`ıllanıwshılardın` tilinde olarg`a xarakterli 
mınaday so`zler bar: fizkul`turnik, skolok, turnik, sol`nitsa, qalaq oynaw, shurppe 
(mıltıqtın` shu`lppesi) tag`ı basqalar. 
Tilde meditsinag`a baylanıslı: operatsiya, retsept degen terminler: Texnikalıq 
terminlerden: 
mexanizatsiya, 
elektrifikatsiya, 
texnologiya, 
poligrafiyalıq 
terminlerden: 
mexanizatsiya, 
elektrifikatsiya, 
texnologiya, 
poligrafiyalıq 
terminlerden: podval, polosa, til bilimine qatnaslı: fonema, farginal, kontekst t.b. 
atamalar qollanıla basladı. 
Qaraqalpaq tilindegi ko`rkem a`debiyatlarda ka`siplik leksikanıq mısalların 
ko`plep tabıwg`a boladı. 
Biraqta o`ndirislik ka`siplik terminologiyanı shekten tıs qollanıw a`debiy 
shıg`armalardın` bahalıg`ın kemitedi. 
Ha`zirgi waqıttag`ı ko`rkem a`debiyat o`mirdin` ha`r qıylı formaların 
sa`wlelendire otırıp, jan`a da`wirdi ko`rsetiw ishinde ka`siplik leksikadan na`rlenip 
otıradı.