H.Ə. Məmmədov, Q.Ə. Rüstəmov R. Q. Rüstəmov


Lyapunov tənliyinin Matlabda həlli


Download 6.8 Mb.
Pdf ko'rish
bet22/50
Sana18.08.2017
Hajmi6.8 Mb.
#13745
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   50

 

Lyapunov tənliyinin Matlabda həlli.

 

Matris  cəbri  tənlikləri həll etmək 

üçün Matlabda xüsusi funksiyalar mövcuddur. 

Q = lyap(A,P) funksiyası 

A

T



Q + QA + P = 0. 

şəklində  olan  Lyapunov  tənliyini  həll  etməyə  imkan  verir.  Burada  A,  P  eyni 

ölçülü  verilmiş  kvadratik  matrislərdir.  Əgər  P  simmetrik  matris  şəklində 

verilərsə,  məsələn,  P  =  I  vahid  matris  şəklində,  onda  axtarılan  Q  matrisi  də 

simmetrik  matris  şəklində  alınacaqdır.  P-nin  vahid  matris  şəklində  verilməsi 

sistemin dayanıqlığına və ya dayanıqsızlığına xələl gətirmir. 



Misal

 8.9. Aşağıdakı tənlik ilə verilmiş obyektin dayanıqlığını lyap(A,P) 

funksiyasının köməyi ilə yoxlayaq. 

x

1

1



1

4

.



5

dt

/



dx









          







1

0

0



1

I

P



- qəbul edək. 

Aşağıda müvafiq Matlab proqramı və həll (Q matrisi) göstərilmişdir. 

 


 

206 


 

 

Həll 







4463


.

0

0537



.

0

0537



.

0

1025



.

0

Q



simmetrik  matris  şəklində  alınmışdır.  Bu 

matrisin  məxsusi  ədədləri  λ=eig(Q)  funksiyasının  köməyi  ilə  təyin 

olunmuşdur. λ

1

 = 0.0943 > 0, λ



2

 = 0,4545 > 0 olduğundan Q müsbət müəyyən 

matrisdir  və  deməli  müvafiq  sistem  dayanıqlıdır.  Qeyd  edək  ki,  Q  matrisinin 

məxsusi  ədədlərini  yoxlamamaq  da  olardı.  Cünki  P=I  olduğundan  həll  

mövcuddursa,  o  hökmən  simmetrik    şəklində  alınacaqdır.  Yuxarıda  deyildiyi 

kimi belə matris müsbət müəyyən matrisdir! 

Sistem dayanıqlıq sərhəddində və ya dayanıqsız olarsa, məsələn 

 

.



2

,

1



1

1

1



;

2

,



0

,

1



1

1

1



2

,

1



2

1





















A



A

 

qiymətlərində,  Lyapunov  tənliyinin  həlli  mövcud  deyil.  Belə  hallarda 



proqramm  həllin  olmaması  haqqında  “???  solution  does  not  exist  or  not 

unique”  məlumatını  verir.  Bu  nəticə  baxılan  obyektin  dayanıqsız  (və  ya  

dayanıqlıq sərhəddində) olmasını göstərir. 



 

8.4.4. Pikkati tənliyi

 

 

 İdarəetmə sistemlərində optimal xətti-kvadratik məsələnin qoyuluşu: 

,

min


)

(

2



1

0

)



(





x

u

T

T

dt

Ru

u

Qx

x

J

 

.



)

0

(



,

/

0



x

x

Bu

Ax

dt

dx



 

Vəziyyətə görə əks əlaqəli optimal idarə qanunu aşağıdakı şəkildə alınır: 



).

(t



Kx

u



 

Burada ğücləndirmə əmsalı 

.

1

P



B

R

K

T



 

P matrisi cəbri matris Rikkati tənliyinin həllindən tapılır: 

.

0



1





Q

P

B

PBR

P

A

PA

T

T

 

Burada AB,QR məlum, P isə axtarılan matrisdirş. 



Matlabda cəbri  Rikkati tənliyini həll etmık üçqn 

)

,



,

,

(



]

,

,



[

R

Q

B

A

care

K

L

P

funksiyasından istifadə olunur.Burada L qapalı 



sistemin xarakteristik D=A-BK matrisinin məxsusi ədədləridid: L=eig(D). 

Dayanıqlı sistem üçün Re(L)<0



Misal 8.10. 

 

207 


 

  

 

 

L

1



=-3.44, L

2

=-1.57 olduğundan qapalı sistin dayanıqlıq şərti ödənilir. 



 

 

Çalışmalar 



- 8.1

  

 

 

Верилмиш  тапшырыг  вариантларына  уйьун  олараг  хятти  (ъядвял  8.1)  вя  гейри-

хятти  тянликляр  системини  (ъядвял  8.2)  MatLAB  вя  мцщитиндя  йухарыда 

эюстярилян  бцтцн  цсцлларла  щялл  етмяли.  Тапылмыш  щяллярин  доьрулуьуну 

йохламалы. 

Гейд:  Гейри-хятти  тянликляр  системинин  щяллиндя  башланьыъ  йахынлашмалары 

ъядвялдян эютурмяли. 

 


 

208 


 

Ъядвял 8.1 



  

№1 


 

№2 


 

 

















8



10

3

5



4

2

12



5

3

7



6

2

7



6

2

5



9

4

3



2

1

4



3

2

1



4

3

2



4

3

2



1

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 

















18



2

4

3



34

2

5



12

2

2



3

17

4



 

4

3



2

1

4



2

1

4



3

2

1



4

2

1



x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 

№3 



№4 

















14

2

11



5

12

9



12

7

3



0

7

5



1

6

5



7

5

 



4

3

2



1

4

3



2

1

3



2

4

3



2

1

x



x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 

















12

5

2



5

3

4



4

7

2



16

4

 



4

3

2



1

3

2



1

4

3



1

3

2



1

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 

№5 



№6 

 

















78



81

2

10



6

30

5



3

17

2



4

3

8



2

3

4



3

2

1



4

3

2



4

3

2



1

3

2



1

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

х

x

x

x

   
















30

5



2

4

19



4

18

5



5

2

3



23

2

5



3

4

3



2

4

3



4

3

2



1

4

3



2

1

x



x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 

№7 



№8 

 

















2

2

6



5

2

21



4

5

5



2

3

4



3

3

2



1

4

3



2

1

4



3

2

1



4

3

1



x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 

 



















2

6

7



4

2

2



2

7

6



3

4

5



2

4

3



2

1

4



3

2

4



2

1

4



3

2

1



x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 

№9 



№10 

















8

7



16

4

7



9

7

4



8

9

5



6

16

4



7

9

3



 

3

2



4

3

2



1

4

3



2

1

4



3

2

1



x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 

















2

2



3

10

5



2

4

3



4

3

2



14

3

4



 

4

3



2

1

4



2

1

4



3

2

3



2

1

x



x

x

x

x

x

x

,

x

x

x

x

x

x

 


 

209 


 

Ъядвял 8.2-нин davamı 

 

 

№11 



№12 

















15

4

3



4

2

4



4

2

9



3

3

3



1

2

 



4

3

2



4

3

2



1

4

3



2

1

4



3

1

x



x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 



















3

2

2



2

5

18



5

5

5



2

15

4



3

4

2



 

4

3



2

1

4



3

2

1



4

3

2



4

2

1



x

x

x

x

x

x

x

x

,

x

x

x

x

x

x

 

№13 



№14 

















8

2

2



3

2

14



5

3

12



3

3

1



 

4

3



2

1

4



3

2

1



4

3

2



1

4

1



x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 















32



2

13

11



7

5

9



14

5

7



4

31

10



5

9

9



 

4

3



2

3

2



1

3

2



1

4

3



2

1

x



x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 

№15 



№16 

 



















10

4

11



7

13

5



7

3

6



4

3

9



33

8

7



5

4

3



2

3

2



1

4

3



2

4

3



2

1

x



x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 

















5

7

50



5

3

5



5

2

11



3

12

40



12

3

9



5

 

3



2

3

2



1

4

3



2

1

4



3

2

1



x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 

№17 



№18 

 

















38



4

13

5



5

6

5



5

3

6



2

3

9



6

51

8



11

7

5



4

3

2



4

3

2



1

4

3



2

1

4



3

2

1



x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 

















14

6

7



7

10

51



8

9

9



9

6

4



9

5

7



4

3

7



 

4

3



2

1

4



3

2

1



4

3

2



4

3

2



1

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 

№19 



№20 















10

10



3

5

1



5

9

6



6

5

3



11

4

3



7

 

4



3

2

3



2

1

4



3

2

4



3

2

1



x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 



















0

4



3

5

4



1

2

13



7

4

3



3

4

1



4

11

3



 

4

3



2

1

4



3

2

1



3

2

1



4

3

2



1

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 

 



 

210 


 

Ъядвял 8.1-ин davamı 

 

№21 


№22 

















35

2



3

5

4



20

8

13



7

9

25



2

5

7



10

6

5



5

3

 



4

3

2



1

4

3



2

1

4



3

2

4



3

2

1



x

x

x

x

x

x

x

x

,

x

x

x

x

x

x

x

 

















4

4



3

7

6



11

12

8



3

7

4



7

2

5



3

5

4



3

2

4



3

2

1



4

3

2



1

4

3



2

1

x



x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 

№23 



№24 

















1

2

3



5

22

2



4

20

17



2

2

3



 

4

3



2

1

4



2

1

3



1

4

3



1

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 

















5

6

3



40

2

5



7

5

10



5

9

6



20

5

5



 

4

3



2

4

3



2

1

4



3

2

1



3

2

1



x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 

№25 



№26 















5



7

3

6



0

3

5



3

35

6



5

8

80



6

9

5



7

 

3



2

1

3



2

1

4



3

2

1



4

3

2



1

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 

















3

4



4

3

2



7

3

2



2

3

1



3

2

9



3

2

4



 

4

3



2

1

4



3

2

1



4

3

1



3

2

1



x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 

№27 



№28 

















11

3



4

0

4



4

13

3



4

3

2



 

4

3



2

4

3



2

1

4



3

2

4



3

2

1



x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 

 



















12

8



7

5

8



2

7

7



2

8

5



7

2

2



8

3

3



4

3

2



4

3

2



1

4

3



2

1

4



3

2

1



x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 

№29 



№30 

 

5



8

1

6



3

2

4



3

2

5



2

3

2



2

3

2



4

4

4



4

3

3



3

3

2



2

2

2



1

1

1



1

















x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 

 



1

9

9



20

10

4



5

2

3



3

7

5



5

3

4



4

3

3



3

2

2



2

2

1



1

1

















x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

 

 



 

 

 



 

 


 

211 


 

 Ъядвял 8.2 

 

 

№ 



Тянликляр системи 

Башланьыъ 

йахынлашмалар 

Ъаваб 








1

1

0



24

1

2



2

2

1



2

2

1



x

x

.

x

.

)

x

x

sin(

 

74



0

1

.



x

 



67

0

2



.

x

 



7159

0

1



.

x

 



6982

0

2



.

x

 



 









1

2



6

0

2



0

2

2



2

1

2



1

2

1



x

x

.

x

)

.

x

x

(

tg

 

8



0

1

.



x

 



5

0

2



.

x

 



8765

0

1



.

x

 



5192

0

2



.

x

 



 







3

0

3



3

3

2



1

2

2



1

2

1



.

x

sin

x

sin

x

sin

x

sin

 

5



0

1

.



x

 



5

0

2



.

x

 



4108

0

1



.

x



 

7750


0

2

.



x

 









1

2

0



4

2

2



2

1

1



2

1

x



x

x

)

x

x

(

tg

 

1



1



x

 

1



2



x

 

5275


0

1

.



x



 

6007


0

2

.



x

 











0



4

0

3



3

2

3



1

2

2



4

1

x



x

x

x

 

1



1



x

 

0

2





x

 

4215



1

1

.



x

 



0408

1

2



.

x

 









82

0

3



1

1

2



2

1

.



x

x

cos

.

x

x

sin

 

5



0

1

.



x

 



1

2



x

 



1

x

7693


1.

 



2

x

3196


0.

 









2

2

2



1

1

1



2

1

2



x

cos

x

.

x

)

x

sin(

 

0



1



x

 

1

2





x

 

2018



0

1

.



x



 

2



x

5102


0.

 







3



5

0

1



1

2

1



2

x

cos

x

.

x

)

x

cos(

 

1



1



x

 

2

2





x

 



1

x

2451


0.

 



2

x

9701


3.

 







0



1

0

1



1

2

2



1

)

x

ln(

x

x

x

 



1

x



2

x



1

x

1.2400


 

2



x

0.8065


  

10 










2

0

1



2

1

2



1

x

x

x

lg

)

x

lg(

 



1

x

5

1.



 

2



x

2.7549



1



x

 



2



x

0.5698


 

 


 

212 


 

Ъядвял 8.2-нин davamı 

 

 

№ 



Тянликляр системи 

Башланьыъ 

йахынлашмалар 

Ъаваб 


11 







0

2

1



2

2

1



2

2

1



x

)

x

(

x

x

x

 



1

x

5

0.



 



2

x

2.7549



1



x

 



2



x

0.5698


 

12 






1



5

0

2



5

0

2



1

2

1



)

.

x

sin(

x

.

)

x

x

cos(

 



1

x



2

x

5157



0

1

.



x

 



2

x

0.5315

 

13 







2

0



2

2

2



1

2

1



x

x

x

x

ln

 



1

x



2

x

1.3775



1



x

 



2



x

0.3203


 

14 








7

0

1



2

2

2



1

2

2



1

.

)

cos(

sin(

x

x

x

)

x

 



1

x



2

x

0  


1

x

1.364

 



2

x

1.297


   


15 









1

0

2



1

2

2



1

x

x

sin

x

x

 



1

x

0  


2

x

0

 



1

x

0.6367


 

2



x

0.4054


   

16 








0

2

1



1

2

2



1

2

1



x

)

x

)(

x

(

x

e

x

 



1

x

0  


2

x

0

 



1

x

0.7861


 



2

x

5444


0.

   



17 











0

1

5



2

0

3



1

2

1



2

1

2



1

1

1



x

x

x

x

x

x

lg

x

 



1

x

10

 



2

x

3

 



1

x

3.7568


 

2



x

  

2.7798



   

18 






1

2



1

3

2



2

1

2



1

x

x

x

)

x

(

 



1

x

3

 



2

x



1



x

2.2523


 

2



x

1.5970


   

19 






5

0



3

2

3



2

1

3



2

1

2



1

.

x

sin

x

sin

x

sin

x

sin

 

5



0

1

.



x

 



3

0

2



.

x

 



1.0140

1



x

 

0.0504



2



x

 

20 










2



6

0

3



6

2

3



2

2

1



1

3

2



3

1

x



x

x

x

x

x

 



1

x



2

x

0

 



1

x

0.5185

 



2

x

3054


0.

   



 

 

 



 

 

 



 

 

213 


 

Ъядвял 8.2-нин davamı 

 

№ 

Тянликляр системи 



Башланьыъ 

йахынлашмалар 

Ъаваб 

21 








0

2



1

0

1



2

1

1



2

1

x



)

x

)(

x

(

)

x

ln(

x

 



1

x

0  


2

x

0  



1



x

0.8031


 



2

x

0.5520


   


22 





2



0

2

2



2

1

1



2

x

x

e

x

x

 



1

x



2

x

1.3775



1



x

 



2



x

0.3203


 

23 






2

3



1

3

2



2

1

2



1

x

x

x

)

x

(

 



1

x

2  


2

x

2  



1



x

2.7137


 

2



x

1.7505


   

24 






3

1



2

2

2



1

2

1



x

x

x

x

ln

 



1

x



2

x

1.6604



1



x

 

4929


0

2

.



x



 

25 








0

2

1



1

2

2



2

1

2



1

x

)

x

)(

x

(

x

e

x

 



1

x



2

x

2  


1

x

1.9528 



2



x

3.0242   

26 









1

1

2



5

0

2



1

2

1



)

x

sin(

x

.

)

x

x

cos(

 



1

x



2

x

2  


9083

0

1



.

x

 



2

x

1.9555

 

 



Download 6.8 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   50




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling