“ххi асрда илм-фан тарақҚиётининг ривожланиш истиқболлари ва уларда инновацияларнинг тутган ўрни” мавзусидаги республика илмий-online конференцияси материаллари

“ХХI АСРДА ИЛМ-ФАН ТАРАҚҚИЁТИНИНГ РИВОЖЛАНИШ ИСТИҚБОЛЛАРИ ВА УЛАРДА ИННОВАЦИЯЛАРНИНГ 
ТУТГАН ЎРНИ” МАВЗУСИДАГИ РЕСПУБЛИКА ИЛМИЙ-ONLINE КОНФЕРЕНЦИЯСИ МАТЕРИАЛЛАРИ 
185 
bolarga chet tilini o`qitishda tenggi yo`q ta`lim vositalariga aylantirib qo`yadi. So`rat va rasmlar o`z 
mazmuniga ko`ra bolalar yoshiga, ularning rivojlanish darajasiga o`rganilayotgan tildagi so`zlar 
zahirasiga mos kelmog`i darkor. So`zlar bilan mashg`ulotlar o`tkazish bolalarda leksik minimumni 
mustahkamlash va faollashtirishga yordam beradi, o`z fikirlarini ravon, grammatik to`g`ri ifodalash 
qobiliyatini shakllantiradi.
Teatrlashgan tamoshalar bolalar taassurotlarini boyitish, ular atrofini o`rab turgan olam 
haqidagi bilimlarini kengaytirish, o`rganilayotgan tilida fikrlash, xotira, ravon nutqni 
rivojlantirishning samarali usullaridan biridir. Bolalarni ingliz tilida tezkor nutqiy faoliyatga 
undovchi o`yinlardan foydalanishga alohida e`tibor qaratish zarur, chunki ularda har bir so`z 
harakat bilan bog`langan, aniq mazmun bilan boyitilgan bo`ladi. O`yinda bolalarni faol nutqiy 
faoliyatda hamda doimiy nutq mashiqlariga undovchi aniq vaziyat va sharoitlar yaratiladi, bu 
bolalarga Ingliz tilini o`rgatishda, ayniqsa, zarurdir.
Used Literature 
1. Douglas Brown., Teaching by principles. Pearson. Longman, 2010 
2. Qodirova F. R. Maktabgacha yoshdagi bolalarni chet tiliga o`rgatishning lingvodidaktik muammolari. J., “Pedagogik 
ta`lim” , 2002, N2. 
 

---

“ХХI АСРДА ИЛМ-ФАН ТАРАҚҚИЁТИНИНГ РИВОЖЛАНИШ ИСТИҚБОЛЛАРИ ВА УЛАРДА ИННОВАЦИЯЛАРНИНГ 
ТУТГАН ЎРНИ” МАВЗУСИДАГИ РЕСПУБЛИКА ИЛМИЙ-ONLINE КОНФЕРЕНЦИЯСИ МАТЕРИАЛЛАРИ 
186 
BETAKROR G‘AZALLAR - NAVOIY IJODINING DURDONALARI 
 
Tursunova Feruza, 
Navoiy viloyat Zarafshon shahar 6-maktab ona tili fani o‘qituvchisi 
Alisher Navoiyning g‘azallarinining g‘oyaviy mazmunini umumta’lim maktablarida 
o‘rgatish juda muhim hisoblandi. Shoirning “Avvalg‘ilarg‘a o‘xshamas” g‘azali tafakkurining 
ma’naviy va muhtasham yodgorliklaridan hisoblanadi. G‘azalni tushunish anglash, umuman 
olganda, g‘azal olamiga kirish, ma’no olamiga kirish badiiy timsollar sirlaridan bahramand bo‘lish, 
ruhiy olamning noayon sarhadlarini kashf etish, qalb haqiqatini anglash kabi katta jarayonlarga 
kirish bilan barobar, desak mubolag‘a bo‘lmaydi. 
“Ko‘nglum ichra dard-u, g‘am avvvalgilarga o‘xshamas” misralari bilan boshlanuvchi 
g‘azal an’anaviy yetti baytdan iborat. Navoiy g‘azalining radifiga o‘xshamas so‘zi tanlangan. 
G‘azal mana shu qofiyalaridagi raviy-m harfi hisoblanadi. Navoiy qofiyadagi so‘zlarni mohirona 
tarzda qo‘llagan, ya’ni g‘am, ham, sitam, sanam, alam, dijam, haram, karam kabi so‘zlarni 
qofiya sifatida tanlash shoirning yuksak mahorat sohibi ekanligini ko‘rsatadi. Oshiqona ma’noga
bag‘ishlangan, ammo zohiriy ma’nolari bilan oshiqona bo‘lib ko‘ringan ushbu g‘azalda tasavvufiy, 
orifona ma’nolar ham ifoda etiladi. Bu esa g‘azalga o‘zgacha joziba baxsh etadi. Birinchi bayt 
injularini teramiz.