Ххv-мавзу

Эркин савдо (фритредерлик) сиѐсати протекционизм сиѐсатининг акси бўлиб, ташқи 
савдони эркинлаштиришга қаратилган. Бу сиѐсат халқаро савдо ҳажмларини ўсишига олиб 
келувчи турли тариф ва квоталарни қисқартириш, миллий иқтисодиѐтнинг очиқлигини янада 
кучайтиришга хизмат қилади. 
Халқаро савдони тартибга солиш халқаро ва миллий даражаларда амалга ошади. 
Миллий даражадаги тартибга солиш экспорт ва импортни тартиблаш орқали намоѐн 
бўлади. Экспортни тартиблаш ташкилий ва кредит-молиявий усуллар ѐрдамида уни 
рағбатлантиришга 
йўналтирилган. 
Экспортни 
рағбатлантиришнинг 
ташкилий 
усулларига қуйидагиларни киритиш мумкин: 
- экспорт қилувчиларга ахборот ва маслаҳат бериш хизматларини кўрсатиучун махсус 
бўлинмаларни ташкил этиш; 
- савдо битимларини тузишда давлат идораларининг иштирок этиши; 
- ташқи савдо учун малакали кадрларни тайѐрлашга кўмаклашув; 
- хорижий мамлакатларда кўргазмалар ташкил этишда ѐрдам кўрсатиш; 
- миллий компанияларни дипломатик жиҳатдан қўллаб-қувватлаш ва ҳ.к. 
Экспортни рағбатлантиришнинг кредит-молиявий усуллари қуйидагилардан 
иборат: 
- экспортга товарлар етказиб беришни субсидиялаш; 
- экспорт қилувчилар учун давлат кредитларини бериш ва хусусий кредитлар 
берилишини рағбатлантириш; 
- хорижда амалга оширилувчи савдо битимларини давлат томонидан суғурталаш; 
- экспортдан олинувчи фойдадан солиқ тўлашдан озод этиш ва ҳ.к. 
Импортни тартибга солиш асосан уни тарифли ва тарифсиз воситалар орқали 
чеклашдан иборат. Асосий тарифли тўсиқ сифатида божхона божларини келтириш мумкин. 
 
3-§. Тўлов баланси, унинг тузилиши ва тақчиллиги. 
Тўлов баланси - мамлакат резидентлари (уй хўжаликлари, корхоналар ва давлат) 
ва чет элликлар ўртасида маълум вақт (одатда бир йил) оралиғида амалга оширилган 
барча иқтисодий битимлар натижасининг тартиблаштирилган ѐзуви.