Kimyo-Biologiya fakulteti Biologiya yo’nalishi 021-85-guruh talabasi Nomozova Nufuza Reja: Bilish - Insonning o’zini anglashi, atrofini qurshagan dunyoga munosabatlaridan biri – bilish hisoblanadi. Ayrim faylasuflar fikriga ko’ra, “inson o’zini va dunyoni biliishga shubha bilan qaraydi, inson dunyoni to’’liq bilolmaydi”deb insonning bilish nuqtasini chegaralaydi.
- Mashhur olimlardan biri nemis faylasufi I. Kant –” insondan va uning ongidan tashqarida obyektiv borliqning mavjudligini e’tirof qilgan holda, undagi predmet va hodisalarni “ narsalar biz uchun” va “ narsalar o’zaida”ga bo’ladi”. Bunga ko’ra narsalarning erkinlik va o’lmaslik tushunchalarini inson bilmaydi degan qarashni yuzaga keltiradi.
Bilishning subyekt va obyekti - Bilishning subyekti sifatida borliqdagi predmet va hodisalar bilan bevosita yoki bilvosita, muayyan tabiiy va ijtimoiy munosabatlarda bo’luvchi, jamiyatning aniq bosqichiga xos, ijtimoiy mohiyatga ega bo’lgan aniq bir kishi yoki kishilar jamoasi tashkil qiladi.
- Bilishning obyekti esa, subyektning bilish doirasiga kirgan, uning bilishiga qaratilgan borliqdagi aniq predmetlar, hodisa va jarayonlar tashkil etadi.
- Bilishning predmeti ham mavjud bo’lib, bunda bilish obyekti va subyektining bilish faoliyati doirasiga kirgan tomonlari, xususiyatlari va munosabatlaridir.
Bilishning asosiy bosqichlari
Ilmiy bilish
Mantiqiy bilish
Hissiy bilish
Aqliy bilish
Hissiy bilish - Hissiy bilish- inson bilishining dastlabki bosqichi bo’lib, natijada miyada predmet va hodisalarning belgilari, signallari va hissiy obrazlari hosil bo’ladi.
- Hissiy bilishini shartli ravishda: quyi darajaga ajratish mumkin. Bilishning quyi darajasi barcha tirik mavjudotlarga xos bo‘lib, hissiy bilish deyiladi.
- Hissiy bilish bu obyektiv olamni inson sezgi a’zolari vositasida bilishdir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
