Hujjat tekshirish natijalari Tekshiruvchi: Haydaraliyeva Gulzoda Baxtiyor qizi (ID: 27893) Tashkilot

10
2
9
1

---

Ongli usullar: tarjima-grammatik, ongli-amaliy, ongli-qiyosiy, reproduktiv-
ijodiy.
Kombinatsiyalangan usullar: kommunikativ, o'qish usuli.
Intensiv usullar o'z navbatida quyidagilarga bo'linadi:
a) taklifshunoslikni (shaxs shaxsining aqliy zahiralari va taklif usullarini
ta'lim jarayonida qo'llash haqidagi fan) amaliyotda qo'llashni taklif qilgan G.
Lozanov g'oyalariga asoslangan usullar.
b) tezlashtirilgan boshqa tushunchalarga asoslangan usullar til o'rganish,
o'rganishga faol yondashish va kommunikativ tilshunoslik yutuqlariga qaratilgan.
Ingliz tilini intensiv o’qitishda interfaol yoki interaktiv usullardan keng
miqyosida foydalanadi. Bunday usullarda o’qitish tizimi ma’lum miqdorda
o’zlashtirish va qiziqishni orttirib vaqt parametrini tejashga salmoqli hissa
qo’shadi. «Interaktiv» atamasi inglizcha «inter» - «o'zaro» va «act» - «harakat»
so'zlaridan kelib chiqqan bo'lib, «doimiy muloqotda bo'lish, faol ishtirokchi
bo'lish» degan ma'noni anglatadi. Shunga ko'ra, interaktiv ta'lim o'qituvchi va
talabalarning faol o'zaro ta'siriga asoslangan o'rganishdir.[50;55-61]
Intensiv o’qtishda qo’llanilgan interfaol ta'lim tamoyillari quyidagilardan
iboratdir:
Faoliyat printsipi - barcha ishtirokchilarni faol muloqotga, muhokamaga
va muammolarni hal qilishga jalb qilish
Qayta aloqa printsipi - ko'tarilgan dalillar yoki e'tirozlarni muhokama
qilishni rag'batlantirish
Tajriba printsipi - muammolarni hal qilishning yangi usullarini
rag'batlantirish
Ishonch printsipi - qattiq o'qituvchi va tayyor ma'lumotni qabul qiladigan
passiv talaba stereotipini yo'q qilish
Qarashlar tengligi prinsipi - o'z pozitsiyangizni yuklamang, o'z
fikringizni ta'lim jarayonining boshqa ishtirokchilari bilan teng ravishda bildirish.

---

Ingliz tilini intensiv o’qtishda interfaol yoki interaktiv usullardan
foydalanishdan asosiy maqsad tinglovchi talabalarda quyidagi ko’rsatkichlarni
shakllantirishdan iborat bo’ladi:
• muloqot qobiliyatlarini rivojlantirish;
• darsning barcha ishtirokchilari uchun qulay sharoitlar va qulay hissiy
muhit yaratish;
• jamoada ishlash ko‘nikmalarini va o‘z fikrini ifoda etish ko‘nikmalarini
shakllantirish;
• o'rganishga qiziqish va ichki motivatsiyani uyg'otish;
• ijodkorlikni ochib berish.
O`qitishning interfaol usullarining tasnifi
O'qitishning
interfaol
usullari
-
bu
o'quv
jarayonining
barcha
ishtirokchilarining o'zaro ta'sir qilish usullari bo'lib, unda talabalar passiv rol
o'ynashni to'xtatadilar va ishda faol ishtirok etadilar. Bunday usullarni samarali
ekanligini izohlashda, 1980-yillarda AQSHda Milliy oʻquv markazi (Merilend)
tomonidan ishlab chiqilgan oʻrganish piramidasiga koʻra, “Biz eshitgan
narsamizning atigi 5 foizini eslaymiz, boshqalarga oʻrgatganimizda esa
maʼlumotlarning 90 foizini tuzatamiz” iborani keltirishimiz mumkin. O‘quv
jarayonini shunday tashkil etingki, o‘quvchilar o‘zlarini imkon qadar qulay his
qilishlari uchun imkon qadar ko‘proq material o‘zlashtira oladilar.[45;12]
Interfaol o'qitish usullarining ko'plab tasniflari mavjud bo’lib, ularni
qo'llash ketma-ketligi bo'yicha keltirib o’tamiz.
Kirish - ular ish jarayoniga moslashadilar, auditoriyada do'stona muhit
yaratadilar, mavzu va vazifalarni taqdim etadilar:
Asosiy - asosiy muammolarni hal qiling: «Aqliy hujum», «Teatr o'yinlari»,
«Karusel»
Final - ular mulohaza yuritish va investitsiya qilish istagini uyg'otadi:
Yordamchi - zarur bo'lganda foydalaniladi. Stressni engillashtiring, ish
turini o'zgartirishga yordam bering
Faoliyat printsipiga ko'ra (M. V. Klarin);