Hujjatlarning ekspertizasi

Masala	Masalani yechish yo‘li	Kutiladigan natija
Ahamiyat lilik darajasi
Hujjatni ishlab chiqish zaruriyatini baholash	Loyihani xuddi shu Ob’yektga talablarni belgilaydigan amaldagi me’yoriy hujjatlar bilan taqqoslash	Hujjatni yoki uning qismlarini zarurligini yoki keraksizligini aniqlash	birinchi
Hujjat mazmunini ishlanma maqsadiga muvofiqligini baholash	Hujjat loyihasi mazmunini loyihaning tushuntirish xatida (TT)^1 ko‘rsatilgan maqsadga muvoqligini baholash	Hujjat mazmunini i shlanma maqsadiga muvofiqligi yoki nomuvofiqligini aniqlash	birinchi
Loyihaning mazmunida shu yoki bundan yuqori darajadagi me’yoriy hujjatlarga ziddiyatlar yo‘qligi baholanadi	Loyihani xuddi shu ob’yektga talablarni belgilovchi amaldagi me’yoriy hujjatlar bilan taqqoslash	Ziddiyatlarni mavjudligini yoki mavjud emasligini aniqlash	birinchi
Loyiha mazmunida ichki ziddiyatlarni yo‘qligini baholash	Hujjat loyihasining mazmunini tahlil qilish	Ziddiyatlarni mavjudligini yoki mavjud emasligini aniqlash	birinchi
Loyihada o‘rnatilgan talablarni to‘g‘riligini baholash	Loyihada o‘rnatilgan talablar mazmunini tahlil qilish	Noto‘g‘ri talablarni mavjudligini yoki mavjud emasligini aniqlash	birinchi
Loyihani to‘g‘ri tuzilganini baholash	Loyiha tuzilganini tahlil qilish	Loyihani tuzilishida xatolar mavjudligi yoki mavjud emasligini aniqlash	ikkinchi
Loyihani savodli ishlanganligini baholash	Loyihani grammatik va stilistik jihatdan taxlil qilish	Grammatik xatolarni mavjudligi yoki mavjud emasligini aniqlash	uchinchi
Ekspertiza natijalarini tekshiruvi	O‘z o‘zini tekshirish yoki bir birini tekshirish	Ekspert xatolarini topish va to‘g‘rilash	birinchi
Loyihaga taqriz yozish	Taqrizni tayyorlash va tahrir qilish	Taqriz loyihasi	birinchi
^1Amaldagi me’yoriy hujjat ekspertizasida tushuntirish xati (TT) bo‘lmaydi, hujjatning maqsadi uning nomi va boshqa elementlaridan aniqlanadi.

Beriladigan ma’lumotlarni muhimligi bo‘yicha ekspertiza ishlarining kutiladigan natijalarini kvantlashda ularni 3 ta bosqichga bo‘lish maqsadga muvofiqdir:

1. 
   buyurtmachiga eng zarur bo‘lgan ma’lumotlar (bu ma’lumotlarsiz ekspertizani o‘tkazish va uning natijalarini taqdim etish ilojisi bo‘lmaydi);
   
2. 
   buyurtmachiga kerak bo‘lgan ma’lumotlar; (yuqoridagi bosqichga kirmagan, lekin etarli darajada muhim bo‘lgan ma’lumotlar);
   
3. 
   foydali ma’lumotlar (buyurtmachi va ekspertlarga foydali bo‘lishi mumkin bo‘lgan ma’lumotlar).
   

Bunday kvantlashni ekspertizani maqsadi aniqlanganidan keyin, yechi-ladigan masalalar qo‘yilishi bosqichida amalga oshirish maqsadga muvofiqdir. Natijada ekspertizaning hajmini kamaytirishga imkon yaratiladi.
Ekspertiza masalalarini vaqt bo‘yicha kvantlash ishlari o‘ziga xos xususiyatlarga egadir:

1. 
   ishlar navbatma-navbat, murakkab masalalarni strukturasi bilan belgilangan holda olib boriladi, murakkab masalalar esa o‘z ichiga soddaroq masalalarni oladi (masalan, o‘lchash natijasini analitik baholash uchun oldindan har bir manbadan kelib chiqqan xatolikni baholash zarur);
   
2. 
   ko‘p mehnat talab qilmaydigan va nisbatan avtonom bo‘lgan masalalarni birinchi navbatda echish mumkinligi (masalan, standartlashtirish ekspertizasida umumiy joizliklarga qo‘yilgan talablarni tahlil qilish).