Huquq tarixi oraliq nazorat 1-kazus

Huquq tarixi oraliq nazorat
1-kazus
Miloddan avvalgi XVIII asrda Qadimgi Bobilda ibodatxona kohini sifatida faoliyat yuritayotgan Jamal ismli shaxs qo‘shni Uruk mamlakatidan kelgan Mag‘rur ismli savdogardan 4 mina kumush evaziga 2 ta qul sotib oldi. Biroq oradan bir necha kun o‘tgach, Uruqdan tashrif buyurgan boshqa bir Kamal ismli savdogar o‘sha ikki qul unga tegishli ekanligini va ular qochoqligini yoki o‘g‘irlab ketilganligini, buni uning qo‘shnilari ham tasdiqlashini ko‘rsatgan holda da'vo qilib, Jamalga murojaat qildi. Jamal esa ushbu qullarni sotib olganligini va bunga guvohlari ham mavjudligini aytib, uning da'vosini rad qildi. So‘ngra Kamal Bobil shahrining hukmdori – patesiga arz qildi.
Ushbu vaziyatda yuzaga kelgan huquqiy munosabatlarni tahlil qiling.
O‘g‘irlik jinoyatining ob'ekti, obyektiv tomoni, subyekti va subyektiv tomonini aniqlang.
Vaziyatni Xammurapi qonunlariga asoslanib hal qiling.
Bunday holat Qadimgi Rimda sodir bo‘lganida qanday hal qilinar edi?

Mazkur kazusni yechishda IRAC usulidan foydalanamiz. Kazusda Bobil davridagi qul sotib olish bilan bo’g’liq jarayon aks ettirilgan.

I – Issue, ya’ni muammo qismi:
Jinoyatning obyekti, obyektiv, subyekt, subyektiv tomonini aniqlash
Kamilning qochoq qullarga bo’lgan patesiga e’tiroz bildirishi o’rinlimi?
Xammurapi va Rim qonunlarida qullar bilan bo’gliq munosabatlar qanday?
Rule- Qonunchilik. Mazkur kazusda vaziyatni Xammurapi qonunlari va Rim qonunchiligi bo’yicha hali qilinadi.
Application-asosiy qism
Kazusda asosan, qul savdosi ya’ni bugungi davrda davrda odam savdosi bilan bog’liq huquqiy munosabat vujudga kelgan.
Bu yerda Jamal ismli kohin tomidan Kamal degan shaxsning qullarni o’g’irlanganligi yoki qullarning qochganliki haqida gumonlar mavjud.
O’g’rilik jinoyatining obyekt, subyektlarini bugungi kundagi O’zbekiston Respublikasi Jinoyat Kodeksi bo’yicha tahlil qiladigan bo’lsak: