Хусанхужаев Обидхон Мамутович Cтруктурно-семантическое и лингвопоэтическое исследование

Birikmali ikki tarkibli terminlar modellari

T.R.	Model strukturasi	Birikmali terminlar
1.	Ot+ot modeli	bolalar bogʻchasi, biologiya xonasi, taʼlim sistemasi, davlat imtihoni, dars jadvali, dars tahlili, yosh pisixologiyasi, bolalar oʻyinlari, maktab kutubxonasi, kutubxona katalogi, universitet oʻqituvchisi va hokazo
2	Sifat+ot modeli	kasbiy taʼlim, kasbiy tarbiya, kasbiy mahorat, ishbilarmonlik oʻyini, interfaol usul, interaktiv usul, insonparvarlik pedagogikasi, insert usuli, innovatsion texnologiya, innovatsion taʼlim, zamonaviy maktab, global taʼlim va boshqa
3.	Sifat+feʼl modeli	innovatsion oʻqitish, individual oʻqitish, izohli oʻqish, ilmiy ishlanma, ijodiy izlanish, mantiqiy fikrlash, atroflicha fikrlash, ruhiy rivojlanish, tizimli yondashuv, kasbiy yoʻnalish
4.	Ot+feʼl modeli	voyaga yetmaganlar, balogʻatga yetish, kompyuter modellashtirish, taʼlimni baholash
5.	Feʼl+ot	boshqaruv fakulteti, kuzatuv metodi, boshqarish funksiyasi, tarbiyalash usuli va hokazo

Oʻzbek tilining barcha terminologik tizimlarida birikma terminlar salmoqli miqdorni tashkil etadi. Qaysi terminologik tizimni kuzatmang, ularda ikki, uch, toʻrt, besh, hatto yetti-sakkiz komponentli birikma terminlarga guvoh boʻlasiz.¹¹ X.Narxodjayevaning maʼlumot berishicha, ayrim terminologik tizimlarda hatto oltitadan oʻn bittagacha komponentli terminlar ham qoʻllanmoqda.¹² Biz tadqiqotimizda uch komponentli tarkibli terminlarda soʻz turkumlarining ishtirokiga koʻra pedagogik terminlarning 9 ta modelini, koʻp komponentli terminlarning 6 ta modelini tahlil qildik (2, 3-jadvallar).

2-jadval