I- mavzu: Suv toshqini, yong`in, zilzila

Darsning borishi.


1 Favqulodda vaziyat odamlar qurbon bo’lishi , ularning sog’lig’i yoki atrof tabiiy muhitga zarar yetishi, jiddiy moddiy talofatlar keltirib chiqarishi hamda odamlar hayot faoliyati sharoiti izdan chiqishiga olib kelishi mumkin bo’lgan yoki olib kelgan talofatlar, halokat, xavfli tabiiy hodisa, tabiiy yoki boshqa ofat natijasida muayyan hududga yuzaga kelgan vaziyat tushuniladi.
2. Favqulot hodisalariga suv toshqinlari, qor kuchkilari, yer qimirlash, ko’chli bo’ronlar, vulqon otilishi, ob-havoning keskin o’zgarishi kabilar …
favqulotda vaziyatlarning oldini olish- oldindan o’tkazilib, favqulodda vaziyat ro’y berishi xavfini imkon qadar kamaytirishga , bunday vaziyatlar ro’y bergan taqdirda odamlar sog’lig’ini saqlash, atrof tabiiy muhitga yetkazilgan zarar va moddiy talofatlar miqdorini kamytirishga qaratilgan tadbirlar trushuniladi.
Faollashtiruvchi savollar
1. Yer qimirlashi dan qanday talofatlar kelib chiqadi?
2. Suv toshqinlari deganda nimalrni tushunasiz?
3. Yong’in nimalardan kelib chiqadi?
Favqulodda vaziyatlarni bartaraf etish- favqulotda vaziyatlar ro’y berganda o’tkazilib, odamlar hayoti va sog’lig’ini saqlash , atrof tabiiy muhitga yetkazilgan zarar va moddiy talofatlar miqdorini kamaytirishga , shuningdek favqulotda vaziyatlar ro’y bergan zonalarni halqaga olib , xavfli omillar ta’sirini tugatishga qaratilgan talofatlar- qutqaruv ishlari va kechiktirib bo’lmaydigan ishlar tushuniladi.


Aholini va hududlarni favqulotda vaziyatlardan muhofaza qilishning asosiy prinsiplari quyidagilardan iborat:
-insonparvarlik , inson hayoti va sog’lig’ini ustivorligi:
-oshkoralik:
-axborotlarning o’z vaqtida berilishi va ichonchli bo’lishi:
-favqulotda vaziyatlardan muhofaza qilish choralarining oldindan ko’rilishi zarurdir.

Fuqaro mudofaasining asosiy vazifalaridan biri yuz bergan ofat borasida o’z baqtida ogohlantirishdir. Bundan to’liq habardor bo’lgan insonlarning tashkilotchilik qobiliyatlari katta ahamiyatga egadir. Mazmunan so’zlab ma’lumot berish aholini ogohlantirishning asosiy usulidir. Bunday ogohlantirishlarni aholiga etkazishda asosiy qurollar – radio va televideniya, telefon va ogohlantiruvchi signallardir.