I. A. Karimov Mаmlаkаtimiz mustaqilikka erishgandan buyon judа kаttа yutuqlаrgа erishdi vа shu bilаn birgа judа kаttа o’zgаrishlаrni bоshidаn kеchirmоqdа

P_um

2-rasm.
Aralashma ustidagi to‘yingan bug‘ bosimi ikkala suyuqlikning partsial bug‘ bosimlari yig‘indisidan iborat:
P_um.=P_A+P_B
P_A, P_B – A va B suyuqliklarning partsial bug‘ bosimlari
Partsial bug‘ bosimi – to‘yingan bug‘ bosimining bitta suyuqlikka to‘g‘ri keladigan qismi.
Bug‘ tarkibidagi A va B komponentlar miqdorlarining nisbati, suyuq aralashma tarkibidagi A va B lar miqdorlarining nisbati bilan bir xil bo‘lmaydi. Chunki, ikkala suyuqlikning bug‘ bosimlari har hil bo‘ladi. Bu eritmalarning to‘yingan bug‘ bosimlarini o‘rganib Raul quyidagi xulosaga keldi: biror komponentning partsial bug‘ bosimi uning suyuqlikdagi molyar hissasiga to‘g‘ri proportsional (Raulning Iqonuni)
P_A=K·N_A P_B=K·N_B

Erituvchi to‘yingan bug‘ bosimining pasayishi. Raul I qonuni formulasiga murojaat qilamiz:

P_A=K·N_A P_B=K·N_B
K – proportsionallik koeffitsienti.
N_A=1 bo‘lgandaK= P_A= bo‘ladi va Raul qonuni formulalarini quyidagi ko‘rinishda yozish mumkin:

Raul I qonuni formulasini noelektrolit qattiq moddalarning eritmalari uchun keltirib chiqarish mumkin (suvdagi eritmalari elektr tokini o‘tkazmaydigan moddalar noelektrolitlar deyiladi. Qand, glitsirin, spirt, mochevina kabi moddalarning suvdagi past kontsentratsiyali eritmalari Vant-Goff va Raul qonuniyatlariga bo‘ysinadi).
ligidan kelib chiqadi.
N_A – erituvchining molyar hissasi
N_B – erigan moddaning molyar hissasi

undan
yoki
- tozaerituvchiustidagito‘yinganbug‘bosimi, Pa;
P- eritma ustidagi erituvchining to‘yingan bug‘ bosimi, Pa;
- eritma ustidagi erituvchi bug‘ bosimining absolyut kamayishi;
- eritma ustidagi erituvchi bug‘ bosimining nisbiy kamayishi.
Yuqoridagi tenglamadan Raul I qonunining yana bir ta’rifi kelib chiqadi: Uchuvchan bo‘lmagan noelektrolit modda saqlagan eritma ustidagi erituvchi bug‘ bosimining nisbiy pasayishi erigan moddaning molyar hissasiga teng
Eritma ustidagi erituvchi bug‘ bosimining nisbiy pasayishi - haroratga,
erituvchi va erigan modda tabiatiga bog‘liq bo‘lmay, faqat eritma kontsentratsiyasiga bog‘liq.
Shuni ta’kidlash lozimki, Raul qonuni asosan ideal eritmalarga, qisman
suyultirilgan real eritmalarga ham xosdir.