I bob adabyotlar tahlili

Mavzu: Nitrat kislotaning olinishi va xossalari
Reja:
Kirish
I BOB Adabyotlar tahlili
1.1 Nitrat kislotaning olinishi va fizik-kimyoviy xossalari
1.2 Nitrat kislotaning tuzlari va ularning amaliy ahamyati
1.3 Nitrat kislotaning xalq xo‘jaligidagi ishlatilishi
II BOB Tajribaviy qism
2.1 Kerakli reaktiv va jihozlar
2.2 Nitrat kislotaning labaratoriyada olinishi va metallar bilan ta’sirlashuvi
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar
KIRISH
Sanoatda amalda qo‘llaniladigan eng aktiv va tanlab ta’sir etuvchi selektiv kattalizator, bu platina va uning paladdiy, rodiylar bilan qotishmasidir. Ular asosiy reaktsiyani (a) tezlashtirib, qo‘shimcha reaktsiyalarga (b,v,g) ta’sir etmaydi. Shunda ykattalizator optimal sharoitda ammiakni kislorod bilan NO gacha oksidlanish darajasini amalda 98 %ga etkaziladi. Ammiakning palatinali kattalizatorlarda oksidlanish reaktsiyasi hozirgacha ma’lum bo‘lgan reaktsiyalar orasida eng tez reaktsiyasidir (0,0001 dan 0,0002 sekund). Agar gaz shundan ko‘proq kattalizator bilan kontaktda bo‘lsa ammiak yonadi yoki qo‘shimcha reaktsiyalar ketadi, NO ni miqdori keskin kamayadi. Platinali kattalizator diametri 0,06-0,09mm gacha bo‘lgan ingichka simlardan to‘qilgan to‘r shaklida (1sm da 1024 ta teshigi bo‘ladi) tayyorlanib, ularning bir nechtasi ustma-ust qo‘yib setkalarning balandligi 60-150mm qalinlikda paketlar shaklida tayyorlanadi. Bu holat katalizator yuzasini kengaytirish imkoniyatini beradi. Eng qattiq kattalizator qotishmasi 93 % Pt, 4% Pd va 3% Rh dan tayyorlanadi.
Ish jarayonida kattalizator simlari sekin asta emirilib, mayda zarrachalar shaklida gaz oqimi bilan olib ketiladi. 8000S harorat va 0,1MPa bosimda ishlovchi qurilmalarda 1t nitrat kislota ishlab chiqarilganda platinali kattalizatorlardan 0,04-0,06 yo‘qotiladi. harorat va bosimning ortishi bilan kattalizatorning yo‘qotish ham ortadi. Masalan, 8 MPa bosim va 9000S haroratda ishlovchi qurilmalarda 1t HNO3 da 0,13-0,16 g platina yo‘qotiladi. Platina va palladiy qiymatining balandligi avvalo ularning kamligi va bunday qimmatbaho nodir metallarning emirilishi natijasida doim yo‘qotilib turilishi nisbatan arzonroq metallarni qo‘llashni taqazo etadi. hozirgi paytda platina metallari bilan bir qatorda, temir yoki vismut oksidlariga, xrom, marganets, vismut kabi metallarni qo‘shib tayyorlangan kattalizatordan keng foydalanilmo?da. Ularning aktivligi va selektivligi ancha kam albatta. Kattalizator massasining taxminan 30 %i yo‘qotilgach, u qayta suyuqlanitirilib boshqatdan kattalizator qotishmasiga aylantiriladi. Platina- rodiy - palladiyli qotishmadan tayyor bo‘lgan kattalizator turi 0,1 MPa bosimda ishlovchi qurilmada taxminan bir yilda bir marta almashtiriladi. Oksidlash jarayonining umumiy tezligi, apparat konstruktsiyasi va texnologik rejimga qarab, platina kattalizatorining yuzasiga gaz oqimining ammiakning qanday diffuziyalanganlig bilan aniqlanadi. Bundan tashqari platinaga adsorbtsiyalangan ammiak va kislorodning o‘zaro ta’siriga ham ozroq bog‘liq bo‘ladi. Platina yuzasiga adsobtsiyalangan kislorod molekulasi atomlarga ajraladi, atomar kislorod, pratonga o‘ch bo‘lgani uchun ammiak tarkibidagi vodorod va azot bilan birikib NO va suv hosil qiladi.

I BOB ADABYOTLAR TAHLILI

1.