I bob iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida inflyatsiyani yuzaga kelish shakllari va uni ijtimoiy iqtisodiy oqibatlarining nazariy asoslari

Baholar va inflyatsiya. Birinchi yarim yillikda O`zMB tomonidan 
respublikada qat`iy pul-kredit siyosatining amalga oshirilishi o`rtacha oylik 
inflyatsiya darajasining 0,7% dan – 0,1%ga kamayishiga sabab bo`ldi. (jadvallar). 
Mazkur davr moboynida inflyatsiyaning umumiy hajmiga pullik xizmatlarga 
tariflarning pasayishi, nooziq – ovqat mahsulotlariga narxlarning pasayishi ta`sir 
qildi. Oxirgi yillarda birinchi marotaba oziq ovqat mahsulotlariga narxlarning 
pasayishi kuzatildi(-4,4%)
O`rtacha oylik daraja O`tgan yilning dekabr` oyiga 
nisbatan
07/I-II
08/I-II
07/I-II
08/I-II
IBI
0,7
-0,1
4,2
-0,8
Oziq-ovqat tovarlari
0,4
-0,7
2,5
-4,4
Nooziq-ovqat tovarlari
0,8
0,4
5,0
2,4
Xizmatlar
1,8
1,6
11,4
10,0
 
4-jadval. 2019 – 2020yillar birinchi choragida inflyatsiya darajasi. 
(baholarningo`sishi, %)  
Hududlar miqyosida iste`mol narxlari indeksining o`sishi birgina Samarqand 
viloyatida (0,04%) qolgan barcha viloyatlarda esa pasayishi kuzatildi
Xududlarning nomi
Baholarning o`sishi
Oylik o`rtacha
O`zbekiston Respublikasi
-0,8
-0,1
Xorazm
-1,6
-0,27
Navoiy
-1,5
-0,25
Namangan
-1,5
-0,25
Buxoro
-1,3
-0,21
Jizzax
-1,2
-0,21
Sirdaryo
-0,8
-0,13
Samarqand
-0,7
-0,11

---

56 
Qashqadaryo
-0,7
-0,11
Andijon
-0,5
-0,08
Toshkent shahar
-0,5
-0,09
Farg`ona
-0,3
-0,05
Toshkent
-0,3
-0,04
Surxondaryo
-0,2
-0,04
Qoraqalpog`iston Respublikasi
0,5
0,07
O`zbekiston Respublikasi iqtisodiyotidagi inflyatsiya jarayonlarining omilli 
tahlili 2019 yilning 1 – yarim yilligida infilyatsiya darajasiga xarajatlar 
inflyatsiyasining (1,4 daraja) oshganligi ta`siri qildi.
Iste`mol tovarlariga narxlarning ortishi bir dona mahsulotga doimiy 
xarajatlarning ortishi hisobiga ishlab chiqaruvchilarning ulgurji narxlarining 
oshishi bilan bevosita bog`liq bo`ldi. 2019 – yilning 1-yarim yilligida taklif 
inflyatsiyasi 
talab 
inflyatsiyasiga 
nisbatan 
ortganligi 
kuzatildi: 
sanoat 
mahsulotlarini ishlab chiqaruvchilarning o`rtacha oylik ulgurji narxlari (2,1%ga) 
ortdi, iste`mol narxlari esa (-0,1%ga) pasadi.
Sanoat maxsulotlarini ishlab chiqaruvchilarning ulgurji baholarning o`sishi 
manbalarning omilli tahlili 2019 yilning 1 – yarim yilligida real sektorda 
inflyatsiya darajasining ortishiga elektr energiyasiga narxlarning (48,0%ga) 
oshishi, ish haqining (6,7%ga) ortishi, milliy valyutaning (5,7%ga ) deval`vatsiyasi 
va transport xarajatlarining (2,4% ga) ortganligi bevosita ta`sir ko`rsatdi. (6 jadval). 
  
Omillari
IOTs ga 
ta`siri
Jamiga nisbatan 
% da
Jami omillar
13,3
100,0
Energiya tarifi
6,4
48,0
Birjadan tashqari almashinuv kursi
0,8
5,7
Ish haqi
0,9
6,7

---

57 
Transport xarajatlari
0,3
2,4
Boshqa omillar
4,9
37,2