I боб. Жиноят ҳуқуқи махсус қисми тушунчаси, вазифаси, предмети ва тизими


Уруш конунлари ва удумларини бузиш(ЖК нинг 152-моддаси)


Download 1.56 Mb.
bet105/127
Sana09.02.2023
Hajmi1.56 Mb.
#1182750
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   127
Bog'liq
3-Том. сунгги (2)

3.Уруш конунлари ва удумларини бузиш(ЖК нинг 152-моддаси)

Халкаро конунчилик, жумладан, 1907-йилдаги курукликда харакат килаётган уруш конун ва удумлари хакидаги Гаага конвенцияси 1949-йилдаги уруш пайтида тинч ахолини химоя килиш хакидаги Женева конвенцияси ва бошка бир катор халкаро хукукий хужжатлар уруш олиб боришнинг коидаларини белгилаб беради.


Халкаро жиноий хукук бу жиноятларни харбий жиноятлар гурухига киритади. У нинг ижтимоий хавфи аввало шундан иборатки, урушнинг узи одамларнинг улиши ва кирилиб кетишига, шахар ва кишлокларнинг вайрон булишига, маданий бойликларнинг йук булиб кетишига, тараккиёт жараёнинг оркага сурилишига ваш у каби огир окибатларга олиб келади.Шубхасиз, уруш конунларини бузиш хар бир урушнинг окибатларини кучайтиради ва огирлаштиради.
Жиноятнинг асосий бевосита объекти булиб, уруш олиб боришнинг воситалари ва усулларига риоя килиш борасидаги муносабатлар тушунилади. Кушимча бевосита объект булиб, харбий асирлар ва тинч ахолининг хавфсизлигини ва инсон тараккиётининг ютукларига эришишни таъминлаш буйича ижтимоий муносабатлар хисобланади.
Объектив томондан уруш конунлари ва удумларини бузиш деганда, тинч ахолини ёки харбий асирларни кийнаш, жисмонан кириб юбориш, тинч ахолини мажбурий ишларга ёки бошка максадларда хайдаб кетиш, халкаро хукук билан такикланган уруш олиб бориш воситаларини куллаш, шахарлар ва ахолини яшаш жойларини бехуда вайрон килиш, мулкни талон-тарож килиш, шунингдек, бундай харакатларни килишга буйрук беришда ифодаланган уруш конун ва удумларини бузиш.
Берилган моддани таркибини аникрок тушиниш учун юкорида кайд этилган халкаро хужжатларда белгиланган меъёрларга мурожаат килиш даркор.
“Тинч ахолини ва харбий асирларни кийнаш, жисмонан кириб юбориш” тушунчаси1949 – йилдаги Женева конвенцияларига Кушимча протокол (II-Протокол) да кайд этилган нохалкаро куринишдаги Куролли зиддиятлар курбонларини химоя килиш ва харбий асирлар билан муомала хакидаги Женева конвенциясида белгиланган. «Тинч ахолии билан тажавузкорона муомала килиш» ва «Харбий асирлар билан тажавузкорона муомала килиш» тушунчаларидан келиб чиккан. Бериган хужжатлардан келиб чикиб, фукаровий ахолини кийнаш тушунчасига ахолини кийнокка солиш, жисмонан кириб ташлаш ёки жисмоний жазолашнинг бошка турли куринишлариколлектив жазолашни куллаш; инсон кадир-киммати паймол килиш, жумладан, тахкирловчива хакоратловчи муомала килиш, номусга тегиш, жинсий алокага киришга ёкижинсий эхтиёжни гайритабиий усулда кондиришга мажбурлаш, кулик ёки барча куринишдаги кул савдоси билан шугулланиш.



Download 1.56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   127




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling