Jaloliddin Manguberdi. Mo’g’il istilochilariga qarshi kurashda Jaloliddin Manguberdi dushmanga qaqshatgich zarba berdi. U o’z qo’shinlari bilan 11 yil davomida dushmanning g’arb mamlakatlariga va janubga qarab yurishini to’xtatib qo’ydi.
Jaloliddin Manguberdi jasorati to’g’risida Chingizxonning o’zi “Otadan dunyoda hali bunday o’g’il tug’ilmagan, u sahroda sher kabi jangchi, daryoda nahang kabi botir”, deb hayratga tushganiga tarix guvoh.
IKKINCHI BOSQICH:
Amir Temur. Mo’g’il istilochilaridan xalqimizni ozod qilish, xalq turmushini o’nglash yo’lida olib borilgan ko’p yillik kurashlarda Sohibqiron Amir Temur boshchilik qildi. Uning rahbarligida quyidagilar amalga oshirildi:
- mamlakat dushmanlardan ozod qilindi;
- mamlakat hududlari mustahkamlandi;
- barcha o’lka hokimlari o’rtasida ahillik o’rnatildi;
- Mo’g’iliston sari 7 bor yurish qildi va ularning hammasida g’alabaga erishildi;
- Movarounnahrning sharqiy va shimoliy hududlarining dahlsizligi ta’minlandi;
- Movaraunnahr markazlashgan qudratli davlatga aylandi.
Amir Temur siyosiy maydonga qadam qo’yganda 24 yoshga kirgan edi. 1370 yilda Amir Temur Balhda bo’lib o’tgan quriltoyda Movarounahr ulug’ amiri deb e’lon qilindi.
Amir Temur saltanati O’rta Osiyoda 35 yil (1370 - 1405) hukm surdi. U Markaziy Osiyo Hududlarini yagona markazlashgan davlatga birlashtirdi. Hind va Gangadan to Sirdaryo va Zarafshongacha, Tyanshandan to Bosforgacha ulkan imperiya barpo etdi.
Amir Temur 1000 (mingta) jang o’tkazib, birontasida ham yengilmagan mashhuri zamon sarkarda nomini oldi. Uning davlat tuzilishi haqidagi nazariya darsliklarga kirdi, uning o’zi esa ilm – fan, ma’rifat, madaniyat taraqqiyotiga ulkan hissa qo’shgan siyosiy davlat arbob sifatida tarixdan mustahkam o’rin oldi. Natijada uni quyidagicha ifodalaydigan bo’ldi: “Mashhur davlat arbobi, o’rta asrlar islohotchisi, buyuk sarkarda, adolat uchun tolmas kurashchi, ilm – fan va madaniyat rahnamosi, tartib – intizomlilik, ozodlikka va taraqqiyotga bo’lgan intilishlarini o’zida mujassam qilgan xaloskor va dohiy”.
Do'stlaringiz bilan baham: |