I. Bob. Maqol xalq poetik ijodining kichik janri

X U L O S A
O‘zbek xalq og‘zaki ijodi ajdodlarimiz badiiy salohiyatining asrlar mobaynidagi taraqqiyoti davomida shakllangan qudratli ma’naviyat xazinasidir. Zukko ajdodlarimizning voqelikka bo‘lgan mifologik qarashlari tafakkur taraqqiyoti davomida badiiy estetik xodisaga aylanib, voqelikni so‘z vositasida poetik ifodalash natijasida xilma – xil janrlardan tashkil topgan folklor an’analari shakllangan. Folklor an’analari asrlar davomida xalq badiiy salohiyati sarchashmasidan oziqlanib, rivojlanib kelgan.
Xalqimizning asriy orzularini ro‘yobga chiqargan mustaqillik ma’daniy merosga bo‘lgan munosabatni tubdan yangilab, ajdodlarimiz tarixi, madaniyati, ma’naviy qadriyatlar tizimini keng ko‘lamda tadqiq va targ‘ib etishning misli ko‘rinmagan imkoniyatlari ochildi.
Xususan, o‘zbek xalq maqollari va topishmoqlarini tadqiq etishda ajdodlarimiz tafakkurining taraqqiyoti bilan bevosita aloqadorlikda o‘rganish, folklor xalq tarixi munosabatini chuqur yoritib berish, o‘zbek folklorining dunyo ma’daniyati rivojidagi o‘rnini belgilashga doir yangi izlanishlar, tadqiqotlar yoritila boshlandi.
Bizning mazkur bitiruv malakaviy ishimiz ham shu nuqtai nazardan o‘ziga xos dolzarb mavzulardan biridir. Chunki, xaqimizning nodir namunalaridan xalq maqollari va topishmoqlarining o‘ziga xos jihati ya’ni ularda qofiya san’atini o‘z o‘rnida ishlatilishini tadqiq etish asosiy vazifalarimizdandir.
Biz bitiruv malakaviy ishimizning mundarijasida belgilab olgan maqsad va vazifalarimizni baholi qudrat bajarishga o‘rindik hamda yuqoridagi fikr – mulohazalarimizdan qo‘yidagicha xulosalar chiqarishga o‘rindik.
Birinchidan maqol xalq poetik ijodining kichik janri ekanligini maqollar tasnifida tahlil qildik.
Ikkinchidan maqol janriga xos xususiyatlari alohida – alohida o‘rganilib, tadqiq etildi.
Uchinchidan maqol janrida qofiyaning vazifasi maqollar misolida tahlil qilindi.
To‘rtinchidan topishmoqlarning genizisi ya’ni ildizlari juda qadimga borib taqalishi ilmiy asarlar misolida qiyosiy o‘rganildi.