I bob. Milliy bog’lar, qo’riqxonalar va alohida qo’riqlanadigan joylar haqida umumiy ma’lumot. O’zbekistondagi muhofazaga oilingan hududlar

V BO‘LIM. ALOHIDA MUHOFAZA ETILADIGAN O‘ZGA TABIIY HUDUDLAR
22-modda. Suvni muhofaza qilish mintaqalari (tegralari) va ularni tashkil etish
Daryolarning, ko‘llarning, suv omborlarining, kanallarning, kollektorlarning hamda boshqa suv obyektlarining o‘zanlariga tutash hudud suvni muhofaza qilish tegrasi deb e’tirof etiladi va bu hudud uchun ifloslanish, bulg‘anish, sayozlanishning hamda suv obyektlari tuproq nurashi mahsullari bo‘lmish loyqa bilan to‘lib qolishining oldini olish maqsadida, shuningdek eng maqbul suv maromini saqlab turish uchun maxsus tartib-qoida belgilab qo‘yiladi.
Suvni muhofaza qilish mintaqalari (tegralari)ning ish tartibi yer usti va yer osti suvlari hosil bo‘ladigan tegralar (daryo uvalari, oqiziqli adirlar, tog‘ yonbag‘irlarining etaklari)ga ham taalluqlidir.
Suvni muhofaza qilish mintaqalari (tegralari) O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tasdiqlaydigan tartibga muvofiq tabiatni muhofaza qilish va suv xo‘jaligi idoralarining taqdimiga binoan belgilanadi.
Davlatlararo daryolardagi suvni muhofaza qilish tegralari manfaatdor davlatlar o‘rtasida tuzilgan shartnomalarga binoan belgilanadi. Aholi punktlari hududida xo‘jaliklararo yer tuzish va yer tekislash chog‘ida suvni muhofaza qilish mintaqalari (tegralari) barpo etishga doir masalalar tabiatni muhofaza qilish va suv xo‘jaligi idoralari bilan kelishib olinishi lozim.
23-modda. Suvni muhofaza qilish mintaqalari (tegralari)ning ish tartibi
Suvni muhofaza qilish tegrasi doirasida suv obyektlarini yoqalab xo‘jalik faoliyati yuritish qat’iy cheklangan hududdan iborat qirg‘oq bo‘yi mintaqalari ajratiladi.
Suvni muhofaza qilish tegrasi doirasida aholi punktlaridagi aholining ichishi va ro‘zg‘orda foydalanishi uchun suv to‘plash maqsadida suv obyektlarini yoqalab sanitariya muhofazasi mintaqasi belgilanib, unda har qanday xo‘jalik faoliyati yuritish man etiladi.
Suvni muhofaza qilish mintaqalari (tegralari) doirasida cheklangan xo‘jalik faoliyati yuritishga yo‘l qo‘yiladi. Suvni muhofaza qilish tegrasida:
buta-daraxtlarni kesish (sanitariya maqsadidagi va parvarish yo‘sinidagi kesish bundan mustasno);
zaharli kimyoviy moddalar qo‘llanish, zaharli kimyoviy moddalar va mineral o‘g‘itlar omborlari qurish hamda bunday modda va o‘g‘itlarni saqlash;
kanalizatsiya-tozalash inshootlari va oqova suvlar to‘planadigan turli xil inshootlar qurish;
chorvachilik komplekslarini, axlat, ishlab chiqarish chiqindilari tashlanadigan, ko‘miladigan joylarni joylashtirish, shuningdek sug‘orishda “sharbat” (suyuq go‘ng) ishlatish;
avtomobil transportini qo‘yib turish, ularga yonilg‘i quyish, ularni yuvish va ta’mir qilish joylarini tashkil etish;
neft mahsulotlari saqlanadigan omborxonalarni joylashtirish;
zig‘ir, kanop va teri yuviladigan joylar tashkil etish man qilinadi.
Daryo o‘zanlarini o‘zgartirish, foydali qazilmalar kavlab olish va suv zaxiralari holatiga ta’sir qiladigan boshqa ishlar bajarishga faqat suv xo‘jaligi, suvni muhofaza qilish va geologiya idoralarining ruxsati bilangina yo‘l qo‘yiladi.
Suvni muhofaza qilish tegralaridan foydalanish va ularni muhofaza qilish tartibi hamda shartlarini O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi belgilaydi.