I-bob. Pul kridit siyosating tizimi va uning asosiy vazifalari

Keynsning sxemalarida «oraliq nishon» (maqsad — intermediate target) bo‘lib kapitalni investitsiyalash jarayonida katta rol o ‘ynaydigan foiz me’yori xizmat qiladi. onetaristlar esa pul- kredit siyosatining asosiy maqsadi pul massasi deb hisoblaydilar, bu ularning sxemalarida iqtisodiy faollik holatining kaliti hisoblanadi. onetaristlar evolutsiya jarayonida iqtisodiy tartibga solishning Keyns vazifalarini hal qilishga moslashtirilgan an’anaviy pul-kredit va bank institutlarini tubdan qayta qurish taklifi bilan chiqadilar.

Xususan, ular markaziy bankning diskretsiya siyosatiga qarshi chiqib, iqtisodiy siyosatda avtomatizm va pul qoidasini qo’lashning asoslanganligi tarafdori bo’madilar. M. Fridman, masalan, pulning o’sish sur’atini tan- lashda yakuniy mahsulot narxining uzoq muddatli barqaror darajasiga yo‘naltirish zarur

13

deb hisoblaydi. U pul massasining yiliga o'rtacha 4% mexanik o‘sish qoidasini kiritishni taklif qildi. Bu raqam 3%lik real mahsulot o ‘sishi va 1 %Jik pul muomalasi tezligining uzoq muddatli pasayishidan tarkib topadi.
1.3. Kredit,uning vazifalari va turlari


Kredit deganda o‘z egalari qo‘lida vaqtincha bo‘sh turgan pul mablag‘larini boshqalar tomonidan ma’lum muddatga haq to‘lash sharti bilan qarzga olish va qaytarib berish yuzasidan kelib chiqqan munosabatla tushuniladi.

Bank o‘zgalar pulini jamlab uni o‘z nomidan kreditga beradi. Buyerda kredit munosabati ikki subyekt o‘rtasida yuzaga keladi: biri pul egasi, ya’ni qarz beruvchi (kreditor) va ikkinchisi, pulga muhtoj, ya’ni qarz oluvchi (qarzdor).

Kredit munosabati amalga oshishi uchun uning zarur unsurlari, ya’ni kreditning obyekti va subyekti bo‘lishi lozim ( 1.2-chizma).

Kredit munosabatlari

Kredit subyektlari

Kredit obyekti

Qarzga berilgan pul

Kreditor
Qarz oluvchi