I bob. Sovuq urushning sabablari va sssr munosabatlari

AQSh askari kommunistlarga yordam bergan janublik qariyani olib ketmoqda

Vetnam urushidagi yo‘qotishlar. Janubiy Vetnam tomoni bu urushda 250 ming nafar harbiy yo‘qotadi. 1 million nafar harbiy yarador bo‘ladi. Shimoliy Vetnam va uni qo‘llagan janublik partizan guruhlardan bu urushda 1 million nafardan ortiq harbiy halok bo‘ladi, tinch aholi vakillaridan esa jami 2 million nafar odam qurbon bo‘lgan.Vetnam urushida AQShning 2,6 million nafar harbiyci ishtirok etib, ulardan 60 ming nafari halok bo‘ladi. Halok bo‘lgan harbiylarning 64 foizi 21 yoshgacha bo‘lgan yigitlar edi. Shuningdek, mazkur urushda 303 ming nafar harbiy yarador bo‘lgan. 1953-yildan 1975-yilgacha AQSh Vetnamdagi harbiy harakatlarda umumiy hisobda 168 milliard dollar mablag‘ sarflagan. Yana bir manbaga ko‘ra, AQSh bu urushda 352 milliard dollar pul sarflagan, 9 ming samolyot va vertolyotlaridan ayrilgan.

Bugungi AQSh-Vetnam munosabatlari
AQSh Vetnamdan o‘z qo‘shinlarini olib chiqib ketganidan so‘ng, 1975-yilda Vetnamdan AQSh elchisini quvib yuborishadi. AQSh bu yerdagi elchixonasini yopadi va har ikki mamlakat o‘rtasidagi diplomatik aloqalar uziladi. 1990-yillarda dunyo sahnida ro‘y bergan o‘zgarishlar ortidan har ikki davlat o‘zaro hamkorlikni to‘xtatib qo‘yish ikki taraf uchun ham manfatli emasligini tushunib yetadi va o‘zaro hamkorlikni boshlash haqida muzokaralar o‘tkaza boshlaydi. 1995-yildan boshlab ikki davlat yana qaytadan diplomatik aloqalar o‘rnatadi, o‘zaro hamkorlik qayta tiklanadi. O‘shandan beri ikki mamlakat o‘rtasidagi aloqalar mustahkamlanib kelmoqda. 2015-yil tomonlar diplomatik aloqalar o‘rnatilganining 20 yilligini tantanali nishonlashadi. Bugungi kunda Vetnam AQShning muhim savdo hamkorlaridan biri hisoblanadi. 1995-yil, diplomatik aloqalar o‘rnatilgan ilk yilda ikki davlat o‘rtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 451 million AQSh dollariga teng bo‘lgan, 2014-yilga kelib bu ko‘rsatkich 35 milliard dollarga yetdi. Bugun amerikalik investorlar Vetnam bozoriga jadallik bilan investitsiya olib kirishda davom etmoqda. Vetnam esa AQShga ko‘plab iste’mol tovarlarini yetkazib bermoqda.ugun, har ikki davlat ham bir paytlar bo‘lib o‘tgan urush haqida eslamaydi. Aksincha, o‘zaro hamkorlikni yanada rivojlantirish payida bo‘ladi.


Xulosa
Sovuq urush tugaganidan keyin ham dunyoda urushlar to‘xtamagani, qadimgi kunlarda "yadroviy dahshat" muvozanati yanada ishonchli barqarorlikni ta’minlagan, degan fikrga asos beradi. Bunday nostaljik xotiralar bilan rozi bo‘lish qiyin. Birinchidan, urushlar va o‘sha yillardagi eng xavfli inqirozlar statistikasi - Koreya yarim orolida, Yaqin Sharqda, Indochinada, G‘arbiy Berlin va Kuba atrofida va hokazo. - o‘zi uchun gapiradi.
Ikkinchidan, Sovuq urush davrida ham Sovet-Amerika yadroviy qarama-qarshiligi barqarorligining tarixiy tajribasiga aldanmaslik kerak. "O‘zaro yadroviy to‘xtatish va to‘xtatish" doktrinasi harbiy ustunlik g‘oyasini rivojlantirish va natijada qurollanish poygasini yo‘q qilish uchun asos bo‘lib xizmat qildi. Qurol-yarog‘ ishlab chiqarish sohasidagi yutuqlar yadroviy muvozanat va butun strategik vaziyatga beqaror ta’sir ko‘rsatdi.
Agar bombardimonchi samolyotlar va harbiy zavodlardagi avariyalarni, raketa hujumi to‘g‘risida erta ogohlantiruvchi radar ekranlarida noto‘g‘ri signallarning paydo bo‘lishini hisobga olsak, XX asrning ikkinchi yarmida atom dunyosining barqarorligi tasviri. ko‘p so‘nib ketadi. Aksincha, bu siyosiy, mafkuraviy va harbiy qarama-qarshilik davrida atom jangisiz omon qolishga muvaffaq bo‘lgan insoniyat baxtiga muyassar bo‘ldi, deb aytish mumkin.
Shuni unutmasligimiz kerakki, Sovuq urush tushunchasining o‘zi metaforadan boshqa narsa emas. “Biz uchinchi jahon urushida mag‘lub bo‘ldik”, deb g‘ayrioddiy osonlik bilan takrorlaydiganlar, nima deyayotganlarini tushunmaydilar. “Urush” so‘zining shartli qo‘llanilishi, bu davr qanchalik ziddiyatli bo‘lmasin, balki uning asosiy mohiyati insoniyat boshiga misli ko‘rilmagan ofatlarni olib kelishi mumkin bo‘lgan urushning oldini olishga qaratilgan sa’y-harakatlardan iborat bo‘lganini inkor etmaydi. Va urushning oldi olindi. Bunga minglab odamlar o‘z hissalarini qo‘shdilar va biz ularga, ayniqsa, eng og‘irlashgan paytlarda (masalan, Kuba raketa inqirozi paytida) vaziyatdan chiqish yo‘lini qat’iyat bilan izlaganlarga minnatdor bo‘lishimiz kerak. "harbiy" yondashuvlarning inertsiyasi, ular o‘zlarini SSSR va AQShga qo‘yishdi. Sovuq urush davrini baholash - nafaqat qachon boshlangan va qachon tugagan, balki uning mazmunini ham - hal qilish kerak bo‘lgan muammo. Bu erda so‘zning orqasida birinchi qarashda ko‘rinadiganidan ko‘p narsa bor va noto‘g‘ri, demagogik baholash xavfli oqibatlarga olib keladi.
Rossiya o‘zining geosiyosiy manfaatlarini qat’iy va aniq himoya qilishi va dunyoning turli mintaqalarida o‘zining "ta’sir doiralarini" qurishi kerak. Tashqi siyosatda AQSh bilan “teng asosda” turishga harakat qilish va ularning manfaatlarini buzishga yo‘l qo‘ymaslik kerak. Ammo shu bilan birga, Sovuq urush merosini saqlab qolish kerak; undan qanchalik tezroq qutula olsak, bu biz uchun shunchalik yaxshi bo‘ladi. Chunki buni hozirda tashqi siyosat amaliyoti zudlik bilan talab qilmoqda. Mamlakatimiz va Amerika Qo‘shma Shtatlari uchun haqiqiy tahdid janubdan keladi; hozirda - islomiy terrorchi xalqarodan. Yangi sharoitda terrorchilar va "xudkush-terrorchilar" dan iborat ko‘p (yoki hatto bir nechta, lekin juda samarali) sabotaj guruhlari aviatsiya va tank armadalaridan kam emas va hatto xavfli bo‘lishi mumkin. Va bunday sharoitda Rossiya va AQSh raqib emas, balki ittifoqchi bo‘lishi mumkin va bo‘lishi kerak. Xalqaro terrorizmga qarshi kurashda ittifoqchilar.