И. Каримов номидаги тошкент давлат техника университети

Бошкарув тузилмасини белгиловчи омиллар: тузилмани аникловчи омиллар, тузилмага таъсир килувчи омиллар, тузилмани мувофиклаштирувчи омиллар
Бошкарувнинг ташкилий тузилмаси бошкарув олдида турган вазифаларни муваффакиятли хал этишга ёрдам берадиган килиб тузилиши керак. У куйидаги талабларга жавоб бериши керак
1.Бошкарув тизимида бугин ва боскичлар сони макбул булиши керак. Бугин ва боскичлар сонининг аксоссиз купайиб кетиши:

• 
  Бошкарув аппаратини саклаш харажатларининг ортиб кетиши
  
• 
  Ахборотларнинг утиш йули чузилиб кетиши
  
• 
  Бошкарувда паралеллизм ва такрорланишнинг юзага келишига
  
• 
  Бошкарувда маъсулиятсизликка йул куйилишига ва бошкарув самарасини пасайишига олиб келади.
  

2.Бошкарув тузилмаси бошкарув аппаратининг тезкор ишлашини таъминлаши лозим.
Усул – бу тадқиқот қилиш ёки та`сир кўрсатиш усулидир.
Бошқарув усуллари:

• 
  ташкилий-ма`мурий;
  
• 
  иқтисодий;
  
• 
  Социал-руҳий.
  

Ташкилий-ма`мурий усуллар бошқариш усуллари тизимида алоҳида ўрин тутади.Бу усулларга:

• 
  бошқариш аппаратининг муайян структурасини тузиш;
  
• 
  ҳар бир бошқарув бўғинининг функцияларини белгилаш;
  
• 
  кадрларни тўғри танлаш;
  
• 
  буйруқлар, фармойишлар ва қўлланмалар чиқариш, уларнинг бажарилишини назорат қилиш;
  

топшириқлар ва дериктив кўрсатмаларни бажарма.


Ма`мурий усуллардан:

• 
  исте`молчиларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш;
  
• 
  атроф-муҳитни муҳофаза қилиш;
  
• 
  хавфли технологиялардан фойдаланиш,зарарли ишлаб чиқариш чиқитларини чиқариб ташлашни тақиқлаш;
  
• 
  одамлар соғлиғига зарарли маҳсулотларни реклама қилишни тақиқлаш каби соҳаларда фаол фойдаланилади.
  

Бошқаришнинг ташкилий-ма`мурий усуллари икки шаклда:

• 
  ташкилий та`сир кўрсатиш усуллари;
  
• 
  фармойиш бериш усуллари шаклида намоён бўлади.
  

Ташкилий та`сир кўрсатиш турли ташкилий чораларни, я`ни:

• 
  ишлаб чиқариш ва бошқаришнинг ташкилий структураларини белгилаш;
  
• 
  ички тартиб-қоидаларни ўрнатиш;
  
• 
  бошқарилувчи ва бошқарувчи тизимлар ўртасида оптималлик ва оқилона нисбатни ўрнатиш кабиларни ўз ичига олади.