И. Кенжаев пул муомаласи кредит ва молия

Назорат учун саволар. 
1. Молиявий назоратни қандай аҳамияти бор? 
2. Молиявий назорат турларини айтинг. 
3. Молиявий назорат утказувчи идоралар таркибига кайси идоралар 
киритилади? 
4. Тулик ревизиялар қачон утказилади? 
5. Аудиторлик фаолияти тўғрисидаги қонун қачон кабул қилинган? 
6. Аудитор ким ва қандай вазифани бажаради? 
7. Молиявий назорат утказишдан мақсад нима? 
8. Аудитор ва аудиторлик фирмаларининг асосий мақсади нима? 
9. Молиявий назорат утказиш муддати ва усулларига кура неча гурухна 
бўлинади? 
10. Молиявий назорат утказувчи идоралар таркибига кайси муассасалар киради?
Маъруза№16: Молия бозори ва уни таснифлаш 
Р Е Ж А: 
1. Молия бозори ҳақида тушунча ва унинг туркумланиши. 
2. Жамғармалар, инвестициялар ва молия бозори. 
3. Молиявий активлар тўғрисида асосий тушунчалар. 
Таянч иборалар: молия бозори, капитал, тадбиркор, инвестиция, молия 
институти, молиявий активлар, қимматли қоғозлар, омонатлар, бирламчи бозор, 
иккиламчи бозор. 
1. Молия бозори ҳақида тушунча ва унинг туркумланиши. 
«Молия бозори» тушунчаси жуда кенг маънога эга бўлиб, у капитал эгаси 
ва қарз олувчилар ўртасидаги иқтисодий муносабатлар тизимини ўзида 
мужассамлантиради. Молия бозори ҳозирги замон иқтисодиётининг «асаб 
маркази» бўлиб ҳам хисобланади.Айни вақтда унинг ривожланиши даражасига 
қараб мамлакат иқтисодиётининг қанчалик даражада «соғлом» эканлигига бахо 
бериш мумкин. 
Бутун инсоният тарихи молиявий ресурслардан фойдаланишнинг икки 
асосий туридан фойдаланганлигидан далолат беради.Яъни нақд пулни сақлаш 
ёки қимматли қоғозларни сотиб олиш. 
Жамғармаларнинг кўзга кўринарли қисми жамиятдаги оилавий ячейкалар 
томонидан амалга оширилсада, кўп қисми кўп субъектлари томонидан кўп. 
Ҳозирги тараққиёт эса мана шу ресурсларнинг биринчисидан иккинчисига окиб 
келишини тартибга солиб турувчи механизмни ишлаб чиқди. Бу механизм 
молия бозорларидир. 
Ҳозирда молия бозорларининг асосида молия институтлари ёки 
воситалар туради. Бу бозорда сотувчи ва сотиб олувчилар мавжуд, демак бу 
ерад товарлар бор, улар сотилади ҳамда сотиб олинади, уз навбатида бу бозорда 
пул ҳамда бошка молиявий активлар иштирок қилади. 
Шуни ҳам айтиш зарурки, молия бозорлари бошка шундай каналлардан 
озукланадики, унга кура пул мабалглари жамғарма эгаларидан қарз 

---

- 87 - 
олувчиларга қараб келади.Иқтисодий адабиетларда бу каналлар икки асосий 
гурухга булинади.