I. Kirsh II. Asosiy qism

N = n ,n ./7 400x ± 100; mm
x - 0-2 m qalinlikdagi tuproq qatlami tarkibidagi tuzlar miqdori quruq tuproq og'irligiga nisbatan % hisobida.
n, - tuproqning mexanik tarkibini hisobga oluvchi koeffitsient. qumda - 0.5; qumoq tuproqlarda - 1: soz tuproqlarda - 2.
n, - sizot suvlar sathining chuqurligiga bogiiq bo'lgan koeffitsient. 2 m dan ortiqchuqurlikda- 1.5 .1.5-2 mchuqurligida -3
n, - sizot suvlarining minerallashtirish darajasiga bog'liq bo'lgan koeffitsient.
Hisobiy sug'orish me’yorini ko'p berish hisobiga sizot suvlarining sathi ko'tariladi. minerallashgan suvlar bilan sug'orish natijasida tuproq botqoqlanishiga va ikkilamchi sho'rlanishiga olib keladi.
Sho'rvuvish davomati ma'lum sharoit uchun mumkin bo'lgan davomatdan (60-90 sut) oshmasligi kerak. Aksincha sho'r yuvish bo'laklab yoki bir necha mavsumda amalga oshiriladi. Sho'r yuvishning quyidagi usullari qo'llaniladi:
1. Egat orqali yuvish. F.gatlar dalaning eng kam nishabligi bo‘yicha olinadi va baravariga suv quyiladi, egatlar muvaqqat zovur vazifasini o'taydi.
2. Jadal usulda sho’r yuvish. ko'p miqdorda suv berish va uni tez oqizib yuborish yo‘li bilan.
3. Yonaki sho'r yuvish. Mexanik tarkibi og'ir bo'lgan, kuchl darajada sho'rlangan va sizot suv sathi chuqur joylashgan tuproqlarning sho'rini yuvishda qo'llaniladi.
Sho V y u v ish n in g u m um iy m e ’yo rla ri:
a) yaxshi zovurlashtirilgan engil tuproqlarda 1500-1000 m3/ ga;
b) kam zovurlashtirilgan og'ir tuproqlarda 2000-5000 m3/ga:
v) o'rtacha sho'rlangan engil tuproqlarda 1500-6000 m-'/ga;
g) o'rtacha sho'rlangan og'ir tuproqlarda 2000-8000 m3/ga:
d) kuchli sho'rlangan va sho'rxok engil va o'rtacha tuproqlarda 6000-10000 m3/ga;
e) kuchli sho'rlangan va sho'rxok og'ir tuproqlarda 8000- 1200 m3/ga.
Zovurlar mavjud bo'lgan sharoitda kam sho'rlangan yerlar- 1 -3 marta, o'rtacha sho'rlangan yerlarl -4 marta. kuchli darajada sho'rlangan va sho'rxok yerlar3 marta yuviladi. Har galgi sho'r yuvishdan keyin engil tuproqli yerlarga 2-3 kun, o'rtacha tuproqli yerlarga 3-4 kun, og'ir tuproqli yerlarga 6-7 kun dam berilishi kerak.
Kuchli sho'rlangan tuproqlarda, paxta hosildorligi, sho'rlan­ magan tuproqlardagiga nisbatan 40-60 %, o'rtacha sho'rlangan tuproqlarda 20-30 %, kuchsiz sho'rlangan tuproqlarda esa 10-15 % kamayib ketadi.
Tuproqning sho'rlanishi hosilning sifatiga ham salbiy ta'sir etadi. Masalan. paxta tolasi qisqalashadi, tekisligi buziladi, pishiqligi kamayadi va hokazo.