I-мавзу. Бухгалтерия ҳисоби, унинг моҳияти ва аҳамияти

Хизмат сафари учун ходимларга берилган бўнаклар ҳисобини юритувчи ҳисобварағлар бўйича

корреспонденция:

Т/Р	ХЎЖАЛИК ОПЕРАЦИЯСИНИНГ МАЗМУНИ	ҲИСОБВАРАҚЛАР КОРРЕСПОНДЕНЦИЯСИ
		ДЕБЕТ	КРЕДИТ
1	КАССАДАН ҲИСОБДОР ШАХСЛАРГА БЎНАКЛАР БЕРИЛДИ	4220-4290	5010, 5020
2	КАССАГА ИШЛАТИЛМАГАН ҲИСОБ БЕРИЛАДИГАН СУММАЛАР ҚАЙТАРИЛДИ	5010, 5020	4220-4290
3	ҲИСОБДОР ШАХСЛАР КАПИТАЛ ҚЎЙИЛМАЛАР, УСКУНАЛАР, МАТЕРИАЛЛАР, ҲАЙВОНЛАР, ТОВАРЛАРНИ ХАРИД ҚИЛИШ, ЕТКАЗИБ БЕРИШ, ТАЙЁРЛАШ БИЛАН БОҒЛИҚ ХАРАЖАТЛАРНИ АМАЛГА ОШИРИШДИ	0710-0890 1010-1090 1110-1120 2910-2990	4220-4290
4	ҲИСОБДОР ШАХСЛАР АСОСИЙ, ЁРДАМЧИ ИШЛАБ ЧИҚАРИШ, ХИЗМАТ КЎРСАТУВЧИ ХЎЖАЛИКЛАР, ШУНИНГДЕК УМУМИЙ ИШЛАБ ЧИҚАРИШ ХАРАЖАТЛАРИНИ АМАЛГА ОШИРИШДИ	2010, 2310 2510, 2710	4220-4290
5	ҲИСОБДОР ШАХСЛАР ДАВР ХАРАЖАТЛАРИГА КИРУВЧИ ХАРАЖАТЛАРНИ АМАЛГА ОШИРИШДИ	9410-9440	4220-4290

Йўриқномага 1-ИЛОВА


ХИЗМАТ САФАРИ ГУВОҲНОМАСИ

Берилди

(лавозими, фамилияси, исми, отасининг исми)


(хизмат сафари гувоҳномаси берилган орган номи)
хизмат сафарига юборилган
хизмат сафари пункти
Хизмат сафари муддати " " кун
20 й. " " дан 20 й. " " гача Асос: 20 й. " " даги -сонли буйруқ
серия

рақамли паспорт тақдим этилган тақдирда ҳақиқий.

М.Ў.
Орқа томони

Белгиланган манзилга етиб бориш ва у ердан кайтиш белгилари:

Жўнади 20 й. " " Муҳр Имзо	Келди 20 й. " " Муҳр Имзо
Жўнади 20 й. " " Муҳр Имзо	Келди 20 й. " " Муҳр Имзо
Жўнади 20 й. " " Муҳр Имзо	Келди 20 й. " " Муҳр Имзо

Бу бир нечта пунктга борганда руйхат давом этади

VI-МАВЗУ. МЕҲНАТГА ҲАҚ ТЎЛАШ ҲИСОБИ

1. 
   Ходимларни ишга қабул қилишни ҳужжатлаштириш
   
2. 
   Меҳнатга ҳақ тўлаш, ходимларга ҳисобланадиган тўловлар ҳисоби
   
3. 
   Меҳнатга ҳақ тўлаш билан боғлиқ солиқ ва бошқа мажбурий тўловлар ҳисоби
   
   1. 
      Жисмоний шахсларданолинадиган даромад солиғи
      
   2. 
      Фуқароларнинг шахсий жамғариб бориладиган пенсия ҳисобварақларига мажбурий бадаллар
      
   3. 
      Ижтимоий солиқ
      

Бухгалтерия ҳисобини тартибга соладиган норматив-ҳуқуқий хужжатлар:

1. 
   ЎзР Меҳнат Кодекси.
   
2. 
   ЎзР Солиқ Кодекси.
   

3.21-сонли Бухгалтерия ҳисобининг миллий стандарти “Бухгалтерия ҳисоби ҳисобварақлар режаси” (ЎзР АВ томонидан 23.10.2002 йилда 1181-сон билан рўйхатдан ўтказилган).

1. Ходимларни ишга қабул қилишни ҳужжатлаштириш

Меҳнат Кодекси мулкчиликнинг барча шаклидаги корхоналарда ходимлар ва иш берувчиларнинг меҳнатга оид муносабатларини қонуний тартибга солувчи асосий ҳужжатдир.

Ходим ва иш берувчи меҳнат шартномасининг тарафлари бўлиб ҳисобланадилар.

Белгиланган ёшга етган (16 ёш) ҳамда иш берувчи билан меҳнат шартномаси тузган Ўзбекистон Республикаси фуқаролари, шунингдек чет эл фуқаролари ва фуқаролиги бўлмаган шахслар меҳнатга оид муносабатларнинг субъектлари бўлиши мумкин (МК 14 мод).
15 ёшга тўлган ўсмирларни ота-онасидан бирининг ёки ота-онасининг ўрнини босувчи шахслардан бирининг ёзма розилиги билан ишга қабул қилишга йўл қўйилади.

Қуйидагилар иш берувчилар бўлиши мумкин:

1. 
   корхоналар, шу жумладан, уларнинг алоҳида таркибий бўлинмалари ўз раҳбарлари тимсолида;
   
2. 
   мулкдорнинг ўзи айни бир вақтда раҳбар бўлган хусусий корхоналар;
   
3. 
   ўн саккиз ёшга тўлган айрим шахслар қонун ҳужжатларида назарда тутилган ҳолларда;
   
4. 
   Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланган тартибда ходимлар ёллайдиган якка тартибдаги тадбиркорлар.
   

Ходимнинг асосий меҳнат ҳуқуқлари:

• 
  ўз меҳнати учун қонун ҳужжатларида Меҳнатга ҳақ тўлаш ягона тариф сеткасининг биринчи разряди бўйича белгиланганидан оз бўлмаган миқдорда ҳақ олиш;
  
• 
  муддатлари чегараси белгиланган иш вақтини ўрнатиш, бир қатор касблар ва ишлар учун иш кунини қисқартириш, ҳар ҳафталик дам олиш кунлари, байрам кунлари, шунингдек ҳақ тўланадиган йиллик таътиллар бериш орқали таъминланадиган дам олиш;
  
• 
  хавфсизлик ва гигиена талабларига жавоб берадиган шароитларда меҳнат қилиш;
  
• 
  касбга тайёрлаш, қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш;
  
• 
  иш билан боғлиқ ҳолда соғлиғига ёки мол-мулкига етказилган зарарнинг ўрнини қоплаш;
  
• 
  касаба уюшмаларига ҳамда ходимлар ва меҳнат жамоаларининг манфаатларини ифода этувчи бошқа ташкилотларга бирлашиш;
  
• 
  қариганда, меҳнат қобилиятини йўқотганда, боқувчисидан маҳрум бўлганда ва қонунда назарда тутилган бошқа ҳолларда ижтимоий таъминот олиш;
  
• 
  ўзининг меҳнат ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, шу жумладан суд орқали ҳимоя қилиш ва малакали юридик ёрдам олиш;
  
• 
  жамоаларга доир меҳнат низоларида ўз манфаатларини қувватлаш ҳуқуқига эгадир.
  

Ходимлар учун меҳнат ҳуқуқларининг ва кафолатларининг энг паст даражаси меҳнатга оид қонунлар билан белгилаб қўйилади.Қонунлардагига нисбатан қўшимча меҳнат ҳуқуқлари ва кафолатлари бошқа норматив ҳужжатлар, шу жумладан шартнома йўсинидаги ҳужжатлар (жамоа келишувлари, жамоа шартномалари, бошқа локал ҳужжатлар), шунингдек ходим ва иш берувчи ўртасида тузилган меҳнат шартномалари билан белгиланиши мумкин. Меҳнат ҳақидаги келишувлар ва шартномаларнинг шартлари, бир тарафлама ўзгартирилиши мумкин эмас.