I. O’quv materiallar 1- mavzu transport vositalari detallarining ish qobilyatini qayta tiklash texnologiyalari fanining maqsadi va vazifalari reja

 
2. Detallarning ishlash imkoniyatini maxalliy toraytirish xisobiga cho’zish 
usuli bilan tiklash. 
 

---

23 
Detal o’zunligini kesimini ma`lum joyini toraytirish hisobiga o’zaytirish mahalliy 
toraytirish hisobiga cho’zish deyiladi.
Bu usul mustaxkamlik zapasi yetarlicha bo’lgan detallar uchun qo’llaniladi. 
Mustaxkamlik zapasi yetarlicha bo’lgan shatun, turtkich, klapan sterjeni va boshqa 
detallarning ishlash imkoniyati ana shu usulda tiklanadi. 
Maxalliy toraytirish xisobiga cho’zish usulida detalning deformatsiyalanadigan joyining 
o’zigina yuqori chastotali tok bilan qizdiriladi. 
3. Detallarning ishlash imkoniyatini kengaytirish usuli bilan tiklash 
Vtulkaning ichki diametrini kengaytirish xisobiga sirtki diametrini kattalashtirish 
kengaytirish deyiladi. Bu usul porshen barmoqlari, kardanli vallarning kristovinalari va yarim 
o’qlarining kojuxlari hamda trubalari, differentsial kosachalari va rul kolonkalari 
trubalarining ishlash imkoniyatini tiklashda qo’llaniladi. 
Kengaytirishda detalning balandligi deyarli o’zgartirilmagan xolda tashqi o’lchamlari 
qatttalashtiriladi. 
Kengaytirish usulida detallar ko’pincha qizdirilmaydi. Agar toblangan yoki yuza qatlami 
puxtalangan detallarning kengaytirish kerak bo’lsa, bunday detallar avval bo’shatiladi yoki 
yumshatiladi, sovigandan keyingina kengaytiriladi. Detalning qizdirib kengaytirish kam 
foydalaniladi. 
Porshen barmoqlarini sovuqlayin kengaytirishda, dastlab, ular ichki diametrini 
o’lchamlari jihatidan gruppalarga ajratiladi. Har qaysi gruppaga ichki diametrining 
o’lchamlari ko’pi bilan 0,3 mm farq qiladigan barmoklar kiritiladi. Shundan keyin saralangan 
barmoqlar 600-650° S temperaturagacha qizdirilib bo’shatiladi. So’ngra ular shtampga 
qo’yilib, sferik moslamalar yordamida press ostida kengaytiriladi.