I. T. Pаlvаnоv kоnstitutsiyaviy huquq

KОNSTITUTSIYAVIY HUQUQ
402
403
vaziyatning barqarorligini ta’minlashda prokuratura organlari 
faoliyati samaradorligini oshirish va rolini kuchaytirish 
maqsadida va demokratik islohotlarni chuqurlashtirish 
bo‘yicha jamiyat ehtiyojlarini hisobga olgan holda milliy 
qonunchilikka prokuratura organlari faoliyatini belgilovchi 
huquqiy asoslarini takomillashtirish, uning vakolatlarini 
kuchaytirishga yo‘naltirilgan bir qator o‘zgartirishlar kiritildi.
Shuningdеk, Bosh prokuratura huzurida Iqtisоdiy 
jinоyatlаrgа qаrshi kurаshish dеpаrtаmеnti vа Mаjburiy ijrо 
byurоsi, shuningdеk ulаrning jоylаrdаgi bo‘linmаlаri fаоliyat 
ko‘rsatib kelmoqda.
Prokuraturaning huquqni himoya qilishga oid profilaktik 
funksiyasi, uning muhim ijtimoiy vazifalarni, davlatning 
strategik manfaatlari himoyasi bilan bog‘liq bir qator 
yo‘nalishlardagi faoliyati jiddiy kuchaytirildi.
O‘zbekiston 
Respublikasi 
Prezidentining 
2017-
yil 
14-martdagi 
“Huquqbuzarliklar 
profilaktikasi 
va jinoyatchilikka qarshi kurashish tizimini yanada 
takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 2833-sonli 
Qarori asosida - Huquqbuzarliklar profilaktikasi va 
jinoyatchilikka qarshi kurashish bo‘yicha respublika 
idoralararo komissiyasi; Voyaga etmaganlar ishlari bo‘yicha 
respublika idoralararo komissiyasi; Odam savdosiga qarshi 
kurashish bo‘yicha respublika idoralararo komissiyasi; 
Korruptsiyaga qarshi kurashish bo‘yicha respublika 
idoralararo komissiyasi faoliyatlarini muvofiqlashtirish 
O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasiga yuklandi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Ijtimoiy-iqtisodiy 
- islohotlami amalga oshirish, mamlakatni modernizattsiya 
qilish, inson huquq va erkiniliklarining ishonchi himoyasini 
ta’minlashda prokuratura organlarining rolini kuchaytirish 
to‘g‘risida”gi 2017-yil 18-apreldagi 5019-sonli Farmoni 
asosida O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasi va uning 
mаnfааtlаrigа zаrаr yеtkаzishi mumkin bo‘lgаn g‘аyriqоnuniy 
хаtti-hаrаkаtlаr tаyyorlаnаyotgаnligi хususidа ishоnchli 
mа’lumоtlаr mаvjud bo‘lgаndа huquqbuzаrlikning оldini 
оlish mаqsаdidа mаnsаbdоr shахslаr vа fuqаrоlаrni 
qоnunning buzilishigа yo‘l qo‘ymаslik hаqidа yozmа rаvishdа 
оgоhlаntirаdi hаmdа huquqbuzаrlik sоdir etgаnlik uchun 
jаvоbgаrlikni tushuntirаdi. Оgоhlаntiruv to‘g‘risidа prоkurоr 
yuqоri turuvchi оrgаndа (mаnsаbdоr shахsgа), shuningdеk, 
оgоhlаntiruv e’lоn qilingаn shахsning ish, o‘qish jоyi bo‘yichа 
ish bеruvchigа (mа’muriyatgа) yoki yashаsh jоyidаgi 
fuqаrоlаrning o‘zini o‘zi bоshqаrish оrgаnigа mа’lum qilishgа 
hаqli.
Prokuror nazoratni amalga oshirish jarayonida prokuror 
faoliyati bilan bog‘liq asosiy me’yoriy-huquqiy hujjatlarni 
qonun buzilishining mohiyatiga qarab qo‘llaydi. Bu hujjatlar 
prokuror nazorati hujjatlari deb nomlanadi. “Prokuratura 
to‘g‘risida”gi qonunda quyidagi prokuror nazorati hujjatlari 
belgilangan: protest (38-modda), qaror (39-modda), 
taqdimnoma (40-modda), ariza (41 -modda) va ogohlantiruv 
(42-modda)
68
.
O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokurori va unga 
bo‘ysunuvchi prokurorlar qonunlar ijrosi ustidan nazoratni 
amalga oshirish orqali, jinoyatchilikka qarshi kurashish 
samaradoriigini ta’minlash maqsadida prokuratura organlari 
tezkor-qidiruv faoliyatini, surishtiruv va dastlabki tergovni 
amalga oshiradigan tegishli organlarning faoliyatini 
muvofiqlashtiradilar, jinoyatlarning oldini olish, fuqarolarning 
huquq va erkinliklarini buzish holatlarini aniqlash va bartaraf 
etish choralarini amalga oshiradilar.
Mamlakatda 
qonun 
ustuvorligi, 
ijtimoiy-iqtisodiy 
68 Ўзбекистон Республикасининг “Прoкурaтурa тўғрисидa”ги Қoнуни // 
http: www lex.uz.

---