Идентификация ва аутентификация” фани бўйича

Administratorlaw (Accounting) - paydalanıwshınıń tarmaqtaǵı háreketin, sonday-aq, onıń resurslardan paydalanıwǵa urınıwın atap kórsetiw. Bul esabat informaciyası qawipsizlik kózqarasınan tarmaqtaǵı qawipsizlik xodisalarini jarıyalaw, analizlew hám olarǵa uyqas reakciya kórsetiw ushın júdá áhmiyetli bolıp tabıladı.
Maǵlıwmatlardı uzatıw kanalların qorǵawda sub'ektlerdiń óz-ara autentifikatsiyasi. yaǵnıy baylanıs kanalları arqalı baylanısatuǵın sub'ektler xakikiyligining óz-ara tastıyıǵı atqarılıwı shárt. Xakikiylikning tastıyıǵı ádetde, seans basında, abonentlerdiń bir-birine jalǵanıw processinde ámelge asıriladı. «Jalǵaw» termini arqalı tarmaqtıń eki sub'ekti 5 tasida mantikiy baylanısıw túsiniledi. Bul emlewdiń maksadi konuniy sub'ekt menen ámelge asırılǵanlıǵına hám barlıq informaciya mólsherlengen adreske barıwlıǵına isenimdi támiyinlew bolıp tabıladı. Óziniń xakikiyligining tasdiklash ushın sub'ekt sistemaǵa túrli tiykarlardı kórsetiwi múmkin. Sub'ekt kórsetetuǵın tiykarlarǵa baylanıslı túrde autentifikatsiya processleri kuyidagi kategoriyalarga bóliniwi múmkin:
Geypara zatii biliw tiykarında. Mısal retinde parol, jeke identifikaciya kodı PIN (PersonalIdentificationNumber) xamda «so'rov juwap» xilidagi protokollarda kórsetiw etiletuǵın jasırın hám ashıq giltlerdi kórsetiw múmkin;
Geypara zatqa egaligi tiykarında. Ádetde, bular magnit kartalar, smarg- kartalar, sertifikatlar hám touchmemory kurilmalari;
Qanday da qol qatılmas xarakteristikalar tiykarında. Bul kategoriya óz quramına paydalanıwshınıń biometrik xarakteristikalarına (dawıslar. kóziniń rangdor perdesi hám tur perdesi, barmaq ızları, alaqan geometriyasi hám x.) tiykarlanǵan usıllardı aladı. Bul kategoriyada kriptografik usıllar hám qurallar isletilmaydi. Beometrik xarakteristikalar bınadan yamasa qanday da texnikadan paydalanıwdı qadaǵalawlawda isletiledi.
Parol - paydalanıwshı xamda onıń informaciya almasinuvidagi sherigi biletuǵın zat. Óz-ara autentifikatsiya ushın paydalanıwshı jáne onıń sherigi ortasında parol almasınıwı múmkin. Plastik karta hám smart-karta iyesin autentifikatsiyasida jeke identifikaciya nomeri PIN yennalgan usıl esaplanadi. PIN - koddıń jasırın ma`nisi tek karta iyesine málim bolıwı shárt.