Ihyou ulumid-din

«Shoirlarga yo‘ldan ozganlar ergashur. (Ularning so‘z vodiylaridan) har
vodiyda daydishlarini va o‘zlari qilmaydigan narsalarni aytishlarini
ko‘rmadingizmi?!» (Shuaro, 224226-oyatlar) deydi. Yana Alloh taolo:
Ihyou ulumid-din (Din ilmlarini jonlantirish) – Ilm kitobi. Abu Homid al-G’azzoliy
www.ziyouz.com kutubxonasi 59
«(Muhammadga) she’r o‘rgatmadik va (shoirlik) uning uchun durust emasdir»
(Yosin surasi, 69-oyat), deb aytgan.
94. Imom Muslim rivoyati.
Voizlar odat qilib olgan ko‘pgina she’rlar ishq haqida, ma’shuqning jamoli, visol ruhi va
firoq olamini tavsiflash haqidadir. Majlisga qo‘pol, avom xalq to‘planadi. Ularning botini
shahvatlar bilan to‘lgan, qalblari chiroyli suvratga moyil emas. Shu bois she’r ularning
qalblaridagi narsalarni harakatga keltirib, shahvat olovini yoqadi. Natijada qichqirib,
raqsga tushib ketishadi. Bularning aksari yoki hammasi fasodga olib boradi. Shuning
uchun she’rning nasihatga yaraydigani va hikmatlisini tanlab, so‘zni quvvatlash va
e’tiborni jalb qilishda qo‘llash lozim. Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam): «She’rda
hikmat bor», deganlar.95 Agar majlisda qalblari Alloh sevgisiga to‘la kishilar bo‘lsa,
boshqa insonlar bo‘lmasa, zohiriy ma’nolari maxluqlarga dalolat qiluvchi she’rlarni
aytishning zarari yo‘qdir. Chunki tinglovchi har bir eshitganini qalbiga joylaydi. Bu haqda
hali «Simo’ – tinglash bobi»da keladi.
Junayd Bog‘dodiy o‘n nafarcha odamga gapirar edilar. Agar ular ko‘payib ketsa, suhbatni
to‘xtatardilar. Hech qachon u kishining majlislarida tinglovchilar soni yigirmataga
yetmagan.
Ibn Solimning eshiklari oldida bir guruh odamlar to‘planishdi. U kishiga: «Ashobingiz
keldi. Ular bilan suhbatlashing», deyishdi. Ibn Solim: «Yo‘q, ular mening ashobim emas,
ular faqat majlis sohiblari bo‘lishlari mumkin. Mening ashobim xos kishilardir», deya
javob berdilar.
95. Imom Buxoriy rivoyati.