Ii bob. Replikatsiya va transkriptsiya molekulyar asoslari

GENETIK AXBOROTNING KO‘CHIRILISH TURLARI
REJA:
KIRISH
I BOB. GENETIK AXBOROT VA UNING KO‘CHIRILISH TURLARI
1.1. Genetik axborot va uning xususiyatlari
1.2. Genetik axborotning ko’chirilish turlari.
II BOB. REPLIKATSIYA VA TRANSKRIPTSIYA MOLEKULYAR ASOSLARI.
2.1. Replikatsiyaning molekulyar asoslari.
2.2. Transkriptsiyaning molekulyar asoslari.
2.3. Oqsillar biosintezi - translyatsiya. Insulin gormoninig ta’sir mexanizmi.
XULOSA
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR


KIRISH
Nima sababdan har bir tirik mavjudot urchish jarayonida o ‘ziga o‘xshash formalami hosil etadi degan masala qadimdan kishilami qiziqtirgan bo‘lsada, ming yillar davomida u jumboq bo4ib qoldi. Faqat keyingi asrda bu masalaga tabiyotshunos olimlar birmuncha oydinlik kiritdilar, natijada biologiyaning yangi shoxobchasi boim ish genetika fan sifatida shakllandi. Bu esa barcha tirik organizmlarga xos irsiyat va o ‘zgaruvchanlik haqidagi bilimlami kengayishiga olib keldi. XX asrning ikkinchi yarmida o‘z tadqiqotlariga fizika, kimyo, matematika fan metodlarini joriy etish tufayli genetika biologiyaning tez sur’atlar bilan rivojlanayotgan sertarmoq sohasiga aylanadi. U o ‘simlik va hayvonlami belgi xossalarinigina emas, balki odamlardagi belgi xossalaming ham irsiylanishini o‘igandi. Odamlarda 5000 ga yaqin kasallik ota-onadan kelgusi nasllai^a berilishi qonuniyatlari kashf etildi. Farzandlarimizni sogiom tug‘ilishi ko‘p jihatdan keng aholi, ayniqsa yoshlar orasida genetik bilimlarni tarqatish, genetik savodxonlikni oshirishi bilan uzviy aloqador
O’zbekiston Respublikasi Hukumati fanlar - biokimyo, shuningdek biotexnologiya, mikrobiologiya, virusologiya sohalarining rivojlanishiga katta ahamiyat bermoqda. Jumladan, O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyevning 2017-yil fevral oyida akademiklar bilan bo’lib o’tgan uchrashuvida bu sohalami rivojlantirish kerakligi alohida ta’kidlab o’tildi. Biologik kimyo, ya’ni biokimyo biologiya fanining eng muhim sohalaridan biri bo’lib, u tirik organizmlar qanday kimyoviy moddalardan tashkil topganligini va ular hayotiy jarayonlarda qanday o’zgarishini tekshiradi. Biokimyo biologiya bilan kimyoni bir-biriga bog’lovchi oraliq fan hisoblanadi. Ma’lumki, biologiya hayotni paydo bo’lishi va rivojlanish qonuniyatlarini, hayotiy hodisalarai o’rganadi. Hayotiy hodisalar esa faqat kimyo va fizika qonunlari asosida tushuntiriladi. Biokimyo fani tirik organizmlarda kechadigan kimyoviy jarayonlarni ana shu qonunlar yordamida o’rganadi. Demak, biokimyo — hayot kimyosi barcha yirikmayda tirik organizmlar kimyosi demakdir. Biokimyo, moddalar almashinuvi jarayoni qommiyatlarini o’rganish, tirik organizmlar hayot faoliyatining mohiyatini tushuntirish uchun bir qator fanlaming, ya’ni organik, fizik va kolloid kimyo, fiziologiya, biofizika, radiobiologiya, molekulyar biologiya hamda boshqa fanlaming yutuqlaridan foydalanadi. Bu esa o’z navbatida umumbiologik muammolarni majmua ravishda hal qilishga imkon beradi. Biokimyo faqat tirik organizmlarga xos bo’lgan umumbiologik qonuniyatlami, moddalar almashinuvi jarayonlarmi o’rganib qolmay, balki amaliy biologiyaning ko’pgina tarmoqilari rivojlanishiga ham katta ta’sir ko’rsatadi. Hozirgi vaqtda biologiyaning turli sohalari orasida biokimyo alohida o’rin tutadi.