Ii-mavzu. Sanoat korxonalarini rivojlantirish strategiyasini shakllantirish

2.3.2-rasm. Ishlab chiqarishni tashkil etishni rivojlantirish uchun harakatlantiruvchi kuchlar.


Ishlab chiqarishni tashkil etishni rivojlantirishning zamonaviy strategiyasi
Zamonaviy sharoitda tashkiliy о‘zgarishlarning yо‘nalishi va intensivligini belgilaydigan harakatlantiruvchi kuchlar (2.3.2-rasm): bozor rivojlanishi; texnik taraqqiyot; ish sharoitlariga qо‘yiladigan talablarning о‘zgarishi.
Bozorni rivojlantirish uning iste’mol tovarlari bilan tez tо‘ldirilishi va yuqori texnologiyali mahsulotlarning hayot aylanishining keskin qisqarishi bilan namoyon bо‘ladi. Bu ishlab chiqaruvchiga yangi talablarning paydo bо‘lishiga olib keladi: ishlab chiqarilayotgan mahsulot turlarini kengaytirish, innovatsion tsiklni qisqartirish, etkazib berishga yuqori tayyorlik, ishlab chiqarishning moslashuvchanligini oshirish va uni tashkil qilish va boshqarishni tegishli ravishda qayta qurish. Kо‘rsatib о‘tilgan talablar ishlab chiqarishni moslashuvchanligini oshirish va uni tashkil etish va boshqarishni tegishli ravishda qayta tashkil etishni taqozo etadi. Tashkiliy о‘zgarishlar tо‘rt yо‘nalishda amalga oshiriladi: diversifikatsiya qilish, moslashuvchan ishlab chiqarish tizimlari va material oqimlarini boshqarish tizimlarini yaratish, ishlab chiqarish faoliyatini sinxronlashtirish. Shunday qilib, bozor rivojlanishi bilan, iqtisodiy faoliyat samaradorligini oshirishda asosiy e’tibor ommaviy ishlab chiqarish orqali erishilgan tannarxni tejashdan sinergistik effektga, kichik partiyalarda keng assortimentdagi tovarlarni ishlab chiqarishga о‘tmoqda.
Ishlab chiqarishni tashkil etishdagi texnologik taraqqiyot, birinchi navbatda, mehnat jarayonlarini texnik jihozlashning yangi darajasi: ishlab chiqarishni kompyuterlashtirish va axborotlashtirish, ishlab chiqarish jarayonini boshqarish va tartibga solishning avtomatik vositalaridan foydalanish, jarayonlarning tez о‘zgarishi (Toyota zavodlarida, masalan, "bir tegish"). Dasturlashtiriladigan mashina va uskunalardan foydalanish ishlab chiqarish tizimining yangi ishlab chiqarish buyurtmalariga tezda moslashish qobiliyatini oshiradi. Kichik ishlab chiqarishni tashkil etish iqtisodiy jihatdan oqlanadi.
Yangi texnik vositalar va texnologiyalarni qо‘llash bilan ishlab chiqarish tizimining moslashuvchanligi sezilarli darajada oshadi va kompyuterlashtirilgan ishlab chiqarishga о‘tish uchun zarur sharoitlar yaratilmoqda.