Ииновацион педагогика тушунчаси

Ригидлаш – инглизча ―қаттиқ‖ деган маънони англатади. Бу 
ўзининг имкониятларида олди ва орқа амортизатори йўқ 
велосипед олд амартизатор анча енгил мустаҳкам қаттиқ вилка 
билан алмаштирилади. Бу эса велосипедни енгил бўлишига олиб 
келади ва уни мустаҳкамловчи қаттиқлик ҳисобига велосипед 
тезлиги ошади. Шунга қарамасдан велосипед фақат текис асфалт 
йўлдан юрлади. Ўйдин-чуқур ерларда ўтиши қийинлашади. 
Турли хил психологик ҳимояларни кўриб чиқиш шуни 
кўрсатадики, бири одамни тинчлантиради, қадриятлар тизимини 
ўзгартиради ва бу эса тизимга янгиланишни киритади, бошқалари эса 
янгиланишнинг инкор этишига ѐрдам беради ва ўз ички ―мен‖ини 
сақлаб қолади. Лекин, педагогик янгиланишларни ўзлаштиришни 
ижтимоий ҳимоясини яратувчи ижтимоий жамоага, педагогик жамиятга 
боғлиқ. Ижтимоий ҳимоя – бу жамиятда бор бўлган халқ усуллари, 
улар 
қарама-қаршилигида 
ва 
тушунмовчилигида 
туғилади. 
Антипедагогик тўсиқ – жамиятшунослик, психологик адабиѐтларда 
анъанавий ишлатиладиган тушунча. Психологик, ички шахсий тўсиқ 
ўқитувчининг индивидуал хусусиятларидан ва ўзи кирадиган 
жамоанинг ижтимоий-психологик белгиларидан келиб чиқади. 
Ташқи томондан бу тўсиқ айрим инновацияларга мос бўлган 
жамиятда вужудини тотал стереотипларни акс эттирган ҳимоялаш 
фикрларида «ҳа лекин...», кўриниши бўйича яралган бир неча 
педагогик стереотипларни ажратиш мумкин. Уларнинг кўпчилиги 
педагогик янгиланиш ҳолатларида ишлатилади. Қуйида бир нечтасини 
санаб чиқамиз:
1. Амалиѐтда бир ҳолат бор. Таклиф қилинадиган янгиланиш 
билан ўхшаш белгилари бор мисол келтирилади. Бу ҳолатда оппонент 
фарқларнинг мазмунини ва ўхшашликни инобатга олиши лозим. Икки 
тараф баҳс санъатига қараб, ишни тамомлашга имконият бор, бунинг 
учун фарқлаш, далилларга ўхшашини бошқа далилларга қарши қўйса 
бўлади.
2. «Бу нарса бизда чиқмайди». Бунинг учун мавжуд 
янгиланишни киритиш мумкин эмаслигини кўрсатувчи объектив
шароитларни, ҳусусиятларни санаб чиқилади, уларнинг ҳаммаси 
ҳам оппонент учун таниш бўлмайди: агар у «ўзиники» бўлса, ташқи 
тартибни тушунтириш ортиқча, агар ичида бўлса, ўша жойдаги асосга 
эътибор берилади («бизда моддий асос») йўқ.