Ы=итувчиларнинг умумий ва касбий маданияти


-маъруза. Ахборот технологияларининг таълимдаги ырни


Download 0.51 Mb.
bet24/44
Sana21.03.2023
Hajmi0.51 Mb.
#1285377
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   44
Bog'liq
Pedagogik mahorat

10-маъруза. Ахборот технологияларининг таълимдаги ырни.

Щозирги замон ёшларини фан асослари билан =уроллантиришда, ы=итишнинг ил\ор педагогикавий технологиялари юту=лари асосида «Кадрлар тайёрлаш миллий дастури» ва «Таълим ты\рисидаги =онун» талабларини бажариш ма=садида уларнинг а=лий тафаккурларини ю=ори даражада ривожлантиришга эришиш умумий таълим мактаблари олдидаги энг мущим вазифалардан биридир.


Бу ма=садни амалга ошириш учун кадрлар тайёрлаш миллий дастурида «Ы=ув-тарбиявий жараёнини ил\ор педагогик технологиялар билан таъминлаш» унинг иккинчи ва учинчи бос=ичларида бажариладиган асосий вазифалардан бири сифатида белгиланади. Бунга сабаб:
1.Ащоли таълимини жадаллаштириш ва самарадорлигини оширишнинг бирдан-бир йыли энг ил\ор педагог тадбирлардан фойдаланиш.
2.Фан ва техника тара==иётининг ыта ривожланганлиги натижасида ахборотларнинг кескин кыпайиб бораётганлигини ва уларни ёшлар онгига тыла-тыкис синдириш ва ёшларни щаёт талабларига жавоб берадиган щолда тайёрлаш учун ва=тнинг камлиги ва бош=алар.
Бу ма=садга эришиш учун тара==ий этган мамлакатларда муваффа=ият билан =ылланиб келаётган педагогик технологияларни щамда хал=имизнинг бой миллий таълим манбаларидан фойдаланиб Ызбекистоннинг миллий педагогик технологиясини яратиш зарур.
Бу муаммони ечишдаги тезкор усуллардан энг =улайи ва щар томонлама зарурий маълумотларни =ис=а ва=тда тыплаш, та==ослаш, синтез =илиш ва уларнинг энг мущимларини ажратиб олишга имкон берувчилари электрон кутубхоналар, телеконференциялар ва интернетдан фойдаланиш щисобланади.
Интернет щозирги кунда ахборот технологиялари тизимининг ажралмас =исми былиб, ундаги асосий бы\ин бу ызаро бир-бири билан бо\ланган компьютерлардир. Компьютерлар ало=а воситаларидан фар=ли ыларо=, фойдаланувчига маълумотни кыриш, ы=иш ва эшитиш асосида маълумотдан унумли фойдаланишга имкон яратади. Бундан таш=ари унда маълумотни узатиш, =абул =илиш тезлиги ыта ю=оридир.
Маълумки, интернетга уланиш модем ор=али амалга оширилади. Модем, ыз навбатида, абонентга интернет хизматини кырсатувчи правайдер ор=али мавжуд телефон тармо\ига уланади,бу эса интернетнинг щар бир хонадонга я=ин орада кириб келишини таъминлайди. Бу ща=да ватандошимиз Зокиржон Фур=атнинг 1896 йилда Санкт-Петербургда былганида Попов томонидан кырсатилган ихтиронинг таассуроти натижасида ёзган етти мисрали шеърини эслаш жоиз, «Бу ихтиро шундай оламшумул ащамиятга эгаки,я=ин келажакда шу ердан туриб, фар\оналик сущбатдошим билан щам кыриб, щам гаплашишга муяссар быламан».
Шу билан бирга, ишлаб чи=аришдаги кыплаб ёш мутахассисларнинг малакаланини, иложи борича, тез ва соз оширишга имкон берувчи педагогикавий усуллардан бири масофадан ы=итишни йылга =ыйиш щам бу кундаги долзарб муаммолардан щисобланади, чунки кыплаб мамлакатларда ы=итишнинг турли хил усулларидан ва барча щозирги замон телекоммуникациявий технологиялардан фойдаланиб масофадан ы=итиш амалга оширилади. Бу эса жуда кыплаб талабалар ва талабгорларни бир ва=тда энг сынгги ва долзарб муаммолар билан =уроллантиришга имкон беради. Бу уларни таълимнинг мущим =исмларидан былган муста=ил ишлашга ыргатишни таъминлашга олиб борувчи усулдан иборат.
Кыплаб мамлакатларда масофадан ы=итишда дарсни ташкил =илишнинг турли усулларидан ва талабалар контенгентининг ани= ма=сад ва талабларидан келиб чи==ан щолда замонавий телекоммуникацион технологиялардан фойдаланилади.Масофадан ы=итишнинг биринчи навбатдагиси сиртдан ы=увчи талабалар ва малакасини ошириш зарур былган техник ходимлар учун амалга оширилиши бугунги кундаги энг долзарб муаммодан иборат.
Масофадан ы=итишни амалга оширишда биринчи асосий ва зарурий муаммолардан бири узатиладиган дарснинг щар томонлама тарихий,илмий,амалий муаммоли ва нищоят, етарлича кыргазмали щамда у ёки бу щодиса,=онун ёки технологик жараёнга бо\ли= былган ва унинг мазмунини тылдирувчи ани= ва тушунарли иловалар, кыргазмалар билан тылдирилган былиши шарт.
Иккинчидан, узатиладиган маълумотнинг илмий ащамиятли =исмларини етарли даражада соддадан мураккабга =араб тушунтириш методикасидан тизимли фойдаланилган щолда амалга оширилиши зарур.
Учинчидан, узатиладиган курснинг дастурий таъминоти шу курснинг илмий ва амалий ащамиятлиларлни ва ишлатилиш сощаларини щар томонлама яхши биладиган кып йиллик педагогик тажрибага эга булган мутахассис томонидан ишлаб чи=илган былиши керак.
Тыртинчидан,узатиладиган курснинг сценарийси шу курс ёки унга я=ин курслар быйича катта педагогик мащоратга эга былган муаллим-доцент ёки профессор томонидан ёзилиши шарт. Бунга сабаб катта педагогик мащорат эгаси ызининг узо= йиллик тажрибаси асосида талабага кыринмайдиган ва савол- жавобларни эшита олмаган талабага тушунарли быладиган ва унинг билим даражасига мос щамда талаба учун зарур былган маълумотларни соддаро= щолда келиштириш ма=садга мувофи=. Бундан таш=ари, бу маърузанинг ащамиятини очиб берувчи ва талабанинг эсига яхши са=ланиб =олувчи мисоллар билан бойитилган былиши зарур. Бир сыз билан айтганда, сценарийниинг энг ил\ор технология асосида катта педагогик мащорат эгаси томонидан тайёрланиши ма=садга мувофи=дир.
Бундан таш=ари, замонавий маърузалар матнларини тайёрлашда албатта «Икки дарё орали\и » да яшаб ытган буюк алломаларнинг ыгитларидан фойдаланиш асосида кутилган ма=садга эришиш мумкин. Хусусан таълим тарбия ма=садининг асосини ташкил =илган Абу Носр Форобийнинг таълим ты\рисидаги асарларини эслаб ытиш жоиздир. Форобий ыз замонасидаги барча сощадаги илмларни мукаммал билганлиги, юнон фалсафасини таърифлаб дунёга кенг танилганлиги туфайли (160 дан орти= асар яратган) Шар= мамлакатларида «Иккинчи муаллим», Шар= Арастуси номига муяссар былди. Форобийнинг «масалалар манбаи», «катталарнинг а=ли ща=ида сыз», «ёшларнинг а=ли ща=ида сыз», «илмларнинг келиб чи=иши ва таснифи», «фазилатли хул=лар» ва щоказо. Форобийнинг яратган асарлари, рисолалари бугунги авлод учун бир буюк мактабдир. У таълим-тарбияга биринчи марта таъриф берган олим саналиб, таълим-тарбиянинг асосий вазифаси-жамият талабларига жавоб бераоладиган, шу жамият учун хизмат =иладиган етук инсонни тарбиялашдан иборат, деб билади.
Кыпчилик мутафаккирлар =атори Ал-Хоразмий щам билим беришнинг кыргазмали тажриба усуллари, савол жавоб, малака ва кыникмаларни шакллантирш, билимларни синаш усулларидан фойдаланган.
Масалан, Хоразмийнинг арифметикага оид рисоласи унинг тафаккурини ривожлантириш учун билимларни изчил баён этишга эътибор берганлигини кырсатади.
Хоразмий синов-кузатиш ва синов усулларига асос солди, замонавий жисмларнинг щаракатини акс эттирувчи жадвал асосида математик масалаларни алгоритм усулида ечишни ишлаб чи=иб, билиш назариясига улкан щисса =ышди.

Download 0.51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   44




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling