Ijarachining operativ ijara bo‘yicha mulkni ijaraga olish huquqini investitsion mulk sifatida tasniflashga yo‘l qo‘yiladi. Bunday holatda, bunday mulkka bo‘lgan huquq moliyaviy ijaradagi kabi hisobga olinishi va tan olingan aktiv (ijara ob’ekti) haqqoniy qiymat bo‘yicha hisobga olish modeliga asosan baholanishi kerak. Ijarachi bunday ijarani moliyaviy ijara sifatida hisobga olishni, agar keyinchalik sodir bo‘ladigan hodisalar ijara ob’ektining xususiyatini u investitsion mulk sifatida boshqa tasniflanmaydigan qilib o‘zgartirsa ham, davom qilishi kerak. Bu quyidagi hollarda yuzaga keladi. Masalan, agar ijarachi: - Ijarachining operativ ijara bo‘yicha mulkni ijaraga olish huquqini investitsion mulk sifatida tasniflashga yo‘l qo‘yiladi. Bunday holatda, bunday mulkka bo‘lgan huquq moliyaviy ijaradagi kabi hisobga olinishi va tan olingan aktiv (ijara ob’ekti) haqqoniy qiymat bo‘yicha hisobga olish modeliga asosan baholanishi kerak. Ijarachi bunday ijarani moliyaviy ijara sifatida hisobga olishni, agar keyinchalik sodir bo‘ladigan hodisalar ijara ob’ektining xususiyatini u investitsion mulk sifatida boshqa tasniflanmaydigan qilib o‘zgartirsa ham, davom qilishi kerak. Bu quyidagi hollarda yuzaga keladi. Masalan, agar ijarachi:
- (a) ijara bo‘yicha mulkni egallab turib, keyinchalik bu mulkdan egasi tomonidan egallangan mulk sifatida foydalanishga o‘tkazsa va mulkning foydalanishda bunday o‘zgarish yuzaga kelgan paytdagi haqqoniy qiymatiga teng bo‘lgan qiymat bo‘yicha baholasa; yoki
- (b) mulkni, uni ijaraga olish huquqi bilan bog‘liq bo‘lgan deyarli barcha risklar va mukofotlarlarni bog‘liq bo‘lmagan uchinchi shaxsga o‘tkazadigan, ikkilamchi ijaraga bersa. Bunday ikkilamchi ijara ijarachi tomonidan uchinchi shaxs bilan moliyaviy ijara kelishuvi sifatida hisobga olinadi, u uchinchi shaxs tomonidan operativ ijara sifatida hisobga olinishi mumkin bo‘lsada.
|
