Ижтимоий ва иқтисодий фанлар” кафедраси


Download 0.92 Mb.
bet28/28
Sana25.02.2023
Hajmi0.92 Mb.
#1230609
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   28
Bog'liq
MIKROIQTISODIYOT VA MAKROIQTISODIYOT FAN DASTURU

Валюта курси режими
Остида белгиланган валюта курси тизимида, Марказий банк ушбу оқимларни мамлакатга ҳар қандай аниқ пул оқимини сотиб олиш ёки чет эл валютаси маблағлари билан таъминлаш орқали мослаштиради. валюта бозори маблағларнинг ҳар қандай халқаро чиқишига мос келиш, шу билан маблағлар оқимининг таъсирланишига йўл қўймаслик валюта курси мамлакат валютаси ва бошқа валюталар ўртасида. Кейин Марказий банкнинг валюта захираларининг йилига соф ўзгаришини баъзан тўлов балансининг профитсити ёки дефитсити деб аташади. Белгиланган валюта курслари тизимига алтернативалар қуйидагиларни ўз ичига олади бошқариладиган сузувчи бу эрда валюта курсларининг баъзи бир ўзгаришларига йўл қўйилади, ёки иккинчисида фақат соф ўзгарувчан валюта курси (шунингдек, соф деб ҳам аталади эгилувчан валюта курси). Соф банка билан Марказий банк уни ҳимоя қилиш ёки қадрсизлантириш учун умуман аралашмайди валюта, ставкани белгилашга имкон берувчи бозор, Марказий банкнинг валюта захиралари ўзгарманг ва тўлов баланси ҳар доим нолга тенг.
Очиқ очиқ иқтисодиёт шароитида макроиқтисодий сиёсат.
Очиқ иқтисодиёт  - жаҳон миқёсида товарлар, хизматлар, капиталлар ва ишчи кучи ҳаракатида, миллий иқтисодиётлар ўртасида ўзаро тўсқинликлар бўлмайдиган иқтисодиёт. Очиқ иқтисодиёт унга тескари бўлган ёпиқ иқтисодиётдан айрим белгиларига кўра фарқланади: Очиқ иқтисодиётда жами таклифнинг қўшимча элементи — экспорт билан импорт ўртасидаги фарқни белгилайдиган соф экспорт мавжуд бўлади; очиқ шароитларида товарлар, хизматлар, пуллар ва молиявий активлар меҳнат ресурслари билан биргаликда валюта бозорини юзага келтиради; бу бозордаги пул қиймати — валюта курси асосий макроиқтисодий параметрга айланади; Очиқ иқтисодиётда фискал ва пулкредит сиёсати ёпиқ хўжаликка нисбатан бошқа натижаларни юзага келтиради.
Очиқ иқтисодиётда монетар сиёсат жами талабга таъсир кўрсатиш нуқтаи назаридан мутлақ самарасиз бўлиб қолади. Шунинг учун пул таклифини кўпайтириш орқали барча таклифларни рағбатлантиришга уриниш "ортиқча" пулларнинг Марказий банкда валютага алмаштириш учун сотилишига олиб келиши мумкин. Бу эса давлат валюта захираларини камайишига олиб келади, лекин умумий талабга таъсир кўрсатмайди. Ҳозирги шароитда турли бозорларнинг очиқлик даражаси ҳам бир хил эмас.
Айрим ҳолатларда юқори даражада товарлар, хизмат бозорлари, кам миқдорда капиталлар бозори, ундан ҳам кам миқдорда эса меҳнат бозорлари эркинлаштирилади.
Миллий иқтисодиётларнинг бир-бирларига нисбатан ўсиб борувчи очиқлиги иқтисодиётни миллийлашуви жараёнининг ажралмас, бошланғич қисмидир. Бу жараёнлар халқаро меҳнат тақсимотини чуқурлаштириб, маҳсулот ва хизматлар сифатининг ўсишига ва ишлаб чиқариш ҳаражатларини пасайишга олиб келади. Кўп мамлакатлар Очиқ иқтисодиётга ўтишда рўй берадиган хавф-хатарлар бўлишини ҳисобга олиб, ташқи иқтисодий алоқаларни бошқаришда божхона божлари ставкаларини қайтадан кўриб чиқишга, импорт ва экспортга миқдорий квоталар ва лицензиялар белгилашни такомиллаштиришга, валюта назорати олиб боришга аҳамият берадилар. Бундан ташқари, халқаро даражаларда мамлакатлар ўртасида холисона тақсимот, ҳаражатларни энг кам даражага олиб келиш орқали хўжалик фаолиятини миллийлаштириш бўйича механизмларни топиш ишлари ҳам изланади.





Download 0.92 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   28




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling