Ijtimoiy-gumanitar fanlar” fakulteti “Iqtisodiyot va buxgalteriya hisobi” kafedrasi “Iqtisodiyot nazariyasi” fanidan

4.Masalaning axborot va dasturiy ta’minoti.

Internet-banking - bu Sizga oʻz xisob rakamingizni Internet orkali boshkarib borishga imkon beradigan xizmatdir.

Internet-banking texnologiyasi bilan toʻlaqonli ishlash uchun Sizga Internet tizimiga ulangan va Microsoft Internet Explorer brauzeri bor kompyuterga ega boʻlish kifoya.

3-rasm. e-Banking tizimi internet sahifasi³

Internet-banking kuyidagilarga imkon yaratadi:

• 
  Bankga barcha turdagi moliyaviy xujjatlarni joʻnatish.
  
• 
  Istalgan davr uchun barcha xisob varakalar boʻyicha koʻchirmalar va xujjatlar olish.
  
• 
  Bankda toʻlov xujjatlarini kayta ishlashning barcha boskichlarini real vakt rejimida kuzatib borish.
  
• 
  Xatolar xakida tezkor ma’lumotlar olish.
  
• 
  Bitta interfeysda turli banklardagi xisob varakalari bilan ishlash.
  
• 
  Kirayotgan va chikayotgan toʻlov xujjatlarini koʻrib va pechatlab borish.
  

Internet-banking afzalliklari:

• 
  Foydalanishning osonligi
  
• 
  Internet orkali oʻz xisob rakamingizni boshkarish uchun aloxida oʻziga xos bilim yoki kobiliyatga ega boʻlishingiz shart emas.
  

• 
  Mijoz va bank oʻrtasidagi xisob-kitoblar real vakt rejimida amalga oshiriladi. Siz bankda toʻlov xujjatlarini kayta ishlash boskichlarini kompyuteringiz ekrani orkali kuzatib borasiz.
  
• 
  Sizning manzilingizga kelgan toʻlovlar xakidagi axborotlar ularning bankga kelishiga karab bir kunda bir necha marotaba yangilanib boriladi.
  

• 
  Internet-bankingga ulanish juda soddadir (Buning fakat bizning bankda xisob rakamingiz boʻlishi va "Internet-banking" xamda elektron rakamli sertifikat tizimida xizmat koʻrsatish shartnomasi imzolangan boʻlishi kerak.
  
• 
  Toʻlov xabarnomalarini rasmiylashtirishda xatoga yoʻl koʻyish mumkinligi xakida xavotirlanmaslik. Tizim xujjatlarni toʻg‘ri toʻldirilishini tubdan nazorat kilib, xatolarni koʻrsatib boradi. Xato toʻldirilgan xujjatni joʻnatgan xolatingizda xam Siz uni zudlik bilan toʻxtatishingiz mumkin va unda xisob rakami boʻyicha operatsiya amalga oshirilmaydi.
  

Oʻzbekiston mustaqillikka erishganidan boshlab ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanib, xalqaro integrasiga qoʻshilmoqda. Jami timizning turli sohalarida rivojlanish ketayotganligi uchun axborotlar almashuvi masalasi tug’ildi.
Insoniyat ishlab chiqarish jarayonida tartibsiz mexanik operasiyalardan tartibli boshqaruv operasiyalari tomon jadal xarakatlanmoqda. Elektron ofislar har xil axborotlashtirish vositalari bilan ta'minlangan. Insonning ish joyi oʻzgarmoqda.
Axborot texnologisi va uning apparat dasturiy ta'minotining rivojlanishi, ofisda ish oʻrinlarining evolusion va informasion toyinishiga sharoit yaratadi.
Korxona tomonidan yoʻqotilgan axborot - bu natija va boshqaruvning yoqotilganidir. Shuning uchun axborot tizimlari qurilishida qoyiladigan strategik maqsad, korxona erisha oladigan oqimlarining barchasini jamlashga sharoit yaratish, ofisda avtomatlashgan ish joyini integrasi qilishga kerak boʻlgan axborot oqimlari: nutq, tasvir, matn, ma'lumotlarni olishdir.
Koʻplab rivojlangan mamlakatlar tajribasi hozirgi dinamik rivojlanayotgan dunyoda axborot-kommunikatsiya texnologiyalari iqtisodiy rivojlanishining lokomotivi ekanligini, mamlakatga investitsiyalar jalb etilishiga, yangi ish oʻrinlari tashkil etilishiga, ilg’or texnologiyalar ishlab chiqarishga va boshkaruvga tatbik etilishiga, axborot ayirboshlashda, chikimlar kiskartirilishiga bozor qatnashchilari urtasida bitishuvlar sodir etilishiga koʻmaklashishini koʻrsatadi.
4 - rasm Bankda kommunikatsiya jarayoni⁴
Kommunikatsi jarayonida kuniga hamma qatnashadi, ammo uning samaradorligi hammada har - xil boʻladi. Insonlar oʻzaro muloq’otda boʻlar ekan, ularning vazifalarini hal etishga harakat qilishadi. Korxonada kommunikatsiya jarayoni 9-rasmda misol qilib koʻrsatilgan.9-Rasmda korxonadagi kommunikatsion jarayon koʻrsatilgan. Bunda, mijoz soʻrovi internet tarmog’i orqali serverga yoʻnaltiriladi, unda rahbar soʻrovni ishchi uni islab chiqib yana rahbarga qaytaradi, rahbar esa serverga, server esa mijozga qaytaradi.Bu jarayon dasturlar orqali bajariladi va dasturlar ish uslubga qarab ishlatiladi.
“Web server” bir qancha kompyuterlar bir tarmoqqa birlashtirib ularning oʻzaro aloqa almashishga koʻmaklashadi. Web serverda (kompyuterda) bir qancha tashkilot yoki korxonalarning Web saytlari (uzellari) Web sahifalari joylashishi ham mumkin. Web server tushunchasini 2 xil ma'noda ishlatish mumkin:

1.