Ijtimoiy-gumanitar fanlar” fakulteti “Iqtisodiyot va buxgalteriya hisobi” kafedrasi “Iqtisodiyot nazariyasi” fanidan

3. Masala yechimining algoritmi.
Iqticodiy macalalarni yechishga tayyorlashning keying bocqichi bо‘lib, algoritmlashtirish hicoblanadi
Algoritm bu – operatsiyalar ketma-ketligi bо‘lib, bu ketma-ketlikning bajarilishi natijacida macalaning ma’lum bir yechimi hocil bо‘ladi. Demak, algoritm tuzish macala qо‘yish acocida tanlangan hicoblash metodini mashina bajaradigan arifmetik va logik operatsiyalar acocida bajarishdir. Macalani yechish uchun acociy hicoblanadigan moliyaviy-iqticodiy kо‘rcatkichlar formulalari “Macalani matematik bayoni”da beriladi.
Macalaning matematik bayni 5-jadvalda keltirilgan.
5-jadval

Masalaning matematik bayon etilishi.

№	Kо‘rsatkichlarning nomi	Xisoblash formulasi	Shartli belgilar
1	2	3	4
1	Qiska muddatli majburyatlar summasi	Sk=KZ+KK+AP+P+ZB+ZT+ZS+Za +PK+ Sum5+DZ+DK	Sk - qiska muddatli majburyatlar summasi
2	Pul vositalari	DS=DS+VS+DSk	DS - pul vositalari
3	Yengil amalga oshiriladigan talablar	Lt=KV+RP+AP+RB+RPs+RD+RA+ R+U+RDb	RP – xodimlar bilan xisob-kitoblar
4	Yengil amalga oshiriladigan zaxiralar	Lz=Sum1+GP+TP	Lm-qisqa muddatli majburiyatlar
5	Qо‘yilish koeffitsiyenti	K1=(Ds+Lt)/Sk	Ds-daromaddan olinadigan soliqlar
6	Balansning qoplash koeffitsiyenti	Qk=(Ds+Lt+Lz)/Sk	Ds-daromaddan olinadigan soliqlar
7	Avtonomlik koeffitsiyenti	Ak=(Sum5/Sum6)*100	Sk- Kiska muddatli majburyatlar summasi
8	Bank mablag‘lari likvidligi koeffitsiyenti	Lk = (Pm + Ext)/ Qmm	Pm-pul mablag‘lari Ext-yengil hal etiladigan talablar Qmm-qisqa muddatli majburiyatlar
9	О‘z aylanma mablag‘larining mavjudligi	U amm = Umm - Uma	Umm- о‘z mablag‘lari manbasi Uma-uzoq muddatli aktivlar
10	Aylanma mablag‘larning aylanish koeffitsiyenti	Ak = S/ Oʻq	S-sotilgan maxsulot xajmi Oʻq-aylanma mablag‘larning urtacha xronologik qoldig‘i
11	Aylanma mablag‘larning kun xisobida aylanishi	A = Oʻq* K/S	K-tahlil etilayotgan davrdagi kunlar soni S-sotilgan maxsulot xajmi
12	Foydaninig о‘sish sur’atlari	Tpr=((CP1/CP2)*100)-100	CP1 - 1-hisobot sanasiga sof foyda, SR2-о‘tgan yilning mos davri uchun sof foyda

1

Sk=KZ+KK+AP+P+ZB+ZT+ZS+Za+PK+Sum5+DZ+DK

DS=DS+VS+DSk

Lt=Sum1+GP+TP

K1=(Ds+Lt)/Sk

Qk=(Ds+Lt+Lz)/Sk

Ak=(Sum5/Sum6)*100

Ak=(Sum5/Sum6)*100

Lk = (Pm + Ext)/ Qmm

U amm = Umm - Uma

Ak = S/ O’q

A = O’q* K/S

Tpr=((CP1/CP2)*100)-100

02

03

04

05

06

07

08

09

10

11

12

2-rasm. Masala algoritmi blok-sxemasi